22
İnnovasiya texnologiyaları isə yeniliyin reallaşdırma mərhələlərinə kömək edən üsul
və vasitələr toplumudur. İnnovasiya texnologiyalarının belə növlərini fərqləndirirlər:
həyata keçirmə, təlim, konsaltinq, transfer (köçürmə), audit, mühəndislik.
İnnovasiya texnologiyalarının tətbiqi üçün müvafiq innovativ infrastruktur
olmalıdır.İnnovasiya infrastrukturu innovasiya fəaliyyətinin reallaşdırılmasına
xidmət edən, onları təmin edən və qarşılıqlı əlaqədə olan strukturlar
kompleksidir.İnnovasiya-investisiya infrastrukturu dedikdə isə innovasiya-
investisiya proseslərinin reallaşdırılmasına xidmət edən, onları təmin edən və
qarşılıqlı əlaqədə olan strukturlar kompleksi başa düşülür.
1.2.
Dövlət innovasiya siyasətinin nəzəri əsasları
Dövlətin
innovasiya
siyasəti
innovasiya
fəaliyyətinin
inkişafına
və
stimullaşdırılmasına yönəldilmiş sosial-iqtisadi siyasətin tərkib hissəsi olub, elmi
tədqiqatlardan,
işləmələrdən,
təcrübi
konstruktor
işlərindən,elmi-texniki
nailiyyətlərdən istifadə etməklə iqtisadi dövriyyədə reallaşdırılan yeni məhsulların,
habelə texnoloji prosesin yaradılması deməkdir. Bu siyasət yerli məhsullara mövcud
rəqabət qabiliyyətliliyinin yüksəldilməsi, dayanıqlı iqtisadi artımın təmin olunması,
əhalinin həyat səviyyəsi və keyfiyyətinin, ölkənin müdafiə texnoloji və ekoloji
təhlükəsizliyinin
təmin
edilməsi
üçün innovasiya fəaliyyəti prioritetliyi
razılaşdırılmaqla formalaşdırılır və həyata keçirilir.
Dövlətin innovasiya siyasətinin əsas məqsədləri aşağıdakılardan ibarətdir:
-yerli məhsulların rəqabətqabiliyyətliliyinin artımını təmin edən innovasiya
fəaliyyəti üçün iqtisadi, hüquqi və təşkilati şəraitin yaradılması ilə yanaşı elmi-
texniki nəticələrin effektiv ifadəsi, sosial-iqtisadi məsələlərinin həlli;
- elmi-texniki potensialın inkişafı səmərəli yerləşdirilməsi və effektiv istifadəsi onun
strukturunun formalaşdırılması;
- elm və texnikanın ölkə iqtisadiyyatının inkişafına, ən mühüm sosial vəzifələrin
reallaşdırılmasına, maddi istehsal sferasında mütərəqqi struktur dəyişikliklərinin
23
təmin olunmasına təsirinin artırılması, onun effektivliyinin və rəqabətqabiliyyətinin
yüksəldilməsi;
- ölkənin müdafiə qabiliyyətinin və şəxsiyyət, cəmiyyət və dövlət təhlükəsizliyinin
möhkəmləndirilməsi.
Məqsədə nail olmaq üçün dövlət innovasiya siyasətinin aşağıdakı vəzifələrini həll
etməlidir:
-dövlət innovasiya siyasəti prioritetlərinin müəyyən edilməsi və reallaşdırılması;
- iqtisadiyyatda mütərəqqi struktur dəyişikliklərinin təmin edilməsi;
- innovasiya fəaliyyəti infrastrukturunun yaradılması və onun inkişafı;
- beynəlxalq bazarda yerli innovasiya məhsullarının qorunması və xarici iqtisadi
innovasiya fəaliyyətinin inkişafı üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi təmin edilməsi;
- innovasiya fəaliyyətinin inkişafında elm, təhsil, istehsal və maliyyə-kredit
sferalarının qarşılıqlı təsirinin təmin edilməsi;
- xalq təsərrüfatının inkişafı strategiyasını, temp və proporsiyalarını müəyyən edən
başlıca istiqamətlərdə iqtisadiyyatın inkişafının stabilləşdirilməsi üçün elmi-texniki
potensialın effektiv istifadəsinin və onun strukur tarazlığının təmin olunması.
