6
6. Elmi-tədqiqat işlərinin icraçıları
6.1. Ali məktəbdə elmi-tədqiqat işləri aşağıdakılar tərəfindən yerinə yetirilə bilər:
- əsas iş vaxtı ərzində fərdi iş planlarına müvafiq olaraq professor-müəllim heyəti;
- əsas iş vaxtında elmi təşkilatların elmi, mühəndis-texniki işçiləri, klinik xəstəxanaların
mütəxəssis və fəhlələri;
- kurs işi, diplom layihəsi, tədris planlarında nəzərdə tutulmuş digər tədqiqat işlərinin
yerinə yetirilməsi gedişində, tələbə elmi cəmiyyətlərində, bürolarında, həmçinin ali məktəblərin
kafedra, elmi-tədqiqat müəssisələri, konstruktor və texnoloji təşkilatlarında əlavə əmək haqqı
ödənilməklə dərsdən kənar sərbəst vaxtda tələbələr;
- hazırlandığı fərdi planlara müvafiq kafedralarda, elmi-tədqiqat müəssisələrində,
konstruktor və texnoloji təşkilatlarda dərsdən kənar boş vaxtda əlavə əmək haqqı ödənilməklə
doktorant, aspirant, tədqiqatçı-stajor, klinik ordinatorlar və müəllim-stajorlar.
Dövlət büdcəsi və təsərrüfat müqaviləsi vasitələri üzrə maliyyələşdirilən elmi-tədqiqat
işlərinin yerinə yetirilməsinə ali məktəbin professor-müəllim heyəti, elmi işçiləri, rəhbər və digər
işçiləri, həmçinin (sifarişçi müəssisə istisna olmaqla) qanunvericiliklə müəyyən olunmuş
qaydada kənar müəssisə və təşkilatların işçiləri əsas işlərindən kənar vaxtda əvəzçiliklə cəlb
oluna bilər.
6.2. Ali məktəbin rektorları əvəzçilik üzrə elmi-tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsində
yalnız mövzunun elmi rəhbəri kimi iştirak edə bilərlər. Ali məktəbin digər işçilərinə
məhdudiyyət qoyulmur.
6.3. Ali məktəbin ştatında olan rəhbər, professor-müəllim heyəti, elmi və digər işçilər
əvəzçilik üzrə öz ixtisas və dərəcələrinə uyğun gələn istənilən vəzifəni tuta bilərlər. Əvəzçilik
üzrə vəzifə maaşları əsas iş yeri üzrə əmək haqqının həcmindən asılı olmayaraq
müəyyənləşdirilir.
Əvəzçilik üzrə iş müddəti müvafiq kateqoriyadan olan işçilər üçün müəyyən olunmuş iş
vaxtı normasının yarısından çox olmamalıdır. Əvəzçilik şərti ilə elmi-tədqiqat işlərinin
aparılmasına cəlb olunan işçilərin əmək haqqı, tapşırığa müvafiq yerinə yetirilmiş işin tam
həcminə görə ödənilir.
6.4. Ali məktəbin elmi müəssisələrinin bölmələrinin işə götürülən elmi əməkdaşları ştat
cədvəlində nəzərdə tutulmuş boş olan elmi vəzifələrə müsabiqə üzrə seçilir, sonradan isə
müəyyən olunmuş qaydada attestasiyadan keçirlər.
Ali məktəbdə və ya onun elmi müəssisələrində (konstruktor və texnoloji bürolar da daxil
olmaqla) işləyən şəxslər, attestasiyanın nəticələrinə görə elmi işçi vəzifəsinə təyin olunurlar.
Mühəndis-texniki işçilər və mütəxəssislər, ali məktəbin rektorunun, elmi-tədqiqat
institutunun və ya müstəqil təcrübə-konstruktor (layihə-texnoloji) bürosunun rəhbərinin əmri ilə
işə götürülür və müəyyən edilmiş qaydada attestasiyadan keçirlər.
Ali məktəbin rektoru, elmi-tədqiqat institutunun, təcrübə-konstruktor, layihə-texnoloji
bürolarının rəhbərləri müəyyən mövzuların (mərhələlərin) yerinə yetirilməsi müddətində, ayrı-
ayrı hallarda elmi, mühəndis-texniki işçiləri və mütəxəssisləri işə qəbul edə bilərlər. İşçilərin işə
qəbul olunması və azad olunması ali məktəbin rektoru, elmi-tədqiqat institutunun, təcrübə-
konstruktor, layihə-texnoloji büroların rəhbərləri tərəfindən əmrlə həyata keçirilir.
Elmi-tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsində əvəzçiliklə iştirak edən şəxslər, həmçinin
doktorantlar, aspirantlar, klinik ordinatorlar, təcrübəçi-tədqiqatçılar, tələbələr ali məktəbdə
müəyyən edilmiş say limitində nəzərə alınmırlar.
6.5. Əvəzçilik üzrə elmi-tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsinə rəhbər və professor-
müəllim heyətinin, həmçinin doktorantların cəlb olunması əmək müqaviləsi əsasında ştat vəzifəsi
üzrə aparılır. Müqavilə bu şəxslərlə rektor (elmi işlər üzrə prorektor), ali məktəb, elmi-tədqiqat
institutları, təcrübə-konstruktor (layihə-texnoloji) bürolarının rəhbərləri arasında bağlanılır.
