Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 130. ŞƏRİKLİ ƏKİN
- 131. MƏN DƏ BAXDIM SƏNİN KİMİ
340 – Uşağı tapmışam, çox xarc istellər. Məsəlçün, deyir, on inək, on qoyun, nəvilim, bir at, on put yağ, qənd, çay – bu şeyləri ver. Kərbalayi Zeynal oğlu Cabbar deyər ki, gəl munu yarı eli- yək. Munun hamısını verdim, sən apardın çağa oğrusuna ver- din, bəs sənin burda xeyrin nədi? Deyir: – Onda mənim payımı ver, aparım evimə qoyum, onun payını sonra verərik. Bu minvalnan Seyid Saat həmin adamlardan istədiyi qədər hak-hesavı alıf, uşağı çuxasının ətəyinə bükərək aparıf sahibi- nə təhvil verer. Burda böyük bir şənlik yaraner. Şənlik yara- nanda bunnan xayiş eliyillər ki, Seyid Saad ağa, düzün de görək, bu uşağı kim aparmışdı, kimdən aldın? Seyid Saat bur- da sirrin üstün aşmer. Eləcə deyir ki, gəlinnən soruşun, görək bir uşaxmı yaxşıdı, yoxsa bir bamba süzməmi? 129. “QURAN” BU CANA DƏYSİN Seyid Saat Düzrəsilli deyilən yerdən o devrin böyük vəzifəli adamının yeddi ilin qısırı bir düyəsini oğurroof gəti- rer. Munu kəsif işə keçirməmişdən üstünü kəsiflər. Buların gəldiyini görəndə Seyid Saat baba öyünün yaxınnığında olan bulaxdan bir dənə qurvağeyi götürüf köynəyin döş cibinə qo- yuf, ağzın düyməleer. Bular gəler, dirənillər ki, ya inəyi ver, ya “Quran”a and iç. Deyir: – Yaxşı, “Quran”a and içif sizi küllü-küf eliyərəm. “Quran”ı çıxardıf, əlini “Quran”ın üstə qoyuf deyir: – Bu “Quran” – o biri əlini də döşündəki qurvağanın üstünə qoyor, – bu cana qənim olsun mənim sizin malınızdan elmi-güman xəbərim varsa. Bunnan da mal yiyəsi inanıf öyünə qayıdır. 341 130. ŞƏRİKLİ ƏKİN Maşadı Saat mənim atamın ana babasıdır. Onun külfəti böyük olduğuna görə, oğurruğ eliyərmiş, ancaq oğurruğ eliyən- nən əvvəl və yaxud sonra kimnən oğurrofsa, onun halallığını alarmış. Üç arvaddan, deyilənə görə, iyirmi üç uşağı oluf onun. Dokquz bajı, iki qardaş axrıncı arvadınnan oluf. Amma deyilənə görə, Tovuz rayonunun Vahiddi kəndində bir arvadı oluf, Şınığın Cücənni kəndində də bir arvadı oluf, olardan da uşaqları oluf. Maşadı Saat hardan nə götürsə, onun sahibindən halal- lığını alarmış. Ona görə ona halal oğru Maşadı Saat deyiflər. İndilərdə də deyillər Halal Saat. Bizim o tərəflərdə rayon mərkəzinə bir neçə çıxış var. Onun biri Şınığın Hajılar, Qa- ralar və Çinar kəndinnən – indi Çinarik qoyub ermənilər adını, – keçirmiş, ordan Şəmşəddin mahalına gəlellərmiş, harava yolu varmış. Bu yola Muncuqlu yolu deyillər. Bir yol da Kirən yolu deyillər, biri də Zəyəm çayının qırağınnan Xınna şamlığınnan yol gəlermiş. Bir gün Saat kişi atını miner Şəmşəddinə gedermiş Çinar yolunnan. Orda bir çinar var imiş, ona görə o kəndə Çinar kəndi deyillərmiş. O çinarın divinnən bulax çıxermış. Arana gedənnər, arannan dağa gələnnər orda dayanıf istirahət eliyif, çörək yiyif, su içif ordan da yollarına davam eliyərmişdər. Saat kişi gəler. Gələndə görör ki, bir nəfər öküzdərini buraxıf, oturuf çörək yiyir. Bu da öz süfrəsini açer, bir yerdə oturor, çörəyini yiyir. Qalxanda bu kişi deyir ki, mən xayiş eliyirəm səndən, kömək elə öküzün yan samılarını boyunduruğa keçirim. Bu da kömək eliyir buna. – Nə iş görəjəksən? – Yer şumlooram. Deyir: – Yaxşı. 342 Boyunduruğa keçirənnən sonra öküzün başını çəker, bu kişi də xışı tutur. Beş cərgə o yana, beş cərgə bu yana yeri şumluyannan sonra kişiyə deyir ki, oldux şərik. Deyir: – Oldux. Gedir Şəmşəddin mahalında işdərini görör, bir neçə gün qaler. Qayıdıf gələndə görör kü, yenə kişi oturuf çörək yiyir. Bu da oturor çörəyini yiyir, atını buraxer, at bir az dincəler. Kişi duror ki, taxıl səpməyə. Deyir: – İndi səpersənmi? Deyir: – Hə. Çanağı götürör, beş çanax taxıldan səper. Deyir: – Sən düz səpmersən, bax, belə səpmək lazımdır. Beş çanağı səpib qutarannan sonra deyir: – Olduxmu şərik? Deyir: – Oldux. Gedir. Ətrafında yaşıyannara, Şəmşəddin mahalına gedif gələnnərə deyir ki, taxıl piçini vaxtı mənə xəbər verin ki, taxılın piçilən vaxtıdı. Gəlir buna xəbər verellər, bu da ora- ğını, azuqəsini götürör, geder. Gedəndə örör ki, bu kişi taxıl pişməyə başdıyıf. Bu da bir tərəfinnən düşüf başdıyır pişməyə. Bir neçə gün piçin davam eliyir. Piçin qutarannan sonra kişi geder dörd təkər harava gətirer, dərz bağladığı taxıldan bir harava, iki, üç, dörd. Axırıncı haravadan yarımçıx qaler bu kişinin bağladığı dərzdər. Keçir ki, bu tərəfdən halal oğru Maşat Saatın bişdiyi dərzlərdən götüsün. Bu deyir ki, yox, biz danışıx danışmışıx, şərikik. Bunu mən pişmişəm, mənimkidi. – Əyə, etmə, eləmə. Bir qədər mübahisə eliyillər, söhbətdəşellər, Saat yola gəl- mer. Axırı deyir ki, gəl belə eliyək, savax qazının yanına gedək. 343 Hava da bulutduğuymuş. Bular belə razılaşanda bu kişi bir az uzaxlaşmışdı, deyir: – Gedək bizdə qal. Seyid Saat deyir: – Yox, qalmeram, elə burda – taxılımın üstə qaleram. Mən getsəm, taxılı gəlib apararsan. Amma hava soyuxdu, əynin- dəki arxalığı ver, əynimə geyinim, gejə mana soyux olmasın. Kişi arxalığın çıxarder verer Saada, geder evə. Səhər və- dələşdikləri kimi gedellər qazının yanına. Saat birinci bu kişini qavağa buraxer. Nətəər oluf kişi danışer. Sözünü qutarannan sonra Saada söz veriləndə Saat deyir ki, mən ki bu kişidə bu hayasızdığı görörəm, indi deyəjək əynindəki arxalıx da mənim- di. Elə bu sözü deyəndə kişi yapışer ki, nətəər mənimdi? Deyir: – Yaxşı, bu səninsə, mənim əynimdə nəəzer? Beləliknən də, pişdiyi taxılı Saata verellər, taxıl yiyəsi də pərt vəziyyətdə qaler. 131. MƏN DƏ BAXDIM SƏNİN KİMİ Bir gün Maşat Saat sürgünnən gəlermiş. Deyilənə görə, Gədəbəyin Saratovka kəndinnən Başkəndin arasında bir ağa- cın divində bulağ olor. Piyada, əzinik-üzünük, pis vəziy- yətdə... Sürgünnən çıxan nətəər olar? Gələndə örör ki, bir kişi oturuf çörək yiyir, atını da örühlööf, at qıraxda otdoor. Gəler əl-üzünü yuyur, uzaxlaşmamış kişi deyir: – Ay Allahın adamı, mən çörək yiyirəm, gəl otur sən də bir tikə çörək yi. Oturor, çörək yiyir, su içer. Bir ah çəker. Ah çəkəndə kişi deyir: – Ay qardaş, dərdin nədi, nəyə ah çəkersən? Deyir: Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|