Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Bakı Biznes Universiteti pedaqogika
Yüklə 2,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Mdktdh təliminin mərhələləri üzrə təhsilin məzmununun
varisliyi. Təhsil sisteminin müxtəlif vasitələri arasında qarşılıqlı əlaqə mövcuddur. Bu zaman hər bir mərhələ öz işini əvvəlki mərhələ üzərində qurur. İbtidai məktəbdən əsas məktəbə, əsas məktəbdən orta məktəbə, ortadan aliyə maneə 140 siz keçmək, habelə ümumtəhsil məktəblərindən bütün peşə tədris müəssisələrinə azad və maneəsiz daxil olmaq imkanı təmin olunur. Təhsilin məzmununun şəxsiyyətin hərtərəfli inkişafını təmin etməsL Azərbaycan Respublikasının Təhsil Qanununda mütərəqqi dünyagörüşə malik olan və onu daim inkişaf etdirməyə çalışan şəxsiyyət formalaşdırmaq başlıca vəzifə kimi irəli sürülür. Ümumtəhsil məktəblərində şagirdlərə verilən təhsil milli-mənəvi, əxlaqi və ümumbəşəri dəyərləri özündə ehtiva edir. Bu cür normalar təhsilin məzmununda sistemə salınır, şəxsiyyətin hərtərəfli inkişafına şərait yaradılır. Təhsilin məzmummda varislik olduğundan orta təhsilin bütün pilələrində şəxsiyyətin hərtərəfli inkişafı diqqət mərkəzində olur. Təhsilin məzmununda milli ənənələrin nəzərə alınması. Təhsilin məzmunu tərtib edilərkən milli ənənələrin xüsusiyyətlərinin nəzərə alınması olduqca zəruridir. Bu zaman xalqımızın heyatı, onun tarixi, mədəniyyəti, milli adət və ənənələri ilə bağlı zəngin mənəvi irsi ön plana çəkilir. Ümumbəşəri dəyərlərə istinad edilir. Orta təhsil illərində tədris olunan Azərbaycan dilinə, ədəbiyyatına, musiqisinə və s. fənlərin imkanlanna diqqət artınlır. Təhsilin məzmununun sistemliliyi və ardıcıllığı. Tədris planı ayn-ayn tədris fənlərinin məcmusundan ibarətdir və onlann hər biri müvafiq elmlərin əsaslannı sistemli şəkildə izah edir. Təhsilin məzmunu hazırlanarkən şablonçuluğa, pərakəndəliyə yol verilməməlidir. Şagirdlərin təlim fəaliyyəti tədricən, ardıcıllıqla həyata keçirilir. Tədris materialının öyrənilməsinin sistemi və ardıcıllığı elmi, həm də ən mühüm didaktik qaydalarla, yəni məlumdan məchula, sadədən mürəkkəbə, yaxındanuzağa, asandan çətinə keçməyi öyrətməklə şərtlənir. Tarixi ardıcıllıqda vətən tarixi, ədəbiyyatı öyrənilir, orta məktəbin yuxan siniflərində tarixi anlayışlar və digər fənlər 141 tətbiq olunur; biologiya kursunda üzvi aləmin inkişafmm əsas mərhələləri işıqlandmlır və s. Tədris fənləri arasında qarşılıqlı əlaqə. Obyektiv aləmin vəhdəti, hadisələrin qarşılıqlı əlaqələri təhsilin məzmununun vəhdətini, tədris fənləri arasında qarşılıqlı əlaqəni müəyyən edir. Məktəbdə öyrənilən tədris fənni bu və ya digər elmin əsaslanm özündə birləşdirir. Məlum olduğu kimi, elmlərin hər biri obyektiv aləmin, təbiətin, cəmiyyətin, təfəkkürün müəyyən təzahüretmə sahələrinin qanunauyğunluqlanm öyrənir. Lakin bir halda ki, obyektiv aləmdə baş verən hadisələr təcrid olunmadan mövcuddur və bir-birindən asılı olmayaraq yaşayır, onlar vəhdət halında və qarşılıqlı əlaqə vəziyyətindədir, onda müvafiq elmlərin didaktik cəhətdən hazırlanmış əsaslan tədris fənlərinin məzmununda vahid və qarşılıqlı əlaqədə təmin olunmalıdır. Müxtəlif fənlər üzrə proqramlar arasındakı əlaqələr tərbiyənin vahid məqsəd və vəzifələrinin həyata keçirilməsində ifadə olunur. Ayn-ayn tədris fənləri tərəfindən hadisələrin müxtəlif tərəflərinin öyrənilərək şərh olunması ümumi prinsipial mövqedən verilir. Tədris fənlərinin məzmu- nundakı əlaqə ondan ibarətdir ki, qanşıq fənlərin proqramında tədris materialları razılaşdırılmış halda yerləşdirilir. Fənlər arasında əlaqə süni olmamalıdır, öyrənilən hadisələr arasında obyektiv əlaqəyə uyğun gəlməlidir, hər bir fənnin daxili məntiqini pozmamalıdır. Öyrənilən fənlər arasındakı əlaqənin pozulması şagirdlərin biliklərinin keyfiyyətinə ziyan vurur, təbiət hadisələrinin mahiyyətini və ictimai həyatı başa düşməyi, bütöv elmi dünyagörüşü işləyib hazırlamağı çətinləşdirir. Yüklə 2,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|