Innovasiya sferasında dövlət orqanlarının əsas funksiyalarına aşağıdakılardır:
-dövlət innovasiya siyasətinin formalaşdırılması;
- innovasiya proseslərinin hüquqi bazasının yaradılması, xüsusilə innovatorların
müəlliflik hüquqlarının qorunması və intellektual mülkiyyətin mühafizəsi;
- bu sferada innovasiyanın, rəqabətin stimullaşdırılması, innovasiya risklərinin
sığortası, köhnəlmiş məhsulların buraxılışına görə dövlət sanksiyasının tətbiqi;
- innovasiya sferası infrastrukturunun formalaşdırılmasında iştirak;
- innovasiyanın sosial və ekoloji yönümlüyü təmin olunmaqla elm, texnika və
texnologiyanın prioritet istiqamətlərinin müəyyən edilməsi;
-prioritet elmi tədqiqatlara və innovasiyalara resursların ayrılması;
- dövlət sektorunun təşkilatlarında innovasiya proseslərinin institusional təminatı;
- innovasiya və elmi-texniki fəaliyyət ilə məşğul olan şəxslərin ictimai statusunun
yüksəldilməsi;
24
- innovasiya sferası üçün kadrların hazırlanması;
- Azərbaycan regionlarında innovasiya proseslərinin tənzimlənməsi;
- innovasiya proseslərinin beynəlxalq aspektlərinin tənzimlənməsi;
- milli innovasiya sahibkarlığının maraqlarının müdafiə edilməsi.
Dövlətin innovasiya siyasətinin ən mühüm prinsipləri aşağıdakılardır:
-milli elmi potensiala dayaq olmaq;
- elmi yaradıcılıq azadlığı, elmi sferanın ardıcıl demokratikləşdirilməsi, elmi
siyasətin formalaşması və reallaşması zamanı açıqlıq və aşkarlıq;
- fundamental elmi tədqiqatların inkişafının stimullaşdırılması;
- aparıcı milli elmi məktəblərin inkişafı;
- elm və texnika sferasında sağlam, rəqabət və sahibkarlıq üçün şərait yaradılması,
innovasiya fəaliyyətinin stimullaşdırılması və ona köməklik göstərilməsi;
- ölkənin zəruri müdafiə qabiliyyətinin və milli təhlükəsizliyin təmin edilməsi
məqsədilə elmi tədqiqatların və işləmələrin təşkili üçün şərait yaradılması;
- elm və təhsilin inteqrasiyası, bütün səviyyələrdə ixtisaslaşmış elmi kadrların
hazırlanmasının bütöv sisteminin inkişafı;
- tədqiqatçının, təşkilatın və dövlətin intellektual mülkiyyət hüquqlarının müdafiəsi;
- açıq informasiyaya maneəsiz girişinin və onunla azad mübadilə hüququnun təmin
olunması;
- müxtəlif mülkiyyət formasına malik elmi-tədqiqat və təcrübi-konstruktor
təşkilatlarının inkişafı;
- elmin nailiyyətlərindən geniş istifadə üçün iqtisadi şəraitin formalaşdırılması
Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün əsas elmi-texniki nailiyyətlərin yayılmasına yardım
göstərilməsi;
- elmi əməyin nüfuzunun yüksəldilməsi, alim və mütəxəssislər üçün layiqli həyat və
iş şəraitinin yaradılması;
- müasir elmi nailiyyətlərinin, onların Azərbaycanın gələcəyi üçün əhəmiyyətin
tətbiqi.
Dostları ilə paylaş: |