Azerbaijani
Yüklə 375,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Özünü senzura
- Beyn"lxalq nüfuz v" onun ölk"y" t"siri
"+! ! alınmı" jurnalistl!r! n!zar!ti ç!tinl!"dirm!k m!qs!dil! i"! g!lm!k üçün istifad! edil!n yolları d!yi"m!k kimi !sas t!hlük!sizlik t!dbirl!ri il! tanı" deyill!r. S!lahiyy!tli orqanların ara"dırılacaq hücum v! h!d!l!nm! halları üçün müraci!tl!r! sad!c! !h!miyy!t verm!m!si v! ya bu imtinanın t!nqidi s!sl!ri susdurmaq üçün birba"a c!hd olması "übh!si v!t!nda" c!miyy!ti daxilind! fatalizm v! ümidl!rin puç olması hissin! g!tirib çıxarır. Az!rbaycanda müst!qil media üçün d!st!k ölk!nin jurnalistl!rini qorumanın mühüm hiss!sidir. Müst!qil kütl!vi informasiya agentlikl!rinin sayı azaldı$ı kimi, h!mr!yliyi t!min ed!n inki"af etm!kd! olan pe"!kar mühitd!n !ld! edil!n faydalar, v! bununla da müdafi! d!r!c!si azalır. Bu g!l!c!k üçün yax"ı ümidl!r vermir. Azadlıq kimi müst!qil v! ya müxalif!t q!zetl!ri staj toplama üçün müraci!tl!rin azaldı$ını qeyd edir. “G!nc n!sil siyas!t haqqında yazmaq ist!mir; bu çox t!hlük!lidir” bir jurnalist deyib.
Az!rbaycanda c!zasızlıq m!d!niyy!ti yayılmaqda olan özünü senzura mühiti il! n!tic!l!nir v! jurnalistl!r bunu t!sdiq edirl!r. Siyasi v! sosial v!ziyy!t haqqında d!qiq m!lumat verm!k imkanı olmayan jurnalistl!r çox vaxt mü!yy!n mövzulardan yayınacaq. Missiya il! söhb!t ed!n jurnalistl!r v! bloqçular misal olaraq qeyd etmi"l!r ki, prezident v! ya onun ail!si v! ya onlardan h!r hansı birinin i"güzar f!aliyy!ti haqqında m!lumat verm! hökum!t m!murlarının t!nqid edilm!si v! ya din haqqında müzakir! aparmaq kimi limitl!rd!n k!nar hesab edilir. Lakin t!hlük!li mövzuları mü!yy!nl!"dirm!k getdikc! daha da ç!tinl!"ir: çünki m!lumdur ki, reportyorlar, redaktorlar v! müxbirl!r! qar"ı zorakılıq aktları tör!d!nl!r c!zasız qalır, h!r hansı sah! üzr! i"l!y!n, h!r hansı mövzuda yazan jurnalist hücumların t!sirin! m!ruz qalmı" v!ziyy!td! ola bil!r.
#fad! azadlı$ının pozulmasının yuxarıda t!svir edil!n bir çox halları s!lahiyy!tli orqanlarının bu pozuntuları aradan qaldırmaq üçün lazımi addımlar atmaması Az!rbaycan hökum!tinin öz ifad! azadlı$ı öhd!likl!rin! ciddi yana"madı$ını nümayi" etdirir. Az!rbaycan Birl!"mi" Mill!tl!r T!"kilatı (BMT), Avropa &urası (A&), v! AT%T kimi t!"kilatlarda üzvlüyün!, !sas insan hüquqları üzr! sazi"l!ri ratifikasiya etm!sin! müvafiq olaraq ifad! azadlı$ına riay!t etm!k v! onu müdafi! etm!k üzr! beyn!lxalq öhd!likl!rini yerin! yetir! bilm!mi"dir. %v!zind! beyn!lxalq insan hüquqları standartları v! qanununa laqeyd yana"dıqlarına gör! tanınan bir qrup avtoritar rejiml!r! qo"ulmu"dur.
#fad! azadlı$ını m!hdudla"dırmaq üçün Az!rbaycanın s!lahiyy!tli orqanları t!r!find!n görülmü" t!dbirl!r Az!rbaycanın beyn!lxalq nüfuzuna xeyli ziyan vurmu", onu “!n ciddi qanun pozucuları” siyahısına salmı"dır. Rusiya kimi, Az!rbaycanda da öz v!t!nda"larının hüquqlarına hörm!t etm!k v! onları müdafi! etm!k üzr! beyn!lxalq öhd!likl!rinin çoxuna !h!miyy!t vermir. Çin v! #ran kimi, Az!rbaycan bloqçular v! onlayn jurnalistl!ri h!bs edir. 17
pozuntularını a"karladı$ına gör! q!tl! yetirilmi"dir. 18 Azadlıq Evi m!tbuat azadlı$ı nöqteyi- n!z!rind!n Az!rbaycanı Belorus, Burma (Myanmar), v! &imali Koreya kimi ölk!l!rl! yana"ı “azad olmayan” ölk!l!r siyahısına salıb. 19 Az!rbaycan Prezidenti #lham %liyev S!rh!dsiz Reportyorların “m!tbuat azadlı$ını sıxı"dıranlar” siyahısındadır.” 20
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 17
18
http://en.rsf.org/ukraine-dead-official-gets-sole-blame-for-16-09-2010,38378.html
19 http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=251&year=2010
20
http://en.rsf.org/spip.php?page=predateur&id_article=37258 !
""! ! 40-dan artıq ifad! azadlı$ının pozulması halı, o cüml!d!n Eynulla F!tullayevin, Aqil X!lilin, Üzeyir C!f!rovun, v! Adnan Hacızad! v! Emin Millinin i"l!ri hal-hazırda A#HM t!r!find!n baxılmasını gözl!yir. Lakin beyn!lxalq ictimaiyy!tin Az!rbaycanla strateji siyasi v! iqtisadi !laq!l!rin! gör! d!yi"ikliyi h!yata keçirm!k imkanının olmaması v! ya d!yi"ikliyi h!yata keçirm!k ist!m!m!si il! ba$lı narahatlıq mövcuddur. Eynulla F!tullayevin i"ini A#HM-nin ba" palatasına gönd!rm!k haqqında hökum!tin q!rarı v! onun A#HM-nin q!rarını q!bul etm!kd!n imtina etm!si hökum!tin beyn!lxalq standartlara etinasızlı$ını nümayi" etdirir.
Aydındır ki, Az!rbaycanda ifad! azadlı$ının v!ziyy!ti c!zasızlıq prosesi aradan qaldırılmayana q!d!r v! dig!r ifad! azadlı$ı pozuntuları davam etdiyi müdd!td! yax"ıla"mayacaq. Ölk!d! mövcud media perspektivi acınacaqlıdır v! jurnalistl!r qorxu mühitind! ya"ayırlar. Reportyorlardan biri qeyd etdiyi kimi, jurnalistl!r özl!rini “!n pis kino ssenarid!” olduqlarını hiss edirl!r.
Yüklə 375,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|