Azərbaycan m IL ij elmlər akademiyasi a. A. Ba k IX an o V adına tariX İnstitutu azərbaycanin qəDİm tartXİNƏ dair yazili



Yüklə 7,9 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/45
tarix15.03.2018
ölçüsü7,9 Kb.
#32551
növüYazi
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   45

M üntəxəbat
Azərhaycanın qədim larixmə dair ya zılı mənbslər
taxıh  yam m a  dışısınlar.  Səni  əm in  edirəm  ki,  < ...>   bilirsən  ki, 
qoşun yaxmdadır.
Şərhlər
1. 
Şərti  tərcümədir;  orijinaldakı  hanizaram   termininin 
dəqiq  m ənası  bəlli  deyil.  O la  bilsin  ki,  bu  hazanu 
urum “şəhər başçısı” ifadəsinin yanlış yazılışıdır.
2. 
Digər  variantı  Arranura.  Ehtimal  ki,  akkadca  harra- 
num  “yol”  term ininin  etimoloji  dəyişikliyə  uğramış 
formasıdır.  M ətndə  xatırianan  toponim brin  daqiq 
yeri bəlli  deyil.
16.  Varad-Şarrum un  məktubu
M ətnin tərcüməsi  aşağıdakı  nəşrə əsasən verilir;
J.Lossoe.  The  Shemshara Tablets.  A.  Preliminary report.
K obenhavn,  1959.
Tərcümə və  şərhlər Allahverdi Əlimirzəyevindir.
Kuvariyə  sö yb :  bunu  onun  ağası  .  Kutilərin  qasidi 
Şikşambimə,  mənim  yanım a  gəldi  və  söylədi:  “Orada  Enduşşe' 
  kuti  mənə  песэ  hərəkət  edəcəyimi  dedi.  Əgər  Şamşi- 
Adadın  -   mənim   atam m   qoşunlan  Şikşambimə  yaxınlaşsalar, 
  döyüşə  atılmasmlar.  М эп  atama  qarşı  günah  işlətmək 
istəmirəm.  Ə gər  onlar  зэпэ;  “Rədd  ol,  rədd  ol!”  desələr,  əgər 
onlar  sənə:  “Q al!”  desələr  bunu  o,  гпэпэ  söybyəcək.  Kim  bilər 
ki,  onlann  sözləri  doğrudur,  yoxsa  yalan?  Bu  onlann  şəhərinin 
  fıkri  ola  da  b ib r,  olmaya da bibr.  Və  bu  işb ri 
ö zb rin in   təşəbbüsü  i b   və  ya  ola  bilsində  ki,  onların  tapşınğı  ilo 
qəbul  etsin b r,  kim  bilir?  Lakin  rnon  soruşuram  və  sən  bu  barədo 
V arad-Şarrumun  göstərişbrini  mənə  izah  et.  Мэп  Mutuşuya 
qasidə  təlim atım ı  vermişdim,  о  т э п э   bunu  xatırlatdı.  Sonra 
Etellinu 
M utuşunun  həm kan  Arraphadan^  xəstə  gəldi  və  bu 
adam ın  xəstələri  < ...>   т э п э   xatırlatdılar  və  bütün  göstərişbri
izah  etdibr.  Bu  əsasdan  onlarm   sözünə  inandım  və  sonra  т э п  
onlardan  Varad-Şarrumun  mıəlumatlarma  dair  sordum  ki,  песэ 
Ьэгэкэ!  edim.  Mən  Şuşarraya  -   atamm  эИ  ilə гэЫ  olunan ölkəyə 
yaxm laşmaq  arzusunda  deyıbm ».  О  т э п э   belə  dedi.  Varad- 
Şarrum т э п э  xoş  xəbərlər gətirdi, bunu bil” .
Şərhlər
Bu  kuti  ismini  Simaşki  о1кэ81п1п  Zabşali  vilayətinin 
Ur  şэhэгindэki  nümayэndэlərindэn  birinin  adı  ~ 
İndasu  i b   m üqayisə  е1тэк  olar.  Bu  ad  elammэnşэli 
hesab  olunur  [Potts  D.T.  The  Archaeology  o f Elam. 
Formation  and  Transformation  o f an  ancient  Iranian 
state.  Cam bridge,  1999].
Arrapha -   müasir İraqda Кэгкик şəhəri.
2
.
17.  Şepratunun  ikinci  məktubu
Mətnin 1эгсйтэ81  aşağıdakı  nəşrə э8азэп verilir;
Eidem  J.,  Lossoe J.  The  Shemshara Archives.  1.  The  Letters.
Kobenhavn, 2001.
Т эгсйтэ  уэ  şə rh b r Allahverdi  Əlimirzəyevindir.
Kuvariyə  sö y b ;  Bunu  sənin  qardaşm  Şepratu  
М эпэ  göndərdiyin  mэktubla  tanış  oldum;  orada  песэ  hərəkət 
edəcəyimi  deyirsэn.  Nipram  Şamşi-Adaddan  sonra  gəldi  və  de­
di:  “Yaxşı  xəbərlorimin  m üqabilindэ  Şamşi-Adad  т э п э   Arrapha 
şəhərini  zэbt е1тэуэ  <şэrait yaratdı>.  Bu  Şamsi-Adadın  sayэsin- 
də  mümkün  oldu  (?)  və  o,  oğlu  Işme-Daqam  60.000  qoşunla 
N urruqumu  mühasirəyə  almaq  üçün  göndərdi”.  Bunları  məktu- 
bunda  yazıb  т э п э   göndərdin  < ...>   bu  хэЬэгЬп  Şamşi-Adadın 
qasidi  üçün    saxla < ...>
Lullubi  hökm darlanna  xəbər göndər;  onlar  sənə  qarşı  düş- 
т э п   münasibətdədir.  <Çalış>  onlarla  sülh  yarat,  düşmənçiliyə 
son  qoy <. ..>
38
39


