Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi



Yüklə 65,28 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə67/101
tarix21.10.2017
ölçüsü65,28 Kb.
#6333
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   101

 224 
tədqiqatlarında,  2005-ci  ildə  87  praymerin  içərisindən  seçil-
miş  15  praymerdən  istifadə  edilmiş  və  diploid  və  tetraploid 
buğda növlərinin identifikasiyası həyata keçirilmişdir [58].   
 
 
 
Cədvəl 5.1 
 
İstifadə edilən praymerlər və  
onların verdikləri polimorfizm  
 
№ 
Praymer 
Ardıcıllıq  
(5’ - 3’) 
Bənd-
lərin 
sayı 
Polimorf 
bəndlərin 
sayı 
Polimor-
fizm 
(%-lə) 

OPA-07 
GAAACGGGTG 


80.0 

OPA-08 
GTGACGTAGG 
10 

90.0 

OPB-08 
GTCCACACGG 
11 

63.6 

OPB-10 
CTGCTGGGAC 
11 
10 
90.9 

OPB-20 
GGACCCTTAC 


80.0 

OPE-02 
GGTGCGGGAA 
12 

66.6 

OPN-04 
GACCGACCCA 
14 

57.1 

OPN-05 
ACTGAACGCC 


71.4 

OPN-08 
ACCTCAGCTC 


71.4 
10 
OPO-04 
AAGTCCGCTC 


85.7 
11 
OPO-05 
CCCAGTCACT 


77.8 
12 
OPO-06 
CCACGGGAAG 
16 
10 
62.5 
13 
OPO-12 
CAGTGCTGTG 
13 
10 
76.9 
14 
OPO-15 
TGGCGTCCTT 


88.9 
15 
OPAN-16 
CAAGGTGGGT 


80.0 
Cəmi 
 
 
140 
105 
75.0 
   


 
225 
A        B       C      D      F      G      H        I        J     K      M 
 
 
 
 
Şəkil 5.1. RAPD markerlərlə diploid və tetraploid buğdaların 
elektrofarezi 
 
A)  T.turgidum  v.alboyadurum,  B)  T.durum  v.leucurum  (Şərq),  C)  T.pe-
rsicum,  D)  T.dicoccum  v.atratum,  F)  T.durum  v.hordeiforme  (Bərəkətli 
95), G) T.monococcum H., T.boeoticum, I) T.turgidum v.salomonis,  
J) T.dicoccum v.farrum, K) T.dicoccoides, M) Marker 
 
İstifadə  olunan  praymerlərdən  alınmış  şəkillər  ayrı-ayrı-
lıqda  təhlil  edilmiş  və  polimorfizmin  faizi  hesablanmışdır. 


 226 
Bizim  tədqiqatda  praymerlərin  polimorfizmi  orta  hesabla 
75.0% olmuşdur [3]. OPA – 04, OPAN 16, OPA -07, OPE-02 
praymerləri vasitəsilə əldə olunmuş polimorfizm aşağıdakı şə-
kildə təsvir edilmişdir.  
 
 
5.1.3. Genetik oxşarlıq 
 
15  praymerdən  istifadə  etməklə  nümunələr  arasında  po-
limorfizm  binar  nömrələmə  əsasında  qiymətləndirilmişdir 
(1;0).  Bəndin  olması  1,  həmin  yerə  uyğun  sahədə  olmayan 
bəndlər  isə  0  kimi  nömrələnmiş  və  N.Nei  və  W.Li  (1979) 
tərəfindən  verilmiş  formula  əsaslanaraq  oxşarliq  indeksi  he-
sablanmişdir [296] (Cədvəl 5.2). 
Alınmış nəticələrə əsaslanaraq dendroqram tərtib  edilmiş  və 
nümunələrin  genetik  yaxınlığı  göstərilmişdir.  Dendroqramda  2 
əsas qrup alınmışdır. T.dicoccoides v. arabicum, T.dicoccum v. 
farrum,  T.durum  v.  hordeiforme  (Bərəkətli  95),  T.dicoccum  v. 
atratum, T.boeoticum, T.durum v.leucurum (Şərq) növmüxtəliflik-
ləri bir qrupda, T.turgidum v. salomonis, T.turgidum v.alboyadu-
rum,  T.persicum    T.monococcum  növləri  isə  digər  qrupda 
birləşmişlər.  Qruplar  daxilində  də  müəyyən  qruplaşmalar  mey-
dana gəlmişdir. Belə ki, 1-ci qrupda T.dicoccoides v. arabicum 
və  T.dicoccum  v.farrum  nümunələri  bir-birlərinə  daha  yaxın 
olduqları görünür. 


 
227 
Cədvəl 5.2 
 
Diploid və tetraploid buğda nümunələrinin öxşarlıq indeksləri  
 
Genotiplər 









T.dicoccoides 

 
 
 
 
 
 
 
 
T.dicoccum v. farrum         
0.562 

 
 
 
 
 
 
 
T.turgidum v. salomonis        
0.516 
0.424 

 
 
 
 
 
 
T.boeoticum             
0.414 
0.516 
0.400 

 
 
 
 
 
T.monococcum           
0.387 
0.364 
0.562 
0.303 

 
 
 
 
T.durum v. hordeiforme 
(Bərəkətli 95) 
0.533 
0.625 
0.322 
0.414 
0.387 

 
 
 
T.dicoccum atratum 
0.452 
0.545 
0.312 
0.466 
0.437 
0.581 

 
 
T.persicum 
0.483 
0.387 
0.400 
0.428 
0.400 
0.345 
0.400 

 
T.durum v.leucurum (Şərq) 
0.333 
0.437 
0.452 
0.552 
0.452 
0.400 
0.452 
0.551 

T.turgidum alboyadurum 
0.529 
0.529 
0.588 
0.485 
0.514 
0.529 
0.514 
0.545 
0.470 
 
226
 
 


 228 
2-ci qrupda isə, əsasən, T.turgidum v.salomonis  T.tur-
gidum  v.alboyadurum  növmüxtəlifləri  bir-birinə  daha  yaxın 
hesab  edilir.  Bu  yaxınlığı  adi  qəbul  etmək  olar,  çünki  solo-
monis  və  alboyadurum  eyni  növün  müxtəlif  növmüxtəliflik-
ləridir. T.monococcum və T.boeoticum diploid olmalarına bax-
mayaraq, bizim  istifadə etdiyimiz praymerlərin  verdiyi bənd-
lərə  görə bir-birindən  genetik cəhətdən uzaq  kimi qiymətlən-
dirilmişdir.  
Nümunələr,  həmçinin  AMEA  Genetik  Ehtiyatlar  İnstitutu-
nun  Abşeron  təcrübə bazasında  becərilmiş  və məhsuldarlıq  ele-
mentlərinə görə struktur analiz edilmiş və nəticələrə əsasən den-
droqrama tərtib olunmuşdur (Şəkil 5.2). 
 
 
 
Şəkil 5.2. Diploid və tetraploid buğda nümunələrinin  
  oxşarlıq indeksinə görə qruplaşması 


Yüklə 65,28 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   101




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə