58
məsələlərin həllində nümayəndə heyətinin mövqeyi həlledici əhəmiyyətə
malik idi. Deputatlarımız hər bir qrupda Azərbaycan haqqında obyektiv
ictimai rəyin formalaşması üçün fəal işlə məşğuldurlar. Təsadüfi deyil ki, bu gün
Ermənistan mətbuatı da yazır ki, Azərbaycan nümayəndə heyəti AŞ PA-nın üzünü
Azərbaycana tərəf çevirdi.
İki ilə yaxın bir müddətdə İlham Əliyev Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə
AŞ PA-nın xüsusi məruzəçisinin təyin edilməsinə çalışırdı. Çünki götürülmüş
öhdəlikdə də bu münaqişənin sülh yolu ilə həllinə çalışmaq xüsusi qeyd edilmişdi.
Lakin Ermənistan nümayəndə heyəti bu məsələdən yayınmağa cidd-cəhdlə
çalışırdı. Nəhayət ki, bu məsələ də öz həllini tapdı.
2003-cü il Azərbaycan diplomatiyasının yeni uğurları ilə başladı. Avropa
Şurası Parlament Assambleyasının qış sessiyasının ilk günündə daimi nümayəndə
heyətinin başçısı, millət vəkili İlham Əliyev AŞ PA-nın sədr müavini və büro üzvü
seçildi.
Bu hadisənin əhəmiyyətini daha yaxından dərk etmək üçün AŞ PA-nın
idarəetmə sisteminə nəzər salmaq yerinə düşərdi: Parlament Assambleyasının
reqlamentinə görə, qış sessiyasının ilk günündə bir il müddətinə prezident və vitse-
prezidentlər seçilir. Bir qayda olaraq, əlahiddə hadisə baş verməzsə, seçilən şəxs
iki dəfə məsul vəzifəyə sahiblik edir.
Parlament Assambleyası dairələrində yaxşı tanınan, yüksək nüfuza və
təşkilatçılıq qabiliyyətinə malik olan şəxs seçilir. Qeyri-rəsmi olaraq prezident AŞ
PA-ya daxil olan böyük dövlətlərin müsbət rəyinə malik olmalıdır.
Vitse-prezidentlər isə əhalisinin sayına görə dörd qrupa bölünən ölkələrdən
seçilir. Azərbaycan əhali sayına görə üçüncü qrupdadır və onun nümayəndəsinin
rəyasət heyətinə seçilməsi heç də ancaq təmsilçiliklə bağlı deyil.
Avropa Şurası nüfuzlu beynəlxalq təşkilatdır və onun dünya proseslərinə
təsiri, imkanları çox böyükdür. Avropanın aparıcı dövlətləri bunu yaxşı
bildiklərindən təşkilatın səmərəli idarə edilməsinə çox həssaslıqla yanaşırlar. Buna
görə də onun rəhbər orqanlarına kimlərin və hansı dövlət nümayəndələrinin
seçilməsi çox böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Vitse-prezidentlər AŞ PA sistemində statuslarına görə ikinci şəxs sayılırlar
və heç birinin digərindən üstünlüyü yoxdur. Prezident olmadıqda vitse-prezidentlər
assambleyanın iclaslarını aparmaq hüququna malikdirlər. Onlar büro iclaslarında
ümumi və ya komitə iclaslarının gündəliklərinin formalaşmasında müstəsna
hüquqlara malikdirlər. Eyni zamanda, prezidentin tapşırığı ilə vitse-prezidentlər
Avropa Şurasının səlahiyyətlərinə aid məsələlərin həlli ilə də məşğul olurlar.
Nümayəndə heyətinin başçısı İlham Əliyevin timsalında kiçik bir ölkənin
nümayəndəsinin Avropa Şurası sistemi çərçivəsində qazandığı uğurları istənilən
avropalı siyasətçi arzu edə bilər. Qısa müddətdə İlham Əliyev özünü müasir dünya
problemlərini bilən və onların həllinə dair real və konkret təkliflər verən strateq
kimi tanıda bildi.
