Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ TƏHSİl problemləRİ İnstitutu

S.e. 4.2.2.; 
F.in.1.3.2. 
İd.2.1.4. 
3.2.2.
Müstəqil təsviri, 
musiqi və konstruktiv 
fəaliyyət göstərir, 
bayram və əyləncələrin 
hazırlanması və keçiril-
F.in.1.3.2.; 
İd. 2.1.4. 
 
3.2.2.
Müstəqil yara-
dıcılıq (təsviri fəaliyyət, 
musiqi və konstruktiv 
fəaliyyət, rolların ifası) 
qabiliyyətləri nümayiş 
S.e.4.1.1.; 
F.in. 1.3.2 
46

---

47 
səhnəciklərdə iştirak 
etmək) bacarıqları 
nümayiş etdirir.

məsində, səhnəciklərin 

göstərilməsində iştirak 
edir.
 
etdirir.
 
3.2.3.
Müxtəlif janrda 
olan bədii əsərlərə 
reaksiya verir 
(hekayələr, nağıllar, 
təmsillər), öz hisslərini
(xoşum gəlir\gəlmir, 
maraqlıdır, şəndir və s.) 
bildirir. 
 
İd. 2.1.1.; 
2.3.2.
 
3.2.3.
Müxtəlif janrda 
olan bədii əsərlərə 
reaksiya verir 
(hekayələr, nağıllar, 
təmsillər), onların 
məzmununa münasibət
(sual verir, qəhrəmanları 
xarakterizə edir)
bildirir.
İd. 2.1.1.; 
2.3.2. 
S.e.4.3.2. 
3.2.3.
Müxtəlif janrda 
olan bədii əsərlərə 
(hekayələr, nağıllar, 
təmsillər) reaksiya verir, 
onların məzmununa
münasibət (özü hekayəni 
tamamlayır, yeni 
qəhrəmanları təklif edir 
və s.) bildirir.
İd. 2.1.2.; 
2.3.2. 
S.e.4.3.2.
3.3.
Sadə əmək bacarıqları nümayiş etdirir.
 
3.3.1.
Sadə əmək 
tapşırıqlarını 
(özünəxidmət, 
təsərrüfat-məişət əməyi 
üzrə) yerinə yetirir. 
S.e. 4.1.2.; 
F.in.1.1.3; 
İd.2.1.1.
3.3.1.
Fərdi qaydada 
əməyin növləri üzrə 
(özünəxidmət, təbiətdə 
əmək, əl əməyi) müx-
təlif əmək bacarıqları 
nümayiş etdirir. 
S.e. 4.1.1;
F.in.1.1.3; 
İd.2.1.1.
3.3.1.
Fərdi qaydada və 
kollektivdə əməyin 
növləri üzrə müxtəlif
bacarıqlar nümayiş et-
dirir.
S.e.4.2.1.; 
4.2.2. 
F.in. 
1.2.2; 
3.3.2.
Kollektiv əməkdə 
iştirak edir və 
tapşırıqları yerinə yetirir. 
S.e.4.2.2. 
3.3.2.
Kollektiv əməkdə 
iştirak edir, təşəbbüslər 
irəli sürür və tapşırıqları 
yerinə yetirir.
 
S.e.4.2.2. 
İd.2.1.1. 
3.3.2.
Əmək prosesində 
istifadə edilən alətləri 
tanıyır və sadə bacarıq-
lar nümayiş etdirir.
 
İd.2.2.3. 
S.e.4.2.1. 
4.3.2. 
3.3.3
. Təbiət guşəsində 
növbətçilik bacarıqları 
nümayiş etdirir. 
F.in.1.1.3. 
İd. 2.1.1. 
3.3.3.
Növbətçiliklə əla-
qədar sadə əmək baca-
rıqları nümayiş etdirir. 
S.e. 4.4.1. 
F.in.1.1.3. 
3.3.3. 
Növbətçilik 
zamanı öz üzərinə düşən 
vəzifənin mahiyyətini 
anlayır və yerinə yetirir.
 
İd. 2.1.1. 
S.e. 4.2.1. 
47

---

48 
4. Sosial-emosional inkişaf
.
 
4.1. Sadə özünüdərk bacarıqlarını nümayiş etdirir.
 
4.1.1.
Ehtiyacları 
haqqında fikirlərini ifadə 
edir.
 
İd. 2.1.2.
4.1.1.
Arzu və istəkləri 
haqqında fikirlərini ifadə 
edir.
 
İd.2.3.1.;
2.1.2. 
4.1.1.
Arzu və istəklərini 
özünəməxsus tərzdə icra 
edir.
 
Es.3.2.2.; 
İd.2.1.1. 
4.1.2.
Problemin həllinə 
maraq göstərir. 
İd. 2.3.4. 
4.1.2.
Problemin 
həllində təşəbbüskarlıq 
göstərir.
 
İd.2.2.6.; 
2.2.7. 
4.1.2.
Məsələnin həllini 
axtararkən özünəinam, 
təşəbbüskarlıq və müstə-
qillik nümayiş etdirir. 
 
F.in.1.3.2.; 
İd.2.3.2. 
4.2.Sosial həyat la bağlı bacarıqlarını özünəməxsus tərzdə nümayiş etdirir.
 
4.2.1.
Arzu, hiss və 
istəklərini sosial nor-
malara uyğun tərzdə 
göstərməyə cəhd edir.
 
İd. 2.1.2.; 
2.1.5.
4.2.1
. Hərəkətlərini 
sosial normalara uyğun 
olaraq sadə formada 
nümayiş etdirir.
 
