Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 136. SAQQAL ƏMANƏTİ
- 137. DƏDƏNDƏN QALAN ZÜLFÜQAR BUDUR
- 138. MƏNİM DƏDƏMƏ BU UZUNLUQDA “QURAN” LAZIM DÖYÜL
348 Deyir: – Ayə, dərdin alem, ateyin ehsanında olsun, birin də ver, yaxşı şeydi. İkinci istəkanı içənnən sonra kişi kefli halda yol gəldi- yin də bilmer, əyağı-əli suda-filanda. Bu, kefli vəziyətdə gəler. Çayqırağı yol gəler. Öyə gələndə deyir: – Ayə, ay Nağı! Deyir: – Nədi, ay dədə. Deyir: – Ayə, a kopoğlu, o kanyakdı nədi, niyə onnan indiyə kimi mana almıyıfsan? Adam onu içəndə heç yol yeridiyini bilmer. 135. HAVAXTDAN İT OLUBSAN? Məhəmməd kişi itdən yaman qorxan oluf. Yolnan get- diyi yerdə biri ağacın dalına girer. Məhəmməd gəlif yanınnan keçəndə bunun it kimi üstünə hürör. İt kimi hürəndə bu, yolun altına tərəf qaçer. Burda da biri qapısına it bağlıyıfmış. Gedib həqiqi itin üstünə çıxer. Adam səsinnən qorxor, it də burdan buna hucum eliyəndə bir az da bu aşağa qaçer, itdən canını kutarer. Baxanda görör ki, ayə, bunu birinci qorxudan it yox, adamdı. İt kimi hürüb bunu qorxuzuf. Deyir ki, ayə, a kopoğ- lu, havaxtdan it olufsan? 136. SAQQAL ƏMANƏTİ Molla Əhmədalı babam təkcə Böyükqışlaxda yox, ətraf kəndlərdə də addı-sannı adam oluf. Hüzr yeri olanda çalışer- dılar ki, hüzr yerinə Molla Əhmədalını aparsınnar. Bir qonşu kənd var. Bir gün gəlellər axunu ata mindirellər ki, axun, ge- dək, bir ölü yeri var, onu yola sal, sonra gətirəjeyik. Bu molla 349 da bir az bijəltəh molloymuş, çox fağır molla döyülmüş. Geder, bu ölü yerində görör kü, gözəl-göyçək gəlin hərrəner. Baana hərrəner, aana hərrəner, çay süzör, quluğ eliyir axunun qava- ğında. Bu hərdən bir göz vuror, iki göz vuror. Arvad görör kü, yox, bu axun heç sakitdəşmer. Yoldaşına deyir ki, ay kişi, bu nə Allahın bəlasıydı gətdin buruya. Anrı ötörəm mana göz vuror, bəri ötörəm mana göz vuror. – Arvad, heylədimi? Deyir: – Bəli. Deyir: – Darıxma. Ölüyü aparıf basırellar, qayıdellar. Oturanda bular məs- ləhət eliyir ki, axunu öldürsünnər. Sonra oların axsakqalları deyir ki, yox, Quşçu camaatı ağır camaatdı. Bir axuna görə biz olarnan düşman ola bilmərik. Nağayrax? Sakqal da, bığ da o vaxtdı da, indi də müqəddəs şey sayıler, kişilik rəmzi sayı- ler. Deyillər, sakqalını qırxax, kəntdə biyabır olsun, ona bəsdi. Axunun sakqalını qırxer, gətirellər gejə, bıraxellər öyə. Bu da qalxanda ağzını-burnunu möhkəm sarıyer. – Axun, noluf? Deyir: – Bala, dişim ağreer, elə bir şey döyül. Aradan bir müddət keçer, yenə o kənddə ölü düşor. İndi bu özü gedəsi olmor, oğlu Ağceyi göndərer, çünkü özünü qə- bul eləmijəklər. Oğlu heyvəsinə “Quran”ınnan, kitabınnan, qələm-dəfdərinnən qoyor. Ata minəndə deyir: – Oğul, Ağca. Deyir: – Həə. Deyir: 350 – Hər şey cəhənnəm, sakqal amanatı. Gözdə, sakqalı bada verərsən. 