Azərbaycan Hüquqçular Assosiasiyası azərbaycan respublikasinin
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məhkəmədə nümayəndəlik
- Maddə 70, Məhkəmədə nümayəndə ola bilən şəxslər
6- cı fəsil Məhkəmədə nümayəndəlik Maäät> 69. Numayonda vasitosila i^in aparthnast 69.!. Hər bir fiziki və ya hüquqi şəxs şəxsən, yaxud müvafiq qaydada səlahiyyəti müəyyən edilmiş nümayəndəsi vasitəsi ilə məhkəməyə iddia verə bilər. Zəruri olduqda məhkəmə izahat vermək üçün tərəfiı şəxsən məhkəməyə çağırmaq hüququna malikdir. 69.2. Hüquqi şəxslər məhkəmədə qanunlarla, normativ hüquqi aktlarla və ya hüquqi şəxsin təsis sənədləri ilə müəyyən edilmiş orqanlar, yaxud hüquqi şəxslər tərəfimdən bu məqsədlərlə vəkil edilmiş nümayəndələri vasitəsi ilə təmsil olunurlar. 69.3. Təşkilat rəhbərinin səlahiyyəti onun tərəfindən məhkəməyə təqdim edilmiş xidməti vəzifəsini bildirən sənədi, zəruri olduqda isə təsis sənədləri ilə (nizamnamə, müqavilə ilə) təsdiq olunur. 69.4. Ləğv edilən hüquqi şəxsin adından məhkəmədə ləğvetmə komissiyasının səlahiyyətli nümayəndəsi çıxış edir. 1.
Məhkəmədə nümayəndəlik - işdə iştirak edən şəxslərin (tərəflər, ərizə verənlər, müstəqil tələb irəli sürən və sürməyən üçüncü şəxslər, dövlət idarəçilik orqanları, təşkilatlar) MPM-in 5.2.-Cİ maddəsində nəzərdə tutulan orqanlar və şəxslər adından, onların mənafeyi üçün həyata keçirilən prosessual fəaliyyətidir (MPM, 59- cu maddə). Məhkəmə nümayəndəliyi institutunun məqsədi fiziki və hüquqi şəxslərin öz hüquq lannı həyata keçirmələrinə kömək göstərmək, həmçinin məhkəmənin obyektiv qərar qəbul etməsi üçün əhəmiyyətli hallarm aydmiaşdırılmasmı asanlaşdırmaqdan ibarətdir. Məhkəmədə nümayəndəlik müxtəlif səbəblərlə bağlı ola bilər. Belə ki, işdə iştirak edən şəxslərin heç də hamısmın mülki prosessual fəaliyyət qabiliyyəti olmur (məsələn, həddi-buluğa çatmamışlar, məhkəmənin fəaliyyət qabiliyyəti olmayan hesab etdiyi şəxslər və s.). 2.
Məhkəmə nümayəndəliyində iki xətt üzrə münasibətlər yaranır. Birinci - nümayəndə ilə təmsil olunan arasında yaranan münasibətlərdir ki, bu münasibətlər tapşırıq müqavilələrinə (qanuni nümayəndəlik istisna olmaqla) əsaslanır və maddi hüquq normalan ilə tənzim olunur. İkinci - nümayəndə ilə məhkəmə arasında yaranan münasibətlərdir ki, bu münasibətlər prosessual hüquq normalan İlə tənzimlənir. Hər bir fiziki və hüquqi şəxs ya şəxsən və ya nümayəndəsi vasitəsilə məhkəməyə iddia verə bilər. İddia və ərizə (xüsusi iddia icraatı və xüsusi icraatda) vermək hüququ iddiaçılara, cavabdehlərə (qarşılıqlı İddia verdikdə; MPM, 155-ci maddə), mübahisə predmeti ilə bağlı müstəqil tələb İrəlİ sürən üçüncü şəxslərə (MPM, 55-ci maddə) mənsub olduğuna görə, həmin şəxslər İddianm və ərizənin verilməsini öz nümayəndələrinə tapşıra bilərlər. Bu halda nümayəndəyə MPM-in 74-cü maddəsində göstərilən səlahiyyətlər verilməlidir. 3.