M üntəxəbat
Az,>rhaycanın  qəıiim  tarixuw  d a ir ya zıh  т эпЬ эЬ г
Q oy N ipram,  K ubiya  və  U lam -taşni  Şamşi-Adadın,  Yaila- 
numun,  Sim urram un  və  bütün  lullubilərin qasidləri  ilə   
gəlsinlər  və  sən  o nlan  nəzarətində  saxla.  Lullubilərlə  sülh  yarat 
və  təcili  olaraq  onlara  taxıl  göndər.  Q oşun  yaxınlıqdadır,  onları 
xəbərdar et (?).
Sonra,  Şuruhtuh'  -   Elam m   hökm darı  Tabituya  növbəti 
məlumatı  göndərdi;  “N ə  üçün  Itabalhum   ölkəsi  öz  qasidini  mə- 
nim   yam m a  göndərmir?  Q oşun  səfərbər  olub;  onlar  Indaşşuya
qarşı  yürüşə  hazırlaşır.  Indi 
kom andan təyin edib
o,  N abi-ilini  12  m inlik  qoşuna
Şərhlər
1. 
Şuruhtuh  -   Elam da  Ebarti  sülaləsinin  hökm dan  I 
Sirtuh  [е.э.  1800-1772].
2. 
Yəni Elam  hökm darı  Şurahtuh.
3. 
Şuşarra  uğrunda  gedən  hərbi-diplomatik  çəkişmə- 
lərdə  Elam   hökm dan  turukkulara  rəğbət  bəsləyir  və 
k u tib rin  siyasi nüfuzunun zəifləməsinə çalışırdı.
18.  Y adinum un  mdktubu
M ətnin tərcüməsi  aşağıdakı  mətnə  əsasən verilir:
Eidem J.,  Lossoe J.  The  Shem shara Archives.  1.  The  Letters.
Kobenhavn, 2001.
Tərcümə  və şərhlər A.  Əlimirzəyevindir.
Kuvariyə  sö y b ,  bunu  Yadinum,  sənin  oğlun  .  Mo- 
ПЭ  çatdırdığın  xəbərb rd ə  <...>  песэ  hərəkət  edəcəyimi  sən>.  Ordu,  300  nəfərlik  kuti  qoşunu  çətinlikb  <çayı>  keçdi. 
B eb cə  Şikşabbum a‘  girişin    tapdılar.  Bu  çayı  nccə 
keçdiklərini  хэЬэг  ver.  Yaşub-Adad^  g əb cəkdə  gücbnrnəyəcək 
<...>  qoşun  <...>  və  bu  bəlanı  ölkədən  uzaqlaşdırmayacaq.  Çayı 
песэ keçm əyi <...>
Şərhiər
1. 
D igər  m ətn b rd ə  ,jəhərin  adı  “Şikşambim”  formasın- 
da yazılıb.
2. 
Ehtim al  ki,  Yaşub-Adad  Şikşabbum  şəhərinin  müda- 
fıəsinə  cavabdeh  şəxs  idi.
19.  I  Şam şi-Adadın  Kuvariyə  məktubu
M ətnin tərcüm əsi  aşagıdakı  nəşrə əsasən  verilir; 
Eidem  J.,  Lossoe  J.  The  Shemshara Archives. 1. 
Letters.  Kobenhavn, 2001.
T ərcü m ə və  şərhlər Allahverdi Əiimirzəyevindir.
The
K u variyə  s ö y b ,  bunu  sənin ağan :
S ənin  gedişindən  əvvəl  qərarımı  göndərirəm;  səni  bu  barə- 
də  təlim atlandırıraın;  “Ə gər  Şikşabbum  dağıdılsa,  Arraphaya, 
yanım a  gəl.  Şikşabbum   əgər  dağıdılmasa  imkan  ver  ki,  qoşun 
Şikşabbum u  m ühasirəyə  alsın  və  sən  öz  xoşunla  (?)  Şuşarraya 
yollan.  Şuşarranın  komandanını  xəbərdar  et  və  Şuşarra  vilayə- 
tindən  ö z ü n b  qoşun  götürüb  yanıma gəl!”
Səni  b e b   təlim atlandınram   <...>  Ə gər  Şikşabbum  dağılsa 
və  sən  Şuşarra  ölkəsinə  yerbşsən,  о  halda  yanıma  qayıtmayana- 
dək  bu  m əktubu  g iz b .  <Əgsr>  belə olmasa  və  sən  orada qalmah 
olsan, 
0
  halda  Şuşarranın    “Yuxarı  öikəyə”,  hü- 
zuruma qoşun  göndərsin   dediyim  kimi  məktubu g izb .
Ikincisi,  məni  narahat  cdən  Lullim  hökrndarının  baroındə 
sonə  dedi-qodu  sö y b m əsid ir  <...>*  !Vleskinurnu“  
və  onlara    and  içməyə  imkan  vermə  <...>  Tabe- 
liyimdə  olan    yanına  göndərirəm  və  onlar  qalacaqlanna> and  içəcəkbr.
40
41


Yüklə 7,9 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   45




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə