Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
61 - reklam fəaliyyətinin büdcəsi; - reklamın növləri; - kütləvi informasiya vasitələrindən istifadə. 2. Satışın stimullaşdırılması səviyyəsi və metodları: - qiymət güzəştləri və əlavələri; - mükafatlar və kuponlar; - lotoreyalar və müsabiqələr, “paket satışları” ; - stimullaşdırma büdcəsinin məbləği. 3. Şəxsi satışda istifadə edilməsi. 4. İctimaiyyətlə əlaqə alətindən istifadə edilməsi. Məhsul və xidmətlərin rəqabətqabiliyyətlikləri ilə müəssisələrin və firmaların rəqabətqabiliyyətlikləri arasın- da birbaşa və dolayı əlaqə mövcuddur, baxmayaraq ki, sonuncular bir qədər spesifik və fərqli göstəriciləri də əhatə edir. Axı mənfəətliliyi, əmək məhsuldarlığını, əm- təə-pul vəsaitlərinin dövrüyyəsini, işgüzar fəallığı, likvid- lik səviyyəsini və s. göstərən müəyyən iqtisadi və maliy- yə göstəriciləri mövcuddur. Bizim fıkrimizcə, bu gös- təricilər də fırmanın fəaliyyətini xarakterizə edir, onlardan elə belə imtina etmək olmaz, çünki həmin göstəricilərin təhlili də müəyyən elmi və praktiki nəticəyə gəlməyə imkan verir. Həqiqətən, satışın həcmi pozitivdirsə, onda əksər hallarda iqtisadi göstəricilər işin yaxşı vəziyyəti haqqında məlumat verir. Fərz edək ki, fırmanın hər hansı bir zaman kəsiyində, məsələn, illik balans tərtib edildiyi vaxt, maliyyə vəziyyəti və iqtisadi fəaliyyəti xarakterizə edən göstəricilər təşkilatın müvəffəqiyyətlə isləməsini təs- diq edir. Bununla belə, elə vəziyyət yaranır ki, iqtisadi təh- lilin müvəffəqiyyətli fəaliyyətə işarə edən məlumatlara 62 baxmayaraq, bazarlarda topdan də pərakəndə satış mağa- zalarında, eləcədə onların anbar və bazalarında bir neçə məhsullar üzrə əmtəə yığımı yaranır, bəzi məhsullar isə yaxşı satılır. Bu halda biz tam əminliklə deyə bilərik ki, birinci qrup əmtəələrin rəqabətqabiliyyətlikləri aşağıdır, ikincilər isə yox. Qeyd edilənlərə başqa prizmadan da bax- maq və aşağıdakını təsdiq etmək olar: müəssisənin bazar- da vəziyyəti kifayət qədər möhkəmdir, rəqiblər çox deyil, məhsul yaxşı satılır, lakin maliyyə vəziyyəti göstəriciləri problemin mövcud olduğunu deyir, xüsusi ilə ödəniş qabiliyyəti ilə bağlı. Qeyd edilənlərlə yanaşı rəqabətqa- biliyyətliliyin obyektiv göstərici kimi müəssisənin imicini göstərmək olar. İmici (lüğətə görə) əmtəənin, xidmətin, müəssisənin, bütövlükdə onların təsuratları altında insan- ların düşüncəsində və beynində əmələ gələn və formalaşan sürətdir. Belə gəlir ki, fırmanın imici əmtəənin imic əsa- sında əmələ gəlir, lakin bu həmişə belə deyil. Məsələn, əgər firma vicdanla sazişin bütün şərtlərini yerinə yeti- rirsə, əgər işgüzar münasibətlərdə o əla tərəf müqavildirsə partniordursa, onda onun imici də müvafiq səviyyədədir. Qeyd edilənlərə bunu da əlavə etmək istərdik ki, bu iki anlayış bir-birilə bağlıdır. Bunu elə həmin imic misa- lında sübut edək. Əlbəttə, əvvəl imic əmtəə əsasında for- malaşır, sonra isə - işgüzar dünyada firmanın öz vəziyyəti ilə, daha doğrusu bir anlayış o birindən doğur. 63 (xarici siyasət) Satışdan sonra xidmət Şəкil 2. Rəqabətqabiliyyətliliyin çохbucаqlısı. Səmərəli marketinq strategiyası işlənib hazırlandığı vaxt firma, şirkət həm öz rəqiblərini, həm də özünün möv- cud və potensial istehlakçılarını nəzərə almalıdır. O daim rəqiblərin təhlili ilə məşğul olmalı və marketinq rəqabəti strategiyaları tərtib etməlidir. Belə marketinq strategiyaları ona rəqiblərə qarşı daha effektli mövqe tutmağı təmin edər və maksimal rəqabət üstünlüyü əldə etməyə imkan verər. Багиев Г.Л., Моисеева Н.К., Черенков В.И. Международный маркетинг. Учебник для вузов. 2-е изд., перераб.и доп.-СПб.: Питер.2009.с.227. B müəssisəsi Keyfiyyət Maliyyə vəziyyəti Yeni məhsulun konsepsiyası Satışa hazırlıq Xarici mühitlə əlaqənin effektliliyi Qiymət Satış A müəssisəsi 64 2.3. Şirkətlərin və ölkələrin rəqabət qabiliyyətlikləri və onların qiymətləndirilməsi Marketinqin məqsədi, funksiyaları və prinsipləri müəssisələrin (firmaların, şirkətlərin konsernlərin və s) fəaliyyətinin daha mötəbər əsaslarla qurulmasını, onların fəaliyyətinin genişləndirilməsini, rəqabət qabiliyyətlərinin artırılmasını, mənfəətlərinin çoxaldılmasını tələb edir. Bütün bunların reallaşdırılması isə qloballaşan dünya iqti- sadiyyatında biznesin də genişləndirilməsini – qloballaşdı- rılmasını nəzərdə tutmalıdır. Beynəlxalq ticarət-iqtisadi və maliyyə əlaqələri mar- ketinq elminin tədbiqi sahələrindən biridir. Əvvəla satış, sonra isə istehsal fəaliyyətinin beynəl- miləşdirilməsi əsasən daxili - milli bazarda rəqabətlə əla- qədardır. Beynəlxalq marketinqə şirkətlərin və ölkələrin rəqa- bətqabiliyyətlikləri və onların qiymətləndirilməsinə kom- munikativ yanaşma gərəkdir (şəkil 3). Beynəlxalq marke- tinqin şəraitində kommunikativ yanaşma şirkətlərin və öl- kələrin rəqabətqabiliyyətlikləri və onların qiymətləndi- rilməsi ilə əlaqədar bir çox problemlərini və metodlarını izah etməyə, sistemləşdirməyə, həll etməyə və proqnoz- laşdırmağa imkan verir. Amerikanın iqtisadçı - alimi Stenli Pulivodaya görə beynəlxalq marketinq «son istehlakçı kimi alqı və satqı proseslərinə cəlb edilən firmalar arasında yaranan qarşılıq- lı münasibətlər şəbəkəsidir». «Daxili marketinq özünə ölkəsi daxilində fəaliyyəti cəlb edir, beynəlxalq marketinq Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|