MPM-in 69.1-ci maddəsi vətəndaşlara geniş hüquqlar verir. Belə ki, onlar nümayəndənin köməyindən istifadə etməklə prosesdə iştirak etmədən işi nümayəndə 91
vasitQsilo və ya məhkəmədə nümayəndənin köməyindən istifadə etməklə şəxsən özü apara bilər. Bəzi hallarda işdə iştirak edən şəxsin şəxsən izahat verməsini lazım bildikdə, həmin şəxsin nümayəndə vasitəsilə işi aparmasına baxmayaraq, məhkəmə onu izahat verməyə çağıra bilər. Məsələn, tərəflər arasında iş üçün əhəmiyyəti olan şəxsi münasibətləri aydmlaşdırmaq üçün tərəfin şəxsən dəvət edilməsi. 4.
İşdə iştirak edən şəxslər bütün məhkəmə instansiyalarmda işi nümayəndə vasitəsilə apara bilərlər. Təşkilatlar məhkəmələrdə işləri orqanları və ya nümayəndələri vasitəsilə aparırlar. MM-in 49-cu maddəsinə əsasən, hüquqi şəxslər qanunvericiliyə və nizamnaməyə uyğun fəaliyyət göstərən orqanları vasitəsilə mülki hüquqlar əldə edir və öhdələrinə mülki vəzifələr götürürlər. Hüquqi şəxslərin orqanlarmın seçilməsi və ya təyin edilməsi qaydası nizamnamə ilə müəyyən olunur. Hüquqi şəxsin nizamnaməsində və başqa təsis sənədlərində hüquqi şəxslərin orqanları müəyyən edilir. Həmin orqanlar istər mülki dövriyyədə, istərsə də məhkəmədə həmin hüquqi şəxsi təmsil edir. Hüquqi şəxslərin orqanları hüquqi şəxsin admdan etibamaməsiz fəaliyyət göstərir və məhkəmədə həmin hüququ şəxsin orqanı olmasını sübut edən sənədi təqdim edirlər. Nümayəndə məhkəmədə hüquqi şəxsin orqanı (təşkilatın rəhbərləri və ya kollegial orqanm rəhbəri) ilə birlikdə və ya onun tapşnığı ilə müstəqil surətdə işi apara bilər. Hüquqi şəxslərin ləğv edilməsi qaydası Müəssisələr haqqmda Qanunun 19, 20, 21-ci maddələri və MM-in 60, 61, 62-cİ maddələri ilə tənzimlənir. Müəssisə ləğv edilərkən, ləğvetmə komissiyası yaradılır və hüquqi şəxsin idarə edilməsi səlahiyyətləri həmin komissiyanın səlahiyyətli nümayəndəsinə keçir. Bu halda ləğvetmə komissiyasmm səlahiyyətli nümayəndəsi ləğv edilən hüquqi şəxsin admdan məhkəmədə çıxış edir. Hüquqi şəxsin orqanlarmın məhkəmədə iş aparması qaydası, həmçinin ləğvetmə komissiyasına da tətbİq edilir.
1.
Şərhi verilən maddədə göstərilən istisnalar nəzərə alınmaqla, hər hansı şəxs məhkəmədə İşi aparmaq üçün nümayəndə ola bilər. Əwəla, məhkəmədə nümayəndə qismində işi aparmaq üçün nümayəndənin səlahiyyəti lazımİ qaydada rəsmiləşdirilməli, ikincisi, nümayəndə kimi çıxış edən şəxs fəaliyyət qabiliyyətli olmalı və üçüncüsü, MPM-in 71-ci maddəsində göstərilən şəxslərin dairəsinə daxil olmamalıdır. Qanunvericilikdə məhkəmədə işi aparmaq üçün nümayəndə qismində iştirak edə bilən şəxslərin tam siyahısı göstərilməmişdir. Bununla belə, təcrübədə nümayəndə qismində vəkillər kollegiyasırun üzvləri, hüquqi şəxsin işçiləri, fəhlə və qulluqçula 92
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|