Azərbaycan “manat”ının performansı və
Yüklə 262,11 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mənbə: AR Mərkəzi Bankı, 17.01.2017
- Diaqram 4: Birbaşa investisiyanın hərəkəti, milyon ABŞ dolları
- 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 XİDMƏTLƏR BALANSI
- BİRBAŞA İNVESTİSİYANIN HƏRƏKƏTİ
- Valyuta bazarlarında təklif
- Neft Fondunun manatla aktivləri
- QEYD: Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondu 1999-cu ildə ölkənin neft gəlirlərinin səmərəli idarə edilməsi, gəlirlərin 25%-dən
15
Mənbə: AR Mərkəzi Bankı, 17.01.2017 Diaqram 3-dən göründüyü kimi, xidmətlər balansında nominal ifadədə defisitin azalması baş versə də bu sahə hələlik ölkədən valyuta axınının əsas istiqaməti olaraq qalır. Beləki, 2016-cı ilin 9 ayı ərzində xidmətlər balansında 2.3 milyard defisit yaranıb ki, bu da 2015-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 32%, 2014-cü illin müvafiq dövrü ilə müqayisədə isə 51% azdır. Hazırda ölkədə valyuta balansının tənzimlənməsində mühüm məqamlardan biri də investisiya istiqamətlərində müşahidə edilən dəyişiklikdir. Xüsusi ilə də neft gəlirlərinin azaldığı hazırki şərtlər daxilində investisiyanın idxalı və ixracı milli valyutanın məzənnəsi üzərində mühüm təsirlərə malik olur.
-1443 -1133
-699 -1656
-1270 -1057
-1608 -1030
-515 -1383
-795 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 XİDMƏTLƏR BALANSI I rüb
II rüb III rüb
IV rüb 2014-cü il, xidmətlər balansı
2015-ci il, xidmətlər balansı
2016-cı ilin 9 ayı, xidmətlər balansı
164
321 944
780 1064
633 927
636 810
680 597
1911 1956
1951 2231
1845 1956
1936 1746
1632 2061
1736 1747
1635 1007
1451 781
1323 1009
1110 822
1381 1139
0 500
1000 1500
2000 2500
I rüb 2014
II rüb 2014
III rüb 2014
IV rüb 2014
I rüb 2015
II rüb 2015
III rüb 2015
IV rüb 2015
I rüb 2016
II rüb 2016
III rüb 2016
BİRBAŞA İNVESTİSİYANIN HƏRƏKƏTİ Xaricə yönəlmiş birbaşa investsiyalar Azərbaycana cəlb lunmuş birbaşa investisiyalar Birbaşa investisiyanın axını və cəlbi arasında fərq 16
Tədiyə balansı üçün təzyiq formalaşdıran istiqamətlərdən biri də son illər Azərbaycandan xarici ölkələrə yönəldilmiş investisiyanın artmasıdır. Beləki, 2014-cü ildə ölkədən xaricə 2.2 milyard ABŞ dolları birbaşa investisiya getdiyi halda 2015-ci ildə bu göstərici 50% artaraq 3.3 milyarda çatıb. 2016-cı ilin 9 ayı ərzində isə müvafiq göstərici 2.1 milyard ABŞ dolları olub. Həmin dövr ərzində ölkəyə birbaşa investisiya qoyuluşunda isə azalma baş verib. Beləki, 2016-cı ilin 9 ayı ərzində ölkə iqtisadiyyatına 5.4 milyard ABŞ dolları həcmində birbaşa investisiya qoyulduğu halda 2015-ci ildə bu göstərici 5.7 milyard ABŞ dolları, 2014-cü ildə isə 5.8 milyard ABŞ dolları olub.
Qeyd edək ki, əvvəlki illərdə olduğu kimi 2016-cı il ərzində də valyuta bazarlarının əsas təminatçısı Dövlət Neft Fondu və Mərkəzi Bank oldu. Beləliklə Mərkəzi Bankın il ərzində təşkil etdiyi valyuta hərraclarında dövlət sektoru valyuta təklif edən tərəf olaraq dominanatlığını qoruyub saxladı. İlin ilk 2 ayında Mərkəzi Bank valyuta hərraclarında aktiv intervensiya əməliyyatları etsə də sonradan iştirakçılığı minimum həddə qədər azaltdı [bax: diaqram 5]. Intervensiyan dayandırılımasının əsas səbəbi isə Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyyatlarının minimum səviyyəyə - dörd milyard dollara qədər azalması idi 15 . Yaranmış vəziyyət valyuta bazarlarında psixoloji təsirləri aktivləşdirən məqamlardan hesab edilir. Neft Fondu isə il ərzində konvertasiyanı davam etdirdi. Neft Fondunun manatla aktivləri
2016-cı il ərzində Neft Fondu hər ay orta hesabla 407 milyon ABŞ Dolları, cəmi isə 4.88 milyard ABŞ dolları konvertasiya həyata keçirib ki, bu vəsaitlər ölkə iqtisadiyyatının əsas
valyuta qaynağı olub. Qeyd edək ki, müvafiq göstərici 2015-ci illə müqayisədə 37.5 faiz azdır 16 . Neft
15 Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı, bölüm: “Rəsmi valyuta ehtiyatları”, baxış tarixi: 18.01.2017 http://www.cbar.az/infoblocks/money_reserve_usd
16 Mərkəzi Bank, “Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının 2017-ci il üçün pul siyasətinin əsas istiqamətləri haqqında BƏYANATI”, baxış tarixi 12.01.2017 QEYD: Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondu 1999-cu ildə ölkənin neft gəlirlərinin səmərəli idarə edilməsi, gəlirlərin 25%-dən az olmayan hissəsinin yığılaraq gələcək nəsillərə saxlanılması, həmin vəsaitlərin prioritet sahələrin inkişafına və sosial-iqtisadi baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb edən layihələrin həyata keçirilməsinə yönəldilməsi təşkili məqsədi ilə yaradılıb. Yüklə 262,11 Kb. Dostları ilə paylaş:
|