Azərbaycan toponġMLƏRĠNĠn ensġklopedġk lüĞƏTĠ
Yüklə 4,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kolxəlfəli
- KolxozaĢen
- KolluqıĢlaq
406
yaĢayan kolanılar suyun olmaması üzündən Pirsaat çayının sol sahilinə köçərək indiki kəndin əsasını qoymuĢlar. Yerli əhali yaĢayıĢ məntəqəsini Arxapası da adlandırır. Oykonim kolanı tayfasının adı ilə bağlıdır; 3. Siyəzən r-nunun Yenikənd i.ə.v.-də kənd. Dəniz sahilindədir. KeçmiĢ adı KolanıqıĢlaq olmuĢdur; 4. ġahbuz r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Naxçıvan çayının sahilində, orta dağlıq qurĢaqdadır; 5. Yevlax r-nu Malbinəsi i.ə.v.-də kənd. Düzənlikdədir. YaĢayıĢ məntəqəsini vaxtilə Ağdam r-nunun Kolanı kəndindən gəlmiĢ ailələr salmıĢlar. Kolanılar qədim türk tayfalarındandır. XVIII əsrin ortaları - XIX əsrin birinci yarısında Qarabağ xanlığında yaĢayan kolanıların ərazisi Kolanı mahalı adlanırdı. XIX əsr Azərb. tarixçisi Mirzə Adıgözəl bəy UĢacıq kəndindən Göyçə sərhədinə qədər uzanan Tərtər çayı hövzəsini kolanıların məskəni adlandırırdı. XIX əsrdə Cavad qəzasında 282 ailəli Kolanı eli yaĢayırdı. Sonralar onlar müxtəlif yerlərdə məskunlaĢmıĢlar. Mənbələrə görə, Ağa Məhəmməd Ģah Qacarın Qarabağa hücumu zamanı Qarabağ elatlarının bir qismi, o cümlədən kolanılar köçüb Naxçıvanda, ġirvanda və b. yerlərdə məskunlaĢmıĢlar. Kolanıdağ or., mür. Xanlar r-nu ərazisində dağ. Gəncə və Kürək çaylarının suayrıcında yerləĢir. Hün. 1157 m. Oronim Kolandağ variantında da qeydə alınmıĢdır. Dağın adı keçmiĢdə burada kolanı tayfasına məxsus yaylaqların olması ilə əlaqədar yaranmıĢdır. Kolatağ oyk., mür. Kəlbəcər r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Qarabağ silsiləsinin yamacındadır. Əsli Kolatəkdir. Oykonim kol (meĢəlik, xırda meĢə) və ətək komponentlərindən düzəlib, "meĢə ətəyi" mənasındadır. YaĢayıĢ məntəqəsi meĢə ətəyində salındığı üçün belə adlandırılmıĢdır. Bəzi tədqiqatçıların fikrinə görə, toponim əslində Gülyataq olub, "güllü, çiçəkli yataq" mənasındadır. Kolatağ hidr., sadə. Xocalı r-nunda çay. Xaçın çayının sağ qoludur. Mənbəyini Alaqaya dağı yamacından (2500 m. yüksəklikdən) alır. Dəyirmanların hərəkətə gətirilməsində və suvarmada istifadə edilir. Çayın adı ərazidəki Kolatağ kəndinin adından yaranmıĢdır. Kolayır oyk., sadə. l.Ağstafa r-nunun DüzqıĢlaq i.ə.v.-də kənd. Gəncə- Qazax düzənliyindədir. Kəndin adı yerli əhalinin dilində Koləir kimi tələffüz edilir. Bəzi tədqiqatçıların ehtimalına görə, oykonim qismən təhrifə uğramıĢ, əslində Kolayir olmalıdır. Oykonimin tərkibindəki kol sözü "xırda meĢə, meĢəlik" mənasındadır. Kəndin adı "meĢə yeri, meĢəli yer" kimi izah edilir. Toponimi tayfa adı ilə əlaqələndirənlər də var. Lakin türk dillərində kolayi sözü iĢlənir ki, bu da "əlveriĢli, rahat" mənalarını ifadə edir. Kəndin DüzqıĢlaq adlı i.ə.v.-in tərkibində olması da ərazinin hamar, rahat bir yer olduğunu bildirir. Azərb. dilinin dialektlərində "hamar, çıxıntısı olmayan" mənasında kola (buynuzsuz keçi) sözü iĢlənir. Odur ki, oykonimi "hamar, düz, əlveriĢli yer" kimi izah etmək daha məqsədəuyğundur; 2. Bərdə r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Qarabağ düzündədir. Yerli əhalinin məlumatına görə, yaĢayıĢ 407
məntəqəsi vaxtilə Qazax mahalındakı Kolayır kəndindən gəlmiĢ ailələr tərəfindən salındığı üçün belə adlandırılmıĢdır; 3. Samux r-nunun eyniadlı i.ə.v.- də kənd. Gəncə-Qazax düzənliyindədir. YaĢayıĢ məntəqəsi Qazax mahalındakı Kolayır kəndindən gəlmiĢ ailələr tərəfindən salınmıĢdır.
