344
– Ay qardaş, soruşma.
– Ə, qurvan olum, başına dönüm, de görüm, bəlkə mən
əlac elijəm sənin dərdinə.
Deyir:
– Vallah, bir vaxt var idi mən də oturuf sənin kimi belə
çörək yiyirdim. Biri də gəldi mənim kimi bax beləsinə üzünü
yüdü, mən də təhlif elədim sənin kimi, o da gəldi otdu mənim
kimi. Otdux çörək yidik.
Deyir:
– Bəs sonra?
Deyir:
– Sonra o durdu mənim kimi, mən də baxdım sənin
kimi. Yaxınnaşdı ata mənim kimi, mən də baxdım sənin kimi.
Atın rəşməsini açdı mənim kimi, mən də baxdım sənin kimi.
Qantarğayı bağladı mənim kimi, mən də baxdım sənin kimi.
Qantarğanı atın başına hərrədi mənim kimi, mən də baxdım
sənin kimi. Əyağını üzəngiyə qoydu mənim kimi, mən də
baxdım sənin kimi. Qamçıyı vurdu mənim kimi, mən də
baxdım sənin kimi.
Ata qamçıyı vurur, gəler Başkəndin içərisinnən keçer.
Orda iki yol var. Göyəbaxan yolunnan üzü yuxarı qalxanda
örör kü, bir sürü mal otdoor, içərisində bir cöngə var. Götürör
cöngənin başını kəser, dərisini çıxarder, baş-ayağı, qarını də-
rinin arasına qoyor. Götürör cöngənin qanınnan dananın gönü-
nə yazer ki, mənim adım Kazımdı, əti bizə, gönü sizə lazımdı.
Əti xurcuna dolduror, gətirer. Camaat yığıler, şaddığ eliyir.
Bir müddət keçer, cöngə yiyəsi şikayət eliyir. Axtarellar…
Kazım, Kazım. Tovuz rayonunun Böyükqışdax kəndinnən
Kazım addı birini tapellar. Deyillər cöngəni bu oğurroof. Kazım
deyir ki, mənim şahidim, subutum var. Nə bilim, mən flan yerdə
olmuşam. Axırı deyillər, a kişi, başını ağrıtma. Bir inək ver,
bu kişiynən barış. Şikayət olsa, səni sürgün eliyəllər. İnəyinin
345
birini aparıf bu kişinin qapısına bağler. Üsdən bir müddət ke-
çənnən sonra Saat kişi cöngəsi itən adamnan qavaxlaşır. Deyir:
– A qardaş, bə mənim cöngəmi apardı filankəs, əvəzinə
bir inək aldım, neylədim.
Deyir:
– Ə, sən ona şər atıfsan, cöngəni mən aparmışdım.
Deyir:
– Ay Saat, sən aparıfsansa, sənin halalın olsun. Bə niyə
Kazım yazılmışdı ora?
Halallığı orda qazanıf da.
132. SƏN ALDIN DƏNDƏN, MƏN ALDIM UNDAN
Seyid Saat haraveynan Rəhimlidə suqarışan yerdə dəyir-
mana taxıl aparer. Axşam geder ki, gejə dənimi üyüdüf səhər-
səhər gələrəm. Gedəndə örör kü, bunnan qavax da bir hara-
vaynan gəliflər, dəni töküflər dəyirmanda dənniyə, dəyirman
üyüdör. Haravalardan öküzdərin boyunduruğunu çıxarder, yerə
qoyor. Bu kişinin də öküzdəri dəyirmanın yanındaymış. Deyir:
– Sənin öküzünü də haylıyım, yolun üstündə yaxşı
otdux var, getsin orda otdasın, sonra gətirərik.
Bu yönünü çöyürür, öküzdəri haylıyıf o tərəfə aparanda
örör kü, bu kişi gəldi bunun çuallarının ağzını aşdı, hərəsin-
nən bir çanax... Dörd çualdan dörd çanax dən götdü, apardı öz
dəninin üstünə tökməyə. Öküzdəri keçirer yolun o tərəfinə,
meşənin içərisinə. Qayıder gəler, heş nə demir kişiyə. Səhərə
yaxın kişinin dəni üyüdülör qutarer, nööbə gəler çatır Maşadı
Saada. Kişi geder öküzdəri gətirməyə. Bu da çualları açer, hər
çualdan bir çanax unu götürör öz çualına boşalder. Kişi gəler
xayiş eliyir, deyir:
– Kömək elə boyunduruğu qaldırıf öküzdərin boynuna
qoymağa.