Əmək müqavilələri bütövlükdə işin (ayrı-ayrı mərhələlərin) aparılması, həmçinin işin
proqram və ya təqvim planına müvafiq konkret-tədqiqat, eləcə də istehsal-texniki xarakterli
tapşırıqların yerinə yetirilməsi üçün bağlanılır. Burada götürülən işin həcmi, onun reallaşma
7
müddəti və hesabat qaydası göstərilir. Həmin müqavilələrdə həmçinin yerinə yetiriləcək işin xalq
təsərrüfatı üçün əhəmiyyəti, elmi-texniki səviyyəsi, keyfiyyəti, həcmi və mürəkkəbliyi nəzərə
alınaraq, əmək haqqının məbləği və ödənilmə qaydası müəyyənləşdirilir. Hər ay üçün əmək
haqqı hesablanarkən ali məktəbin elmi-tədqiqat müəssisələrində, texnoloji və konstruktor
təşkilatlarında əvəzçilərin əmək haqqı işlədiyi vaxtda mütənasib olaraq əvəzçilik vəzifəsinə görə
vəzifə maaşlarına əsasən ödənilir. Ali məktəblərin elmi-tədqiqat təşkilatlarında xüsusi
əhəmiyyətə malik olan işlər yerinə yetirildikdə göstərilən müqavilələrdə əlavə ödənişlər də
nəzərdə tutula bilər.
6.6. Tədqiqatların yerinə yetirilməsinə cəlb olunan rəhbər, professor-müəllim, elmi işçi
heyətinə doktorantların əvəzçilik qaydasında əmək haqqı, aparılan işlərin təqvim plarına müvafiq
olaraq mərhələlərlə ödənilir. Müqavilədə nəzərdə tutulmuş tapşırıqlar vaxtından əvvəl yerinə
yetirildikdə və sifarişçinin müəyyən etdiyi işin keyfiyyəti və elmi-texniki səviyyəsi tələblərinə
riayət olunduqda, icraçıya əmək müqaviləsində müəyyən edilmiş vəsaitin tam həcmi ödənilir.
6.7. İstehsal və texniki xarakterli konkret tapşırıq və xidmətlərin aparılmasına cəlb olunan
aspirant, tədqiqatçı-stajor, müəllim-stajor, mühəndis-texniki işçilər, tədris-köməkçi heyəti,
mütəxəssislər, tələbələr və ali məktəbin fəhlələrinin əmək haqqı, işlədiyi vaxtda mütənasib
olaraq əvəzçilik vəzifəsinə görə vəzifə maaşına əsasən ödənilir.
6.8. Tətil dövründə aspirant və tələbələr, həmçinin istehsalat təcrübəsi zamanı tələbələr
(əgər bu təcrübə ali məktəbdə və ya sifarişçi təşkilatlarda keçirilərsə), elmi-tədqiqat işlərinin
yerinə yetirilməsi üçün tam əmək haqqı ödənilməklə işə götürülə bilərlər. Professor-müəllim
heyəti öz məzuniyyət dövründə (əmək müqaviləsi üzrə əmək haqqı ödənilməklə) işə götürülə
bilər.
6.9. Doktorant, aspirant, klinik-ordinator, tələbə və fəhlə-icraçılarla müqavilə üzrə iş
yerinə yetirilən zaman, tutduğu vəzifə üzrə müəyyən olunmuş qaydada məzuniyyət və ya istifadə
olunmayan məzuniyyətə görə iş qurtardıqdan sonra əvəzi ödənilməlidir.
6.10. Elm-istehsalat xarakterli, o cümlədən kooperativ, kiçik müəssə və s. təşkilatların
işində iştirak edən ali məkətəblərin əməkdaşları, rektorluqla başlanmış müqavilələrə əsasən,
xərci ödənilməklə ali məktəbin elmi cihaz, qurğu, istehsal sahələrindən həmin təşkilatların işini
yerinə yetirmək üçün istifadə edə bilərlər.
Elmi hesabatlar, metodik proqram, konstruktor və texnoloji layihələr, ali məktəbin
mülkiyyəti hesab olunmuş və əvvəllər yerinə yetirilmiş elmi-tədqiqat işlərinin nəticəsində əldə
edilmiş digər materiallar müqavilə üzrə istifadə oluna bilər.
6.11. Təsərrüfat müqavilələrini yerinə yetirmək üçün rektorun əmri ilə müvəqqəti
yaradıcı kollektivlər təşkil oluna bilər.
6.12. Ali məktəblərin kafedra və digər qurum rəhbərlərinə və idarə aparatının
əməkdaşlarına, həmin ali məktəbin nəzdində yaradılmış kooperativlərdə (kiçik müəssisələrdə)
işləməyə icazə verilmir.
7. Tədris və elmi proseslərin vəhdəti
7.1. Tədris prossesinin, elmin və istehsalın inteqrasiyası aşağıdakı vasitələrlə həyata
keçirilir:
- sahələrarası elmi-texniki sistemlərin yaradılması;
- elmi kollektivlərin tərkibində tələbələrin elmi-tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsi;
- elmi-texniki tərəqqinin istiqamətlərinə və yüksək səviyyəli mütəxəssislərə olan sosial-
iqtisadi tələbata uyğun elmi və texniki nailiyyətlərin əsasında mütəxəssislərin hazırlanması;
- Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyası, nazirliklr, idarə və müəssisələrlə tədris-
elm-istehsalat birlikləri və kompleksləri, baza kafedraları, elmi-tədris və mühəndis mərkəzləri
təşkil etməklə, akademiya institutlarının elmi laboratoriyalarında və tədqiqat komplekslərində
tədris-tədqiqat işlərinin aparılması;
- dövlət büdcəsi;
- təsərrüfat müqaviləli elmi-tədqiqat işlərinin yerinə yetirilməsi (bu halda tələbələr üçün
əmək haqqının müəyyən hissəsi faiz ilə ayrılır);