30
mülkiyyət və təsərrüfatçılıq formalarının inkişafına bərabər şərait yaradan,
azad iqtisadi rəqabət mübarizəsinə meydan açan
sosial istiqamətli bazar
iqtisadiyyatı modelinə üstünlük verildi.
Respublika Prezidenti Heydər Əliyev həyata keçirilməkdə olan iqtisadi
islahatların gedişi ilə ayaqlaşa bilməyən Gömrük Komitəsi rəhbərliyinin
üzdəniraq fəaliyyətini geniş müzakirəyə çıxardı, bu sahədə ciddi
nöqsanların mövcud olmasının və cinayət hallarının siyasi qiymətini verdi.
1
Gömrük xidmətində yaranmış vəziyyətin müzakirə edildiyi müşavi-
rənin yekunları ilə əlaqədar “Azərbaycan Respublikası Gömrük Komitə-
sinin işi haqqında” 1995-ci il 9 yanvar tarixli Prezident Fərmanında qeyd
olunurdu ki, gömrük sistemində yaranmış böhranlı
vəziyyət xarici iqtisadi
əlaqələrin inkişafına ciddi maneçilik törətməklə bərabər, ölkəmizin iqtisadi
əsaslarına son dərəcə sarsıdıcı təsir göstərmişdir. Bu sahədə vəziyyətin
normallaşdırılmasına yönəldilən başlıca vəzifələr strateji məhsulların ayrı-
ayrı təşkilatlar tərəfindən satılmasına son qoyulması, valyuta gətirən
malların ixracının mərkəzləşdirilərək iqtisadiyyatımızın inkişafına, ölkənin
ağır vəziyyətdən çıxmasına yönəldilməsi, gömrük idarələrində qanun
pozuntularının və gömrük əməkdaşlarının öz
vəzifələrindən sui-istifadə
etmələrinin qarşısının alınması və iş adamları üçün əlverişli şəraitin
yaradılmasında ibarət idi. Milli maraqlara xidmət edən gömrük siyasətinin
işlənilib hazırlanması, strateji məhsulların, valyuta gətirən malların ixracı
hesabına valyuta fondunun yaradılması, ixrac olunan mallara qoyulan
vergilərin düzgün tənzimlənməsi gömrük sistemində həllini gözləyən ən
zəruri vəzifələr idi.
2
Ulu öndər Heydər Əliyevin mükəmməl gömrük sisteminin yaradılması
sahəsində işləyib hazırladığı
strategiya, prinsipial müddəa və tövsiyələri
konkret olaraq aşağıdakı məsələləri əhatə edirdi: 1) gömrük xidməti ölkənin
müstəqilliyi təmin edən, onu qoruyan və inkişaf etdirən mühüm dövlət
orqanıdır; 2) gömrük məntəqələri dünya standartlarına uyğun texnika və
cihazlarla təchiz olunmalıdır; 3) gömrük xidməti
ölkənin xarici ticarəti ilə
sıx bağlıdır və buna görə də xarici ticarət əlaqələrinin həcmi artdıqca,
gömrük xidmətinin fəaliyyətindən gələn gəlirlər də artmalıdır; 4) idxal-
ixrac əməliyyatları üzərində nəzarəti gücləndirilməlidir; 5) gömrük işçisi
bilikli olmalı, biliyi, təcrübəsi ilə yanaşı müasir nəzarət avadanlıqlarını
1
Respublikada gömrük işi sahəsində ciddi qayda yaratmalı. Azərbaycan Respub-
likasının Prezidenti Heydər Əliyevin yekun sözü // “Azərbaycan”, 1995, 11
yanvar, №7 (1024).
2
Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Məlumatları. 1995, 31 yanvar, №1-2,
maddə 29
31
dərindən mənimsəməlidir; 6) gömrük işçiləri Azərbaycan dövlətinin qanun-
larına sözsüz əməl etməli, dövlətinə, xalqına və öz peşəsinə sadiq olmalıdır;
7) gömrük işçisinin vəzifələrindən sui-istifadə etməsinə qarşı
mübarizə
aparılmalıdır; qaçaqmalçılıqla mübarizə gömrük təşkilatının əsas vəzifə-
sidir; 8) milli gömrük xidməti inkişaf etmiş ölkələrin gömrük xidməti
səviyyəsinə çatdırılmalıdır; gömrük orqanlarında çalışan əməkdaşlar öz
vəzifələrinin nə qədər məsuliyyətli olduğunu dərk etməlidir,
mənəvi
təmizlik, mənəvi saflıq, qanunlara riayət etmək, öz işinə sədaqət prinsipləri
gömrük orqanlarında bərqərar olmalıdır. Heydər Əliyev xüsusilə qeyd
edirdi ki, bizim milli maraqlarımıza cavab verən gömrük siyasətimiz
olmalıdır: “Gömrük siyasəti iqtisadiyyatımızın yüksəlməsini təmin edən
əsas amillərdən biridir. Biz gərək bir tərəfdən gömrük siyasətimizi tənzim-
ləyək, digər tərəfdən elə edək ki, gömrük qanunları
günün tələblərinə
uyğun olsun”.
1
İkinci fəslin üçüncü -
Dostları ilə paylaş: