Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
67 
Yağış – az qala unutduğun bir adamdan xəbər  
tutacaqsan. 
Yumurta – balalarının sayı artacaq;  yumurta  yemək – 
dedi-qoduya  düşəcəksən;  yumurta  sındırmaq  –  polisə 
dindirilməyə çağırılacaqsan. 
Yuyunmaq – əziz bir adamından ayrılacaqsan. 
Yük  daşımaq  –  işin  düşündüyündən  də  yaxşı  olacaq; 
yük  maşınında getmək – öz  sözünə xələf çıxma, hörmətdən 
düşərsən.
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
68 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
XALQ DEYİMLƏRİ 
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
69 
XALQ DEYİMLƏRİ 
 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
bəlğəm,  göyöskürək,  vərəm  xəstəliklərinə  tutulan,  öskürər-
kən  ağzından  qanlı  bəlğəm  gələn  xəstələrə  15-20  gün  hər 
axşam  yatmamışdan  və  hər  səhər  yeməkdən  əvvəl,  yarpız, 
bənövşə  və  nar  çiçəyini  dəmləyib,  eşşək,  yaxud  dəvə  südü 
ilə qarışdırıb bir fincan içmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
bel, qol, qıç, əl, ayaq, böyrək, qaraciyər ağrılarından əziyyət 
çəkən  xəstələrə  gicitkən,  yovşan,  unnuca  (sirkan),  hoyotu, 
zeytun, söyüd yarpağı, yarpız, şüyüd və əməköməcini qayna-
dıb suyunda 10-5 gün, hər axşam  yatmamışdan əvvəl vanna 
qəbul etmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
əgər  bir  qadının  südündən  bir  damla  inək,  keçi,  qoyun  sü-
dünə qarışdırıb başqa uşağa verilsə, o uşaq əslində, südündən 
verilən  qadının  uşaqları  ilə  süd  qardaş-bacısı  sayılır.  Belə 
uşaqların bir-birilə evlənməsi günah hesab edilir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: tez-
tez köpən, qarın nahiyəsində qaz yığılan xəstələrə 10-15 gün 
axşam-səhər  (yuxudan  əvvəl  və  yuxudan  durarkən)  bir 
fincan bal şərbəti qəbul etmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
kim xaş, xəmir xörəklərinə çox meyillidirsə, həmin adamlar 
tez  kökəlir,  bədəni  süstləşir,  yuxucul  olur,  iş  qabiliyyətini 
itirir.  Ona  görə  də  belə  xörəklərə  meyl  etməkdən  çəkinmək 
məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

Nübar Həkimova ___________________________________  
 
 
70 
vərəmə, göyöskürəyə tutulanlara, ağzından qanlı bəlğəm gə-
lən xəstələrə 20-25 gün sürüyə qatılmış erkək toğlunun baş-
ayağından  hazırlanmış  duzsuz  xaş  yemək  (hər  gün  axşam-
səhər) məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
yaddaşı zəif, huşsuz, əsəbi adamlara həftəaşırı hər gün səhər, 
günorta,  axşam  yeməkdən  əvvəl  beçənin  başı,  ayağı  və  qa-
nadlarının  suyundan  –  həlimindən  (bulyonundan)  bir  piyalə 
içmək məsləhətdir. Bu, gözün görmə qabiliyyətini də artırır. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
ürək  döyüntüsündən,  ağrısından  əziyyət  çəkənlərə  ördəyin 
qaraciyərini suda həll bişirib, həlimi ilə bərabər səhər, günor-
ta, axşam yeməkdən əvvəl bir fincan içmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə  türkəçarə  təbiblərinin  inamına  görə: 
iflic, mədə-bağırsaq xəstəliklərindən əziyyət çəkənlərə qumru, 
kəklik, beçə, fərə, alabaxta, sərçə, qırqovul, qaratoyuq, göyər-
çin  ətinin  şorbasını həll bişirib,  hər  gün (20-25 gün)  yemək-
dən  əvvəl,  gündə  üç  dəfə  bir  piyalə  həlimini  içmək 
məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
boğazı ağrıyan, soyuqdəymə nəticəsində səs telləri gərginlə-
şən, yaddaşı, zehni, görmə qabiliyyəti zəifləyən xəstələrə 10-
15  gün  (səhər,  günorta,  axşam)  yeməkdən  əvvəl  üç  ədəd 
sərçə və ya kəklik, qaratoyuq, bildirçin, qırqovul yumurtasını 
ilıq bişirib içmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
quru öskürəyə, göyöskürəyə, qanlı bəlğəmə, ağciyər, vərəm, 
mədə-bağırsaq xorası xəstəliklərinə tutulanlara qara qoyunun 
südü sağılan kimi 15-20 gün (səhər, günorta, axşam) yemək-
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

__________________________________ Nübar Həkimova 
 
 
71 
dən  əvvəl  bir  fincan  içmək  məsləhətdir.  Bu  qəbil  müalicə 
xəstəliyin tez sağalmasına yaxşı kömək edir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
qızılca, təngnəfəs (astma), göyöskürək, öd kisəsi ağrıları, si-
dik  yolunda  daşlaşma,  kirəcləşmə,  mədə-bağırsaq  xoraları 
xəstəliklərinin ən yaxşı müalicəsi üçün 15-20 gün yeməkdən 
əvvəl  (səhər,  günorta,  axşam)  bir  fincan  eşşək  südü  içmək 
məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
əl-ayağında yara-xora əmələ gələn, dəri səpgi və gicişmələri 
xəstəliyindən  əziyyət  çəkənlərə  Bakı  Zığ  qəsəbəsində  yer-
ləşən Duzlu göldə çimmək və ya onun suyundan götürüb ev 
şəraitində axşam-səhər vanna qəbul etmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə  türkəçarə  təbiblərinin  inamına  görə: 
məx-mərək  səpən  xəstələr  süpürgə  sünbülünün  darısını  ye-
məkdən əvvəl gündə üç dəfə çeynəyib tüpürmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
astma  (təngnəfəs)  xəstəliyinə  tutulanlara  gündə  üç  dəfə  ye-
məkdən əvvəl yemişan çiyidini dəmləyib içmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
ishala,  qarın  ağrısına  tutulan  xəstələrə  çoxlu  xurma  (xirnik) 
və ya onun şirəsini içmək məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə türkəçarə təbiblərinin inamına görə: 
mədə qıcqırmasından əziyyət çəkən xəstələr yeməkdən əvvəl 
gündüç dəfə 150 q, bir il əvvəl yığılmış fındıq ləpəsi yemək 
məsləhətdir. 
Elat-tərəkəmə  türkəçarə  təbiblərinin  inamına  görə: 
iştahası  olmayan  xəstələrə  hər  gün  yeməkdən  əvvəl  üç  dəfə 
quzuqulağı şirəsindən üç çay qaşığı qəbul etmək məsləhətdir. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---