137. DƏDƏNDƏN QALAN ZÜLFÜQAR BUDUR Məhərrəmlik ayında Əhmədalı babamın kəndinə başı- sarıxlı iranlı molla gəler. Deyir: “Məni bura şəbih çıxartmağa yolluyuflar, mən baş mollayam”. Molla Əhmədalı deyir: “Ney- nək, gedək evə”. Molla Əhmədalı bunu yoxlaşdırer, görör bu- nun başında beş qəpiklik şey yoxdu, amma İrannan gəlif deyə camaat bunu tutor. Oturollar, çörək yiyillər, söhbət eliyillər. Molla Əhmədalı deyir: – Ay qardaş, sənin ateyin peşəsi noluf? O da oxumuşmu oluf? Deyir: – Yox, qadan alem, o, dəllək olufdu. Molla deyir: – Yaxşı, yatax. Əvvəllər dəlləklər uşağa sünnət eliyəndə qamışdan düdük kimi şey düzəldirdilər. İndiki kimi dərman yoxuydu. Pambığı yandırıf onu baserdılar, sonra ülgücnən kəsermişdər. Molla Əhmədalı bir az pambığı bir siniyə qoyor, qamış, onnan sonra ülgücü buruya qoyor, uşaqlarının birinə verer. Tapşırır ki, mən “verin” deyəndə gətirərsiniz. Camaat meydana yığıler. İrannan gələn molla İmam Hüseyn rolundadı. Atın üstünnən deyir ki, mənim atamdan qalan zülfüqarı gətirin. Molla Əhmədalı da bunun köməkçi- sidi. Bu, atın üstünnən deyəndə ki, mənim atamdan qalan Zülfüqarı gətirin, meydan ağlaşer: “Oy atam sana qurvan, ay axun”. Bir də deyir: “Sana demədimmi, atamdan qalan zül- füqarı gətir”. Molla Ağca kişi uşaxlardan yolloor. İrannı ağzın açer ki, dəllək ləvazimatıdı. Deyir: 351 – Kişi, bu nədi, mənim başıma oyun açersan? Deyir: – Bala, sənin dədənnən qalan zülfüqar budu. Sən dədən- nən qalanı istersən, mən də onu vererəm. 138. MƏNİM DƏDƏMƏ BU UZUNLUQDA “QURAN” LAZIM DÖYÜL Molla Ağca kişi rayonnan gəlermiş. Rayonnan da bizim kəndin arası qırx beş kilometr olar. İndi asfalt yol var, maşın- nan gediler, gəliner. Onda qayalıxlarnan gedif gəlinerdi. At- nan iki günə gedilif gəlinerdi. Ağca baba rayonnan gələndə qonşu kənddə Rüstəm kişi var, bunun da atı oluf. İndi Ağca kişi piyada gəler, bu atdıdı. Bir az gələnnən sonra deyir ki, ay Rüstəm kişi, bilersən nə var? Deyir: – Nə var? Deyir: – Onsuz da nööböynən minəjeyih atı. Ver atana bir “Quran” oxuyum, qutarannan sonra sən minərsən. Deyir: – Nolar, Ağca qağa, oxu da. Elə dədəmə “Quran” lazım idi. Ağca kişi atın üstündə “Quran”ı hancarı başdıyırsa, bunu buna culoor 131 , onu buna culoor. Rustam kişinin də gözü üzündə qaler ki, Allah, görüm bu havaxt qutarajax. Kəndə çataçatda deyir: – Ay Rustam kişi, bir salavat çöör, “Quran” qutardı. Deyir: – Ağca qağa, atana qurvan olum, mənim dədəmə bu uzunnuxda “Quran” lazım döyüldü. 131 Culoor – calayır Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|