Azer-dili 4s Derslik 2017 Layout 1
Yüklə 45,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ƏRƏB VƏ DƏVƏ Bir ərəbin 10 dəvəsi vardı . Birini minib doqquzunu qabağına
c) dovşan çox tənbəl idi. d) dovşan yerindən gec tərpənmişdi. 4. Nağılın məzmununa əsasən düzgün olmayan cavabları səsləndirin. Dovşan yarışda ona görə məğlub oldu ki, A) tısbağa çox ağıllı idi, dovşanı aldatmışdı. B) o, xəstələnmişdi, yaxşı qaça bilmirdi. c) o özündən çox razı idi, otluqda o yanbu yana diyirlənir, tısbağaya gülürdü. d) lovğalar başqalarının gücünü düzgün qiymətləndirə bilmirlər. 5. Nağıldakı boşluqların yerinə hansı sözləri artırdınız? Onları bir daha səsləndirin. 6. “Öz mindiyini saymır” məsəlini eşitməmiş olmazsınız. Dostunuz Çoxbilmiş bu məsəlin də necə yarandığı ilə sizi tanış etmək istəyir. Oxuyun və bilməyənlərə də danışın. ƏRƏB VƏ DƏVƏ Bir ərəbin 10 dəvəsi vardı . Birini minib doqquzunu qabağına salıb gedirdi. Ərəb dəvələrini sayıb gördü ki, doqquzdur. Amma mindiyini saymadı. Fikirləşdi ki, dəvənin birini itirib . Aşağı düşüb* hər tərəfi axtardı. Bir əlamət görməyib yenidən saydı. Gördü ki, dəvə ondur. Yenə dəvəyə mindi. Bir qədər yol gedəndən sonra dəvələrini saydı. Yenə gördü ki, doqquzdur. Yenə aşağı düşüb hər tərəfi axtardı . Bir əlamət görmədi. Təkrar sa yan da gördü ki, ondur. Dedi ki, mən dəvəyə minəndə dəvənin biri yox olur *. Yaxşısı budur, yolu piyada gedim, təki dəvə itməsin* . 7. “Ərəb və dəvə” mətnini rus dilinə tərcümə edin. 8. Mətndə göy rəngdə verilmiş sözlərdən ikisinin üzərində ulduz işarəsi qoyulmuşdur. Onları birbirinin yerində işlətmək olarmı? Bəs göy rəngdəki digər sözləri hansı sözlərlə əvəz edə bilərsiniz? Özünüzü yoxlayın. 9. Mətndə yaşıl rəngdə verilmiş sözlərdən birinin üzərində ulduz işarəsi qoyulmuşdur. Çox bilmiş deyir ki, şəkillərə baxaraq bu sözün bir neçə mənada işləndiyini özünüz müəyyən edə bilərsiniz. 100 Nərgiz – – . Çap üçün deyil 10. Cümlələri oxuyun və Azərbaycan dilinin spesifik səslərinin düzgün tələffüzünə diqqət yetirərək təkrar edin. Hansı spesifik səsə rast gəlmədiniz? Həmin səsə aid özünüz misallar deyin. Cəmilə əlində qırmızı papağı təəccüblə meymunlara baxırdı. Birdən meymun əlini uzadıb Cəmilədən papağı almaq istədi. Toğrul tez Cəmilənin qolundan tutub özünə tərəf çəkdi. Meymun qəzəblə Toğrula baxdı və qəfəsin içində atılıbdüşməyə başladı. Göyün üzündə qara buludlar göründü. Bir azdan yağış yağmağa başladı. Yağış getdikcə şid dətləndi. Su uşaqların papaqlarından süzülüb tökülürdü. Birdən meymun Gülgəzə baxıb adam kimi gülməyə başladı. Meymun əllərini dizlərinə vurur, atılaatıla gülürdü. Uşaqlar dönüb Gül gəzə baxdılar. 101 Ağacın kölgəsi – – . Nigarım gözünə gün – . Qələm Zəhranın – – . Ata – – . Cəlal – – . Altun – – . Çap üçün deyil ÜMUMİLƏŞDİRİCİ DƏRS QARI VƏ BUZOV Biri var dı, biri yoxdu, bir qarı nənənin ceyran gözlü, maral du ruşlu, qaşqa bir buzovu vardı. Şax talı bir qış günündə qarı nənə bu zovunu sulamağa apardı. Buzov buzun üstünə çıxan kimi ayağı* sü rüş dü, yerə yıxıldı. Qarı çox ça lış dı, əlləşdi , buzovu birtəhər yer dən qaldırdı. Qarı nənə hirs ləndi və üzünü buza tutub dedi: – Ay buz, sən nə güclüsən ? Buz qarı nənəyə belə cavab verdi : – Yox, qarı nənə! Mən güclü ol saydım, günəş məni əridib suya döndərməzdi . Qarı nənə üz ünü günəşə tut ub dedi: – Ay günəş, sən nə yaman güclü imişsən ? Günəş dedi: – Yox, qarı nənə! Mən güclü olsaydım, qara bulud mənim qabağımı kəsməzdi . Qarı nənə üzünü buluda tutub dedi: – Ay bulud, sən nə yaman güclü imişsən ? – Qarı nənə! – Bulud cavab verdi. – Mən güclü olsaydım, sularım yağış olub yerə yağmazdı. Qarı nənə yağ ışdan soruşdu: – Ay yağış, sən nə yaman güclü imişsən ? Yağış dilləndi : – Elə deyil, qarı nənə! Mən güclü olsaydım, torpaq məni özünə çəkməzdi. Qarı nənə üzünü* torpağa tutub* dedi: – Ay torpaq, sən nə yaman güclü imişsən ? – Yox, qarı nənə! – Torpaq söylədi. – Mən güclü olsaydım, ağaclar, gül lər, çiçəklər, otlar mənim şirəmi sora bilməzdilər. Qarı yavaşyavaş çəmənliyə çatdı və üzünü otlara, çiçəklərə tutub soruşdu: – Ay otlar, ay çiçəklər, siz nə yaman güclü imişsiniz ? Otlar, çiçəklər başlarını* qaldırıb qarı nənəyə baxdılar. Hündür, enliyarpaq bir ot qarı nənəyə belə cavab verdi: – Yox, qarı nənə! Biz güclü olsaydıq, ceyran biz i yeməzdi. Qarı nənə ceyranı tapıb ondan soruşdu: – A ceyran, sən nə yaman güclü imişsən ? Ceyran dilə gəldi : – Qarı nənə! Mən güclü deyiləm. Güclü olsaydım, canavar məni yeyə bilməzdi. Qarı nənə canavarın qabağını kəsib ondan xəbər aldı: – A canavar, sən nə yaman güclü imişsən ? Canavar uzaqdan gələn bir kəndlini qarıya göstərib dedi: – Yox, qarı nənə! Mən güclü olsaydım, bax o gələn adam məni vura bilməzdi. 102 Çap üçün deyil Yüklə 45,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|