sahilində, Gəncə-Qazax düzənliyindədir. Oykonim kol (əslində xol "delta, axar suyun böyük su hövzəsinə töküldüyü yer") və Xəlfəli (etnotoponim) komponentlərindən düzəlib, "deltada yerləĢən Xəlfəli kəndi" mənasındadır. YaĢayıĢ məntəqəsi Ağstafa çayının sağ tərəfdən Kürə töküldüyü yerdə yerləĢdiyi üçün belə adlandırılmıĢdır. KolxozaĢen bax: Arpadüzü. Kolxozkənd bax: Bayramlı. KolqıĢlaq oyk, mür. Ağdam r-nunun Qərvənd i.ə.v.-də kənd. Düzənlikdədir. Oykonim
(burada
"düz, hamar")
və qışlaq komponentlərindən düzəlib, "hamar, düz qıĢlaq" mənasındadır. QıĢlaq sonralar daimi yaĢayıĢ məntəqəsinə çevrilmiĢdir.
ərazidədir. KeçmiĢ adı KöhnəqıĢlaq olmuĢdur. YaĢayıĢ məntəqəsini XIX əsrin sonunda Qarabağdan köçüb gəlmiĢ Məhərrəm adlı Ģəxs salmıĢdır. Hazırda kənddə məhərrəmli nəsli mövcuddur. Sonralar kənd əhalisi q.-ə doğru 1-2 km. kəndin yerini dəyiĢmiĢ, əvvəlki yer isə KöhnəqıĢlaq adlanmıĢdır. YaĢayıĢ məntəqəsi kolluq ərazidə bina edildiyi üçün belə adlandırılmıĢdır; 2. Gədəbəy r- nunun Göyəli i.ə.v.-də kənd. Dağlıq ərazidədir. Kəndi XIX əsrdə Qazax mahalının Dəmirçilər kəndindən gəlmiĢ Mahmud adlı Ģəxs kolluq sahədə saldığı üçün belə adlandırılmıĢdır. Hazırda kənddəki nəsillərdən biri mahmudlu adlanır. Kəndin Ģm.-q.-ində isə Mahmudun yeri adlı sahə var. KolluqıĢlaq oyk., mür. Zəngilan r-nunun Rəzdərə i.ə.v.-də kənd. Dağətəyi ərazidədir. Əvvəllər burada Pirdavudan kəndinin (Ġrəvan quberniyası) qıĢlağı olmuĢdur. QıĢlaq kollu-koslu olduğu üçün belə adlandırılmıĢdır. Sonralar burada salınmıĢ kənd də həmin adı almıĢdır. KoltıĢ or., sadə. Xəzərdə ada. AbĢeron yarımadasının AbĢeron arxipelaqına daxildir. Oronim toponimikada "körfəz" mənasını bildirən koltık/kultuk sözündəndir. Koman oyk., sadə. Lerik r-nunun ġingədulan i.ə.v.-də kənd. Dağətəyi ərazidədir. Oykonim minilliyin ortalarından kaymakların (kimakların) tərkibində olmuĢ koman/ kuman türk tayfasının adını əks etdirir. Komanlar rus mənbələrində 1078-ci ildən poloves adı ilə məlumdur. X əsrdə Volqanı keçərək Qara dəniz sahillərinə köçmüĢlər. Komanların bir qismi qıpçaqların tərkibində Azərb.-na gələrək burada məskunlaĢmıĢlar. Yüklə 4,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|