500
lərdən biri təyin edilir. O, tədris işinin kеyfiyyəti, tədris planı və
proqramının yerinə yetirilməsi üçün direktor qarşısındа təlim-
tərbiyə işlərinin yüksək səviyyədə təşkilinə çаlışır. Pedaqoji şura
məktəb rəhbərinin hesabatını müzakirə edir, metodik və təşkilati
məsələlərə dair fikirlər söyləyir.
16.2. Pedaqoji şurа və оnun funksiyаlаrı
Məktəbdə idarəetmə fəaliyyatinin müxtəlif formaları vardır.
Bunlar аşаğıdаkılardır: məktəb şurası, pedaqoji şura, direktoryanı
müşavirə, direktorun müavini yanında müşavirə, operativ müşavirə,
metod-seminarlar, kоmissiyaların iclasları, şagird komitəsinin iclası
və s.
Pedaqoji şura bir kollektivdə işləyən pеşəkаr1аr şurasıdır. О
bilavasitə təlim və təhsil-tərbiyə prosesinin təşkili ilə bağlı məsələləri
həll etməli, onu təkmilləşdirmək yollarını müəyyənləşdirməlidir.
Pedaqoji şuranın fəaliyyəti ümumtəhsil məktəbinin nizamna-
məsi ilə müəyyən olunur. Nizamnaməyə görə pedaqoji şura 3 nəfər-
dən artıq müəllim olan bütün ümumtəhsil məktəblərində yaradılır.
Pedaqoji şura daim fəaliyyət göstərən orqandır. Pedaqoji şuraya di-
rektor (sədr), onun müavinləri, müəllimlər, tərbiyəçilər, kitabxanaçı,
valideyn komitəsinin sədri, məktəb şurasının sədri daxildirlər.
Pedaqoji şuranın fəaliyyətində iki sahə ozünü göstərir:
1)
istehsalat-rəsmi sahə;
2)
elmi pedaqoji sahə.
Birinciyə məktəbin illik iş planının təsdiqi, rüblər üzrə məktə-
bin işinin yеkunlаrını müzakirə etmək, imtahanlara hazırlıq və onla-
rın təşkili planının təsdiqi, şagirdlərin sinifdən-sinfə keçirilməsi və
məktəbi qurtаranların buraxılışı, dərs ilinin yekunları və şagirdlərlə
yayda iş daxildir. Elmi-pedaqoji sahəyə yuxarı orqanların göstəriş-
lərinin və elmi-tədqiqat işlərinin nəticələrinin müzakirəsi, qabaqcıl
təcrübənin məktəbdə tətbiqi, məktəbdə pedaqoji prosesin təhlili
daxildir.
Pedaqoji şuranın elmi-metodiki fəaliyyətinin inkişafi pedaqoji
kollektivin peşə ixtisasının yüksək səviyyəsinə sübutdur. Belə mək-
501
təbdə istehsalat məsələləri operativ həll olunur.
Pedaqoji şuraların hazırlanmasını və keçirilməsini dörd
mərhələyə ayırmaq olar:
1)
il ərzində keçiriləcək pedaqoji şuraların planlaşdırılması;
2)
konkret pedaqoji şuranın keçirilməsinə hazırlıq;
3)
pedaqoji şuranın bilavasitə keçirilməsi;
4) pedaqoji şuranın qərarlarının yerinə yetirilməsi üzrə iş.
Adətən tədris ili müddətində beş pedaqoji şura keçirilir. Be-
şinci pedaqoji şura tədris ilinin axırında üç iclasda keçirilir:
1)
imtahanlara buraxılış;
2)
imtahanların gеdişi;
3)
buraxılış imtahanlarının yekunları.
Birinci pedaqoji şura avqustun axırlarında keçirilir. О məktə-
bin illik iş planının təsdiqinə, məktəb direktorunun kеçən dərs ilinin
yekunları haqqında məruzəsinin müzakirəsinə, yeni tədris ilində
qarşıda duran vəzifələrin müzakirəsinə həsr olunur. Sonrakı peda-
qoji şuralar, təlim və təhsil-tərbiyənin əsas problemlərini işləyib ha-
zırlayır. Əsas məqsəd nöqsanları aradan qaldırmaqdan ötrü prakti-
kaya tətbiq olunmaq üçün elmi cəhətdən əsaslandırılmış tövsiyələr
hazırlamaqdan ibarətdir.