59
Milli Məclisin deputatı İlham Əliyevin AŞ PA-nın sədr müavini və büro
üzvü seçilməsi ölkəmizin beynəlxalq münasibətlər sistemində öz yerinin
möhkəmləndirilməsi və qloballaşan dünyaya inteqrasiyası istiqamətində atılan yeni
bir uğurlu addım idi.
Azərbaycan nümayəndə heyətinin başçısı, Avropa Şurası Parlament
Assambleyası sədrinin sədr müavini və büro üzvü İlham Əliyev Avropa Şurası
ilə Azərbaycan arasında münasibətləri çox aydın görərək yüksək
qiymətləndirmişdir: "Avropa Şurası tərəfindən Azərbaycana münasibət çox
yüksəkdir, çox müsbətdir. Mənim AŞ PA sədrinin müavini və büro üzvü
seçilməyim bir daha onu göstərir ki, Avropa Şurası ilə Azərbaycan arasında, eləcə
də Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri arasında heç bir problem yoxdur.
Əksinə, əməkdaşlıq, gözəl münasibət var. Biz birlikdə çalışacağıq ki,
Azərbaycanda gedən demokratik prosesləri daha da genişləndirək. Eyni zamanda,
Azərbaycan nümayəndə heyəti AŞ PA-da öz mövqeyini müdafiə edəcəkdir.
Ermənistanı təcavüzkar, işğalçı dövlət kimi ifşa edəcək və bizim milli
maraqlarımızı müdafiə edəcəkdir".
Azərbaycan parlament nümayəndə heyətinin başçısı İlham Əliyev qış
sessiyasının gündəliyindəki "Cənub-Şərqi Avropa üçün sabitlik paktının imkanları"
məsələsinin müzakirəsində etdiyi çıxışında AŞ PA-nın son sessiyasında
Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğal olunması faktının tanınaraq
bu məsələyə önəm verilməsini müsbət hal kimi qiymətləndirmişdir. O, xüsusilə
vurğulamışdır ki, Azərbaycanın işğal olunmuş əraziləri sadalanmış sənədin
sessiyada qəbul edilməsinə Avropa Şurasının üzvü olduqdan sonra Azərbaycan
nümayəndə heyəti iki il vaxt sərf etmişdir.
Bütövlükdə görülmüş işlər nəticəsində indi Azərbaycan nümayəndə
heyətinin qurumda rolu artmış və onunla hesablaşırlar. AŞ PA-nın komitələrində
Azərbaycanın mənafeyinə xidmət edən məsələlərin qaldırılması, nümayəndə
heyətimizin tək Azərbaycanla bağlı deyil, başqa dövlətlərə dair məsələlərə
münasibət bildirməsi ölkəmizin beynəlxalq arenada çəkisini artırır, Azərbaycanın
obyektiv olaraq demokratik, hüquqi dövlət imicinin təşəkkülünə müsbət təsir edir.
Monitorinq Komitəsinin iclaslarında da azərbaycanlı deputatlar fəal şəkildə iştirak
edirlər. Bir çox ölkələrlə bağlı öhdəliklərin müzakirəsi zamanı bizim
mövqeyimizin həmin məsələlərə baxılıb-baxılmamasında həlledici rolu oldu.
Müqayisə üçün qeyd etmək lazımdır ki, Ermənistandan cəmi bir nəfər Monitorinq
Komitəsinə üzv seçilmişdi. Bizim üçün çox əhəmiyyətli olan Miqrasiya, qaçqınlar
və demoqrafiya məsələləri üzrə Komitənin "Qaçqınların işi" alt komitəsinə
ermənilərdən heç kim seçilə bilmədi. Azərbaycan isə orada iki nümayəndə ilə
təmsil edilmişdir.
AŞ PA-nın 2003-cü il yaz sessiyasının gündəliyinə Ermənistanda prezident
seçkilərinin nəticələri, Avropa Şurasının 50 illiyi çərçivəsində böyük Avropada
nəqliyyat siyasəti, mühacirlərin vəziyyəti, kənd təsərrüfatı sahəsində yeni siyasət,
Azərbaycan, İsveç və Ermənistandan Avropa Məhkəməsinə hakimlərin seçilməsi,
Dostları ilə paylaş: |