346
Qoyor, samısını geyindirer, yola düşör. Kişi bir xeylax
gedənnən sonra Saat bunu çağırer, deyir:
– Ay qardaş, sən mana bir sirri izah elə, görüm, bu
nolan şeydi?
Deyir:
– Nə sirridi?
Deyir:
– Sən aldın dənnən, mən aldım unnan, nə çıxdı bunnan?
133. SEYİD SAADIN PARÇA ALMASI
Çay Rəsillidə Mehdi adında biri tacirrik eliyirmiş. Yağ,
şor, nə bilim, pendir, qurut, kənd təsərrüfatı məhsullarını yığar-
mış, gətirif Gəncəbasarda, Şəmkirdə, Touzda parçaya, kənddə
nə tələb olunur ona dəyişərmiş, onnan dolanarmış. Yanında
da bir şəyirdi varmış. Saadın yazbaşı pulu olmor. Gəler görör
mağazinin içərisində camaat alver eliyir. Girir içəri, deyir:
– Ay Mehdi, mana uşaxlar üçün parça lazımdı tuman-
qofta tikdirməyə, nə bilim, başına yaylıx lazımdı, əyağına nə
lazımdı. Bə buları ver, ancax pulum yoxdu, – deyəndə bu qaş-
qavağını tökör.
Deyir:
– Görmörsənmi sənnən qabaxda nə qədər adam var?
Saat dinməzcə çıxer. Mehdi də bu camaatdan yığdığı
yağı, şoru, pendiri samannığa yığermış. Saat gedir samannıx-
dan iki qarın
130
yağı götürör, qoltuğuna vuror, gətirer Mehdi-
nin qavağına qoyor. Deyir:
– Ə, mən səni sıneerdım. İki qarın yağa yetdik mana
parça ver.
130
Qarın – yağı qurudulmuş qoyun qarnının içində saxlayırlar.
347
Bu da heş nə demir, qarınnarı çəker. Şüphələner ki, ə,
bu çəkilər mana tanışdı. Biri otuz beş kilodu, biri otuz iki kilo.
Heş nə demir. Əlacı kəsiler bu kişiyə yağın müqavilində
lazımı şeyləri verer, Saat çıxer geder. Yaylağa köçöllər. Payız
vaxdı yaylaxdan gələndə Saat iki qarın yağ gətirer. Gəler. Deyir:
– Eşiderəm, ay Saat.
Deyir:
– Sana borcum var idi, o borcumu gətirmişəm, odu, atın
üstündədi. O şəyirdinə denən getsin onu götürsün.
Deyir:
– Nə borcun?
Deyir:
– O iki qarın yağ öz yağın idi, samannıxdan götürüf
sana çəkdirmişdim. Sən qaş-qavağı tökəndə mən də getdim
sənin öz yağını gətirdim, özünə çəkdirdim, əvəzində filan
şeyləri aldım. İndi borcumu gətirmişəm, onu götü.
134. HIÇQIRAN MƏHƏMMƏD
Hıçqıran Məhəmməd bir günnəri rayon ərazisinnən
gəler meşəliyə çater. Başqa bir kənddə bulax başında görör ki,
bir dəstə adam yiyif-içellər. Meşəbəyidi, filandı – bular oturuf
yiyif-içellər. Bunnan da tanış imişdər. Deyir:
– Ay Məhəmməd kişi, gəl oturax bir yerdə çörək yiyək,
uzaxdan gəlersən.
Oturub bularnan çörək yiyir. Deyir:
– A Məhəmməd, bunnan da gəlsənə bir istəkan içəsən.
Bu vaxta kimi də bu, içki içmiyifmiş. Buna götürüb bir
istəkan kanyak verellər işməyə. İçənnən sonra bu gəyirir bir
balaca. Deyir ki, ay Sədiyar, bu nə yaxşı soyuxdu. Ateyin
ehsanında. Adam içənnən sonra gəyirir, mədəsi dincəler.
– Ay Məhəmməd əmi, gənə verimmi?
Dostları ilə paylaş: |