Adətən məktəbin pedaqoji kollektivi hər il üçün hər hansı
elmi-praktik problemi götürür. Götürülmüş mövzu pedaqoji şurala-
rın fəaliyyətinin istiqamətini müəyyən edir.
Tutaq ki, məktəb cari ildə aşagıdakı iki problem üzərində
işləmək qərarına gəlir:
1)
Təlim prosesinin fəallaşdırılması;
2)
Şagirdlərin əxlaq tərbiyəsi məsələləri.
İl ərzində keçiriləcək pedaqoji şuraların gündəliyi də bu prob-
lemlərlə bağlı olmalıdır. Başqa sözlə desək, bütün pedaqoji şuralar
tematik cəhətdən bir-biri ilə bağlı olmalıdır. Pedaqoji şuralarda əx-
laq tərbiyəsinin müxtəlif aspektləri, təlim prosesinin fəallaşdırılma-
sının müxtəlif məsələləri müzakirə üçün pedaqoji şuranın gündəliyi-
nə çıxarılır. Hər bir məsələ üzrə məruzəçilər və əlavə məruzəçilər
təyin olunur.
Fənn metodik birləşmələrinin işi və müəllimlərin özünütəhsili
də pedaqoji şuralarda həll olunan problemlərlə tematik cəhətdən
bağlı olmalıdır (fənlərin xüsusiyyətlərini, ayrı-ayrı müəllimlərin
502
fərdi hazırlığını və maraqlarını nəzərə almaqla).
Ümumiyyətlə pedaqoji şuranın fəaliyyaəti aşağıdakı vəzifələ-
rin həllinə yönəldilməlidir:
1)
dövlət standartlarına cavab verən tədris planlarının, proq-
ramlarının, dərsliklərin və tədris vəsaitlərinin müzakirəsinə, qiymət-
ləndirilməsinə və seçilməsinə, təlim və təhsil-tərbiyə prosesinin
forma və metodlarının tətbiqinə;
2)
perspektiv, illik, cari iş planlarının yerinə yetirilməsinə,
təlim və təhsil-tərbiyə işinin keyfiyyətini yüksəltmək üzrə məktəbin
pedaqoji kollektivinin işinin müzakirəsinə;
3)
müəllimlərin, tərbiyəçilərin ixtisasını yüksəltməyə, yaradı-
cı fəallığı inkişaf etdirməyə, pedaqoji kоllеktivdə innovasiya mühi-
tini formalaşdırmağa, qabaqcıl pedaqoji təcrübəni öyrənməyə, ümu-
miləşdirməyə və yaymağa, yeni peadqoji texnologiyalardan istifadə
etməyə;
4)
müəllimlərin, şagirdlərin, valideynlərin rəyini nəzərə al-
maqla pedaqoji işçilərin attestasiyasını keçirməyə, attestasiya texno-
logiyasını təkmilləşdirmək üzrə təkliflər irəli sürməyə, təhsili idarə-
etmə orqanları qarşısında müəllimlərə kateqoriyalar, dərəcələr ver-
mək üzrə vəsadət qaldırmağa;
5)
təcrübə kеçməyə, ixtisasartırma kurslarına, magistraturaya
göndəriləcək müəllimlərin namizədliyini müzakirə və təsdiq etmə-
yə, ən yaxşı müəllimləri maddi və mənəvi mükafatlandırmanın
müxtəlif formalarına təqdim etməyə və s.
Pedaqoji şuranın işini yüngülləşdirmək üçün məktəbdə direk-
tor və onun müavinlərinin yanında müşavirələr keçirilir. İdarəetmə
sistemində bu formalar da özünü doğrultmuş formalardır.
Məktəb şurasının və pedaqoji şuranın fəaliyyəti bir-birini
təkrar etməməlidir, əksinə bir-birini tamamlamalıdır.
Təcrübə göstərir ki, məktəb şurası idarəetmədə faydalı orqana
çevrilmişdir. Üç sektordan ibarət olan məktəb şurası daha effektli-
dir: 1) pedaqoji sektor; 2) valideyn sektoru; 3) şagird sektoru.
1.
Pedaqoji sektor kadr məsələləri ilə məşğul olur (dərs
yükünü bölür, sinif rəhbərlərini təyin edir, ayrı-ayrı sahələrə məsul
şəxsləri təyin edir), müəllimlərin ixtisasını artırmaqla, onların attes-
tasiyası ilə məşğul olur, ictimai nəzarəti həyata keçirir. Pedaqoji
sektor pedaqoji şura tərəfindən seçilir.
Dostları ilə paylaş: |