320
25.Ədəbiyyatşünas, tərcüməçi Əli Sultanlının anadan olmasının 110 illiyi
(25.12.1906-18.07.1960)
Ötən əsrdə dünya klassikasını xalqımızın milli-mənəvi sərvətləri xəzinəsinə çevirməkdə
bənzərsiz xidməti olan görkəmli pedaqoq, ədəbiyyatşünas alim, filologiya elmləri
doktoru, professor Əli Sultanlı sağlığında özünə əbədi heykəl qoymuş unudulmaz bir
şəxsiyyətdir.
Əli
Sultanlı–filologiya
elmləri
doktoru,
professor.
1906-cı ildə Naxçıvanda bənna ailəsində anadan olmuĢdur. Ġlk
təhsilini Naxçıvanda alan Ə.Sultanlı 1923-cü ildə Naxçıvan
Müəllimlər Seminariyasına qəbul olunur və 1928-ci ildə oranı
bitirir. O, bir müddət ―ġərq qapısı‖ qəzetində ədəbi iĢçi
vəzifəsində çalıĢır. Ə.Sultanlı 1929-cu ildə Bakıya gəlib, ADU-
nun xarici ölkələr ədəbiyyatı tarixi kafedrasında assistent və
ömrünün sonuna kimi respublikanın ali məktəblərində, elmi-
tədqiqat institutunda dünya və Azərbaycan ədəbiyyatından dərs deyir və geniĢ elmi-
tədqiqat iĢi aparır. Ə.Sultanlı 1934-39-cu illərdə xarici ölkələr ədəbiyyatın tarixi
kafedrasına rəhbərlik etmiĢ, 1939-1941-ci illərdə ADU-nun prorektoru vəzifəsində
çalıĢmıĢdır.
O,
bir
sıra
dərsliklər,
müntəxəbatlar,
tədqiqat
əsərləri
yaratmıĢdır. Ə.Sultanlı ―Antik ədəbiyyat tarixi‖, ―Roma ədəbiyyatı müntəxəbatı‖,
―Antik ədəbiyyatı müntəxəbatı‖ kimi dərsliklərin, ―Azərbaycana dramaturgiyasının
inkiĢaf yolları‖, ―Nizami və Qərbi Avropa ədəbiyyatı‖ və s. görkəmli əsərlərin müəllifi
kimi Ģöhrət qazanmıĢdır. O, Azərbaycan alimləri arasında birinci dəfə 1939-cu ildə
xarici ölkələr ədəbiyyatı sahəsində filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi, 1946-cı
ildə isə filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almıĢdır. Dövlətimiz Ə.Sultanlının
xidmətlərini yüksək qiymətləndirərək onu 1940-cı ildə SSRĠ Ali Sovetinin fərmanı ilə,
Əmək igidliyinə görə medalı ilə təltif etmiĢdir. Ə.Sultanlı 1960-cı ildə Bakıda vəfat
etmiĢdir.
Əsərləri : ―V.Hötenin yaradıcılıq yolu‖ (1932), ―M.F.Axundovun dramaturgiyası‖
(1938), ―Mopassanın hərbi novellaları‖ (1942), ―Azərbaycanda xalq draması‖ (1945),
―Roma və Yunanıstanda ədəbiyyatĢünaslıq və estetika məsələləri‖ (1945), ―ġekspir və
onun on ikinci gecəsi‖ (1946), ―Antik dövrdə ədəbiyyat və ədəbiyyatĢünaslıq
məsələləri‖ (1946), ―RəĢidbəy Əfəndiyevin dramaturgiyası‖ (1946), ―Dədə Qorqud və
yunan eposları‖ (1946), ―Nizami və Qərbi Avropa ədəbiyyatı‖ (1947), ―Ostrovski və
Azərbaycan dramaturgiyası‖ (1948), ―Antik ədəbiyyat tarixi. Bakı: ADU-nun nəĢri‖
(1958), ―Azərbaycan dramaturgiyasının inkiĢaf tarixindən‖ (1964), ―Məqalələr‖ (1971)