Azərbaycan
Yüklə 5,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məlumatların məhdud olması tədris nailiyyətləri üzrə nəticələrin çıxarılmasını çətinləşdirir.
- Diaqram 5-9: YaĢ qrupları üzrə qeydiyyat göstəriciləri Diaqram 5-1 Azərbaycanda oxu göstəriciləri ilə riyaziyyat göstəricilərinin müqayisəsi
79 years of education. Mənbə: YSQS 2008 D. Azərbaycanda təhsilə çıxıĢ imkanı və onun keyfiyyəti 5.21 Gəlir səviyyəsindən asılı olmayaraq azərbaycanlı uşaqların əksəriyyəti tam orta təhsil alırlar. Təhsil baxımından isə mövcud məlumatlar qarıĢıq təsəvvürlər yaradır: Azərbaycanın gəlir səviyyəsi üçün – hər bir Ģagirdin evdə valideynlərindən aldığı vəsait üçün məqsədəuyğun ekvivalent – azərbaycanlı Ģagirdlər riyaziyyat fənni üzrə çox yaxĢı, oxu üzrə isə aĢağı nəticələr göstərirlər. Çox az sayda tələbə ali təhsildən sonra təhsilini davam etdirir ki, bunun nəticəsində də Azərbaycan ali təhsildə qeydiyyat və nəticələrə görə AMA ölkələri arasında ən aĢağı yerlərdən birini tutur. 5.22 Şərqi AMA regionu ölkələrinin əksəriyyətində olduğu kimi Azərbaycanda da orta icbari təhsilə çıxış imkanı universal xarakter daşıyır və kifayət qədər bərabərdir (Diaqram 5-8). Əksər AMA regionu ölkələrində (Türkiyə və Albaniya istisna olmaqla) olduğu kimi Azərbaycanda da 15 yaĢına qədər olan uĢaqların əksəriyyəti məktəblərdə təhsil alırlar. Həmçinin, Diaqram 5-9-dan göründüyü kimi 7-15 yaĢlı Ģəxslərin yer aldığı müxtəlif sosial-iqtisadi qruplar üzrə fərqlər nisbətən azdır ki, bu da icbari təhsilə çıxıĢ imkanının kifayət qədər bərabər olduğunu göstərir. Diaqram 5-7 Orta təhsildən sonrakı pillələr yoxsulluğun azaldılması baxımından əhəmiyyət kəsb edir 0.0 2.0 1 Años de estud io #REF! #REF! #REF! #REF! 0.0 2.0 1 Años de estud io #REF! #REF! #REF! #REF! 0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 T ə hsil ill ə ri Bir s a at lı q ə m ə k h a q q ı, m a n a tla Heç bir t ə crüb ə yoxdur 5 illik t ə crüb ə 10 illik t ə crüb ə P-x ə tti Ə sas t ə hsil Orta t ə hsilin yuxarı pill ə l ə ri Ali t ə hsil 80 Diaqram 5-8 Ölkə üzrə qeydiyyat göstəriciləri Mənbə: Azərbaycan üçün YSQS 2008 5.23 Azərbaycanda məktəblərdə təhsil almaq meylləri çevrilmiş U şəkilli əyri formasındadır: məktəbəqədər təhsildə çox aĢağı, ibtidai və əsas təhsildə yüksək, orta təhsilin yuxarı pillələrində və ali təhsildə isə yenə kəskin azalan qeydiyyat əmsalı (Diaqram 5-9). Beləliklə, ibtidai və orta təhsil pillələrinə bərabər çıxıĢ imkanının təmin edilməsi istiqamətində Azərbaycan hökumətinin səyləri aydın nəzərə çarpsa da, məktəbəqədər və ali təhsildə hələ də geniĢ fərqlər mövcuddur. Kənd ərazilərində yaĢayan Ģəxslər və yoxsul əhali qrupu məktəbəqədər və ali təhsilə aĢağı çıxıĢ imkanına malikdirlər. Mənbə: YSQS 2008 5.24 Məlumatların məhdud olması tədris nailiyyətləri üzrə nəticələrin çıxarılmasını çətinləşdirir. Ġnformasiyanın çatıĢmazlığının səbəbi Azərbaycanda təhsil sisteminin Ģagirdlərin qiymətləndirilməsi və monitorinqi üzrə ölkə səviyyəsində müasir mexanizmin mövcud olmamasıdır. 2005-ci ilə qədər Azərbaycanda tələbələrin nailiyyətləri sistemli Ģəkildə qiymətləndirilməmiĢdir. Azərbaycanın ĠƏĠT təĢkilatının ġagirdlərin Qiymətləndirilməsi üzrə Beynəlxalq Proqramda (PISA) ilk dəfə iĢtirak etməsi azərbaycanlı Ģagirdlərin nailiyyətlərinin digər ölkələrin Ģagirdlərinin nailiyyətləri ilə müqayisə edilməsinə imkan verir. 5.25 PISA 2006 məlumatlarına əsasən Azərbaycan riyaziyyat üzrə ―super‖ nəticələr göstərmiĢdir. Azərbaycanın müvafiq göstəricisi Çexiya Respublikası, PolĢa, Rusiya və ABġ kimi daha zəngin ölkələrin nəticələrinə oxĢardır. (Diaqram 5-10). 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95% 100% 2004 2004 2005 2004 2005 2004 2005 2005 2006 2005 2006 2007 2004 2006 2006 Litva PolĢa Polşa Rumıniya Albaniya Serbiya Türkiy ə Erm ə nistan Erm ə nistan Az ə rbaycan Qırğızstan Tajikistan Rusiya Ukrayna Veytnam AB10 + 1 C ə nubi- Şə rqi Avropa Aşağı gə lirli MDB ölk ə l ə ri Ümumi qeydiyyat, ages 7- 14 yaş - Xalis qeydiyyat, 15- 17 yaş - Diaqram 5-9: YaĢ qrupları üzrə qeydiyyat göstəriciləri Diaqram 5-1 Azərbaycanda oxu göstəriciləri ilə riyaziyyat göstəricilərinin müqayisəsi 0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Ġbtidai Əsas Ümumi təhsilin yuxarı pillələri Universitet ġəhər Kənd 0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Ən yoxsul kvintil Ən varlı kvintil Məktəbəq ədər Ġbtidai Əsas Ümumi təhsilin yuxarı pillələri Universitet Məktəbəq ədər Yüklə 5,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|