52
Tarixdə bəlkə də ilk dəfə idi ki, Cənubi Qafqazın qarşılaşdığı problemlər
Ümumavropa siyasəti səviyyəsində belə ciddi şəkildə müzakirəyə çıxarılırdı. Belə
diplomatik həmlə ermənilər üçün gözlənilməz idi və hadisələrin gedişi Ermənistan
nümayəndələrinin bu cür qəfil gedişlərə hazır olmadıqlarını göstərirdi. Başlanğıc
olduqca uğurlu alındı və ilk gündən nümayəndə heyəti qazanılmış üstünlüyü
qoruyub saxlamağı bacardı.
Nümayəndə heyətimiz azərbaycanlılara qarşı ermənilər tərəfindən
törədilmiş soyqırımı haqqında sənədin tanınması və azərbaycanlı girov, habelə
hərbi əsirlərin Ermənistanda və Dağlıq Qarabağda saxlanılması barədə rəsmi
sənədin qəbul olunması haqqında məsələ qaldırmış və belə bir sənədin qəbul
edilməsinə nail olmuşdur.
Azərbaycan nümayəndə heyətinin rəhbəri İlham Əliyev sessiyada daha
uğurlu nəticələr əldə etmək üçün AŞ PA-nın bütün alt qurumlarında — komitə və
komissiyalarında
da mütəşəkkil təbliğat kampaniyasının aparılmasını təşkil
etməyə
müvəffəq oldu. Azərbaycanlı əsir və girovların sayı haqqında dəqiq məlumatlar,
onların saxlanma şəraitinin nə qədər acınacaqlı olması, ermənilər tərəfindən ən
zorakı işgəncələrə məruz qalmaları cənab İlham Əliyevin çıxışlarında qeyd
olunurdu və digər Avropa ölkələri nümayəndələrinin diqqət mərkəzində
saxlanılırdı. Bundan əlavə, yayılan sənədlərdə Dağlıq Qarabağ ərazisindən
narkobiznes və insan alverində tranzit kimi istifadə olunmasına dair faktlar da
beynəlxalq ictimaiyyəti regionda baş verən proseslərə yenidən baxmağın
vacibliyinə inandıra bildi və bu da Azərbaycan diplomatiyasının uğuru idi.
Bu proses sonrakı mərhələlərdə də davam etdirildi və artıq payız
sessiyasında İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə nümayəndə heyətimiz yeni faktlar
əsasında Ermənistanın mövqelərinə daha sarsıdıcı zərbələr endirməyə
müvəffəq oldu. Aparılmış fəal təbliğat prosesi və diplomatik-taktiki addımlar
ölkənin xarici siyasətində yeni uğurların əldə edilməsinə gətirib çıxardı. Hələ bu
sessiyaya qədər Azərbaycan nümayəndə heyəti Avropa Şurasının Nazirlər
Komitəsində üzv ölkələrin ərazi bütövlüyü məsələsinin müzakirəsinə nail
olmuşdu və Ermənistan həmin müzakirələrin nəticəsi kimi ortaya çıxan sənədi
imzalamamaqla, əslində, beynəlxalq ictimaiyyətin gözü qarşısında özünü ifşa
etmişdi. Avropa Şurasının üzvü olan dövlətlərin hamısı sənədə imza atsa da,
erməni deputatlar bundan imtina etdilər.
Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 2001-ci il payız sessiyasında
sentyabrın 24-də qəbul edilən qərarda Ermənistan—Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin yalnız Azərbaycanın ərazi bütövlüyü nəzərə alınmaqla həll
olunmasının zəruriliyi qeyd edilirdi. Bu, parlament nümayəndə heyəti
səviyyəsində əldə edilmiş növbəti diplomatik uğur idi. Cənab İlham Əliyevin
rəhbərliyi ilə hazırlanmış və Nazirlər Komitəsinə ünvanlanmış "Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünün Ermənistan tərəfindən tanınması" yazılı sualı 43 ölkənin
nümayəndələrinin iştirakı ilə müzakirəyə çıxarıldı. Ermənistan ona dəstək verən
bəzi qüvvələrin qərarın qəbul olunmasına maneçilik törətməsinə baxmayaraq,