İd.2.3.2.; 
2.3.1. 
4.2.1.
Hərəkətlərini sosial 
normalara uyğun nümayiş 
etdirir. 
 
İd.2.3.1.;
2.1.3. 
4.2.2.
Özünü qrupun 
üzvi kimi göstərməyə 
cəhd edir.
 
F.in.1.3.2.; 
Es.3.3.1.
4.2.2.
Qrupun üzvü kimi 
fəaliyyət göstərməyə 
təşəbbüs edir.
 
F.in.1.3.2.; 
İd.2.3.1. 
 
4.2.2.
Qrupun üzvü kimi 
fəaliyyət göstərir. 
F.in.1.3.2.; 
Es.3.2.2.
4.3. Özündən kiçiklər, həmyaşıdları və böyüklərlə ünsiyyət qurur.
 
4.3.1.
Kiçiklər, yaşıdları 
və yaşlılarla ünsiyyət 
qurur.
 
İd.2.1.3.; 
2.1.4. 
4.3.1.
Ünsiyyət zamanı 
mövqeyini qoruyaraq 
əməkdaşlıq edir.
 
İd.2.1.1.; 
2.1.3. 
4.3.1.
Ünsiyyətini 
yaşadığı mühitin sosial 
normalarına (danışarkən 
qışqırmamaq; təhqir 
etməmək; nəzakətlə 
müraciət etmək; başqa-
larını dinləmək) əsasən 
tənzimləyir.
 
İd.2.1.3.; 
2.3.1. 
4.3.2.
Sevimli insanları, 
İd.2.3.1.
4.3.2.
Ünsiyyət zamanı 
İd.2.1.1.; 
4.3.2.
Öz hərəkətlərini 
İd.2.1.1.; 
48

---

49 
xoşladığı məşğuliyyəti 
fərqləndirir.
 
öz rolunu yaşına 
müvafiq qaydada tən-
zimləyir.
 
2.1.5. 
başqalarının hərəkəti ilə 
müqayisə edir və qiy-
mətləndirir.
 
2.3.1. 
4.4.1.
Ünsiyyətdə 
qoyulan sadə qayda və 
tapşırıqlara dözümlülük 
nümayiş etdirir.
 
İd. 2.1.3.; 
2.3.4. 
4.4.1. 
Ünsiyyət prose-
sində vəzifələrini anlayır 
və müxtəlif situasiya-
larda onu nəzərə alır.
 
İd. 2.1.1.; 
2.1.3. 
4.4.1.
Ünsiyyət qurduğu 
insanlar arasındakı 
fərqlərə (fiziki, irqi, 
milli, dini, cinsi, sosial) 
dözümlü yanaşır. 
İd.2.3.1; 
2.1.3.
Cədvəldə aşağıdakı ixtisarlardan istifadə edilmişdir: 
İd.
-İdrakın inkişafı. 
F.in.-
Fiziki inkişaf, sağlamlıq və təhlükəsizlik. 
S.e.- 
Sosial-emosional inkişaf. 
Es.- 
Estetik və yaradıcı inkişaf.
 
49

---

50 
2. TƏLİM STRATEGİYALARI 
 
Strategiya - əvvəlcədən müəyyən edilmiş nəticəyə (nəticələrə) 
çatmaq üçün hazırlanan tədbirlər sistemi, məqsədlər zənciridir. 
Strategiya minimal əmək, vaxt və resurs sərf etməklə nəticəyə necə 
çatmaq olar sualına cavab verir.
Təlim strategiyaları təlim prosesinin təşkilinə verilən tələbləri, 
istifadə edilən forma, üsul və vasitələri əhatə edir. Yeni 
kurikulumlarda təlim strategiyaları anlayışının işlənməsi və pedaqoji 
prosesin təşkilində ondan daha
səmərəli şəkildə istifadə olunması, 
ilk növbədə, əsas pedaqoji anlayışlardan biri kimi təhsilin müasir 
tələblər baxımından izahını tələb edir. Təhsil sisteminin ilk pilləsi 
məktəbəqədər təhsildir. Gözlənilən nəticələri ilə fərqlənən bu pillə
bir-birini tamamlayır və ardıcıl olmaqla təhsilin ümumi sistemini 
təşkil edir. Ona görə də təhsilə bir sistem kimi baxılır. Bu zaman 
demokratikləşmə, humanistləşdirmə, diferensiallaşdırma, fərdiləş-
dırmə, sosiallaşma, variativlilik, inteqrativlik və inkluzivlik aparıcı 
prinsiplər kimi əsas rol oynayır.
İnsanın sosiallaşma prosesində bəşəri və milli dəyərlərə 
yiyələnməsi müxtəlif fəaliyyət sahələrində həyata keçirildiyindən 
təhsilə həm də proses kimi yanaşılır. Onun didaktik əsasını 
qanunauyğunluq, təcrübilik, məqsədyönlülük, sistemlilik, fasiləsiz-
lik, variativlik, mərhələlilik, fərdilik təşkil edir.
Təhsil həm də bütövlükdə tərbiyəçi, uşaq və valıdeynin birgə 
fəaliyyətinin yekunu olduğundan ona nəticə kimi baxılır, tam və 
mərhələli prosesin sonu kimi qiymətləndirilir. 
Məktəbəqədər təhsilin proqramında (kurikulumunda) təlim 
strategiyaları aşağıdakı məsələləri əhatə edir: 
- təlim prosesi və onun təşkili prinsipləri; 
- təlimin təşkilində istifadə olunan forma və üsullar;
- təlimin planlaşdırılması.