Azərbaycan tarġXĠ ÜZRƏ qaynaqlar
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nizamlama qaydalarının hazırlanması, təs diqi və həyata keçirilməsi qaydası haqqında
- Kə ndlilərin öz pay tor paqları nı mülkiyyətə almaları haqqında
298 III f ə s i l Nizamlama qaydalarının hazırlanması, təs diqi və həyata keçirilməsi qaydası haqqında I bölmə. Niza mla ma qaydaların ın hazırlan ması 100. Mövcud Əsasnamənin yerlərdə elan edilməsindən iki ay sonra niza mla ma qaydaların ın hazırlan masına baĢlanma lıdır. 101. Nizamlama qaydaları hər b ir malikanə üzrə Əsasnamənin elan edilməsindən 2 il keçənədək hazırlan ma lı və qəti ola raq həyata keçirilmə lidir... 111. BarıĢıq münsifı nizamlama qaydalarının hazırlan masına baĢlamazdan ən azı 15 gün qabaq malikanəyə, həm sahibkara, həm də kəndlilərə çağırıĢ vərəqəsi göndərməlidir (m. 100). Ġstər sahibkar, istərsə də kəndlilər nizamlama qaydalarının hazırlan masında ya Ģ əxsən iĢtirak etməyə və ya 103-cü maddəyə (qeyd) uyğun olaraq, ö z müvə kkillərini göndərməyə borcludurlar, lakin tərəflə rdən bu və ya baĢqasımn çağ ırıĢ vərəqəsində müəyyən edilmiĢ va xtda gəlmə məsi heç bir halda münsifin fəaliyyətini dayandırma ma lıdır... <...> IV f ə s i l Kə ndlilərin öz pay tor paqları nı mülkiyyətə almaları haqqında 133. Kəndlilə r öz pay torpaqlarını ya bütövlükdə, ya onun bir hiss əsini, sahibkarla qarĢılıq lı razılıq əsasında, barıĢıq münsifinin müəyyən etdiyi qaydada hər bir za man və heç bir məhdudiyyət qoyulmadan ala bilərlər. 134. Kəndlilərin ö z pay torpaqlarım satın alması üçün qarĢılıqlı ra zılıq əldə edilməd ikdə, kəndlilər ya ayrı-ayrılıqda, ya bütün kənd icması ilə birlikdə öz pay torpaqlarını sahibkarın icazəsi o lmadan satın ala bilərlər, ancaq bu halda aĢağıdakı məhdudiyyətlər nəzərdə tutulur: 1) kəndlilərin hər b ir evə 15 desyatindən artıq torpaq almaq hüququ yoxdur. 2) kəndlilər 7,5 desyatindən az pay torpağına ma likdirlərsə, onda hər bir ev bundan az torpaq satın almama lıd ır... 136. Kəndlilər pay torpaqların ı satm a lmaq haqda barıĢıq münsifinə ya zılı surətdə müraciət edirlər, o, ödənc məb ləğini kəndlilə rin satın almaq istədikləri pay torpağı üçün həm pul, həm də məhsulla ödədikləri mü kəlləfiyyətlərin pulla qiymət inin 6 fa iz kapitallaĢması (yəni 16 2/ 3-yə vurulması) yolu ilə hesablayır, həmdə müəyyən edilmiĢ ödənc məbləğin in kəndlilə r tərəfindən ödənilmə - 299 vaxtını müəyyən edir və tərəflərə öz qərarın ı bildirməklə, müəyyən edilmiĢ müddətə narazı tərəfə kəndli iĢləri ü zrə Quberniya idarəsinə Ģikayət etmək hüququ verildiyini elan edir, iĢi baxılmaq üçün həmin idarəyə keçirir... 1 138. Kəndlilərin ö z pay torpaqlarını sahibkara könüllü saziĢ əsasında və ya öz tələbləri ilə (m. 133 və 137) mü lkiyyətə keçirmələri höku mət tərəfindən heç cür yardım edilmədən həyata keçirilir, lakin bu halda 1861-ci Ġ119 fevralda imperator tərəfındən təsdiq edilmiĢ ödənc haqqında Əsasnamənin 6-cı mad- dəsində nəzərdə tutulmuĢ imtiya zlardan istifadə o luna bilə r 2 . 139. Kəndlilər istər könüllü saziĢ üzrə (m. 1330, istərsə də öz tələblə ri (m. 134) ilə pay torpaqla rın ı mü lkiyyətlərinə keç irməklə mü lkiyyətçilə r zü mrəsinə keçirlərsə, kəndli-mü lkiyyətçilər üçün ödənc haqqında Əsasnamənin 159-179-cu maddələrində nəzə rdə tutulmuĢ qaydalara tabe olurlar. 1 Zaqafqaziya pay torpaqlarının satılma qiyməti Rusiyaya nisbətən çox yüksək qoyulmuĢdu. Bakı və Yelizavetpol quberniyalarında kəndli özünün 1 desyatin pay torpağı üçün 12 manat 50 qəpikdən 45 manata, Naxçıvan qəzasında isə 17 manat 50 qəpikdən 53 manata kimi ödənc pulu verməli idi. Bu, kəndliləri öz pay torpaqlarım ödənclə satın almaq imkanından məhrum edirdi. Yalnız varlı kəndlilər torpağı ödənclə ala bilirdilər. Ümumiyyətlə, islahatdan sonrakı dövrdə (1912-ci ilə kimi) kəndlilər yalmz 2000 desyatinə yaxın torpağı (malikanə, əkin və bağ torpaqları) satın ala bilmiĢ və bunun üçün 120 min manat ödənc vermiĢdilər (bax: Аласкеров Я.И.Землевладение и землепользавание во владельческои деревне Азербаиджана в пореформенный период. АКД, Б., 1982, c. 18-19). 2 Rusiyadan fərqli olaraq, Azərbaycanda pay torpaqlarının ödənclə satın almması məcburi deyildi və bu iĢdə hökumət kəndlilərə heç bir yardım göst ərmirdi. 300 Əlavələr 301 302 303 304 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|