151
Göllənər, sellənər, hirs ilə çağlar
Qüdyalçay yüz yerdən qırar bəndləri.
Dalğasında üzən solğun yarpaqlar –
Qüdsinin cırılmış epoletləri.
Bulqarçay – zülmətdə parlayan şimşək,
Vətənin boynuna qol salıb gələr.
Haqsız qanunları altüst edərək
Qırar sərhədləri, yol salıb gələr.
Təbrizin çayları abizəmzəmmiş,
Göz yanır ayrılıq atəşi kibi.
Kimsə Acı çaya Təlxrud demiş,
O, axır vətənin göz yaşı kibi.
Kor çay, yaraşırmı bu ad heç ona?
Onun ki gözündə min illik nur var.
Kaş xalqa, vətənə elə onun tək
İşıq verəydilər gözü olanlar.
Şəmkirçay, Tovuzçay, Əlincə, İncə...
Bazarçay, Gilançay, Qarasu, Ağsu...
İrmaqlar birləşib nəhrləşincə
Könüldə çırpınar dəniz arzusu.
Fəqət bu qızğınlıq bir anlıq olar,
Elə ki, keçdilər maneələrdən,
Çıxıb dəmirbeton məngənələrdən
Geniş düzənlərdə lal axar onlar.
Axşamlar mis rəngli qüruba dalar,
Gecə mürgü vurar sabaha qədər.
Saatdan saata kamala dolar,
Qocamanlaşarlar, müdrikləşərlər.
Obum, Yeniseyim – süstlüyə qənim,
İrtış – qayaları yırtan axarım.
152
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Turan torpağımız – ürəyim mənim,
Ağidel, Zərəfşan – qan damarlarım.
Ey könül, ömr elə bu nəhrlər tək,
Usanma, həmişə irəli şığı.
Baykaldan öyrənək, Kürdən öyrənək
Sakit, təmənnasız qəhrəmanlığı.
Axar budaqbudaq şaxələnərək
Saysız çeşmələrim, saysız çaylarım.
Şöhrətsiz fəhlələr, əkinçilər tək
Hələ gör nə qədər adsız çaylarım.
Kimsə bu dünyada çaysız, çeşməsiz,
Bitməz haraylarım, haylarım mənim.
Beş dəniz yaşayır məndə, beş dəniz.
Axır beş dənizə çaylarım mənim.
Türkan, 28 mayıs 1967
SARSILMA!
Bir damla yaş gördüm göz bulağında,
Xəzər qırağından keçəndə, qardaş.
Bilmirəm, küləkmi döymüşdü səni
Yoxsa acizlikdən doğmuşdu o yaş?!
Dayandım, harasa tələssəm belə,
Axı biz neçə il yoldaş olmuşuq.
Ana bildiyimiz Darülfünunda
Yanyana boy atan qardaş olmuşuq.
Gözgözə, ələlə susduq bir müddət,
Duydum qəlbindəki od həyəcanı.
153
Tərs bir şillə kibi çırpdın üzümə
Qəfildən dediyin beşon misranı.
Saxta nitqbazlar!
Zər qədəhlərdə
Elin göz yaşını mey tək içdiniz.
Yüz xoşbəxt görəndə ötdünüz dildil,
Bir bədbəxt görəndə saymaz keçdiniz.
Dediniz:
bu dünya cənnət kimidir,
Qönçələr ovcunda jalə, zər yatır.
Ancaq göz yumdunuz, görmədiniz ki,
Güllərin altında gürzələr yatır.
Dinlədim.
Bildim ki, zərbə dadmısan,
Qəlbini hardasa yaralayıblar.
Ürək büllurunu çırpıb daşlara
Ruhunu hardasa paralayıblar.
Baxdım xət yerinə,
Birçəklərin ağ.
Saçlara dən düşür,
Özün uşaqsan.
Hələ irəlidə
Bütöv bir ömür.
Bu gün heç olmasa qeyzin güclüdür,
Bəlkə sabah tamam yumşalacaqsan.
Mən də qollarımı açıb Xəzərə,
Qışqırmaq istərdim sən tək az qala:
Hələ arvad almaq kişilik deyil,
Kədəri boğmaqdır kişilik, bala.
154
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Bəs sən nə bilirsən?
Qaymaqmı həyat?
Zahıya verilən quymaqmı həyat?!
Burda ildırım da, sıldırım da var.
Həyata yaraşır sarsılmayanlar!
Ömür baharının yolu tufandır.
Tufandan keçənin alnı dağ gərək.
Gürzəni gülzarda görmək asandır,
Gürzəni gülzardan çıxarmaq gərək!
Neçin çiynin düşüb, qolun boşalıb?
Söylə, hansı rüzgar bundan xoş olub?
Hansı vaxt asanca doğubdur işıq?
Hansı vaxt zülmətlə çarpışmamışıq?
Bəs sən nə bilirdin?
Elə bilirdin:
Həyat şərbət dolu qızıl kuzədir?
Xayır!
Bambaşqadır onun düsturu:
Beşikdən qəbrəcən mübarizədir!
Poladlaşmayıbsa dişin, dırnağın,
Əl çək bu dünyadan,
get beşikdə yat.
Elə düşünmə ki, mərd oğulları
Guya gözü üstə bəsləyir həyat.
Bir damla yaş gördüm göz bulağında
Heç o damlanı da görməyəydim kaş.
Yaşı gözümüzdən şimşək çıxarsın
Qorxaqlıq, acizlik çıxartmasın yaş!
Türkan, 28 mayıs 1967
155
GƏNCƏNİN ÇİNARLARI
Zamanzaman dalaram o gümüş çinarlara,
Gəncədən Göygöləcən düzülmüş çinarlara.
Çinarların ucları yellənər göy üzündə,
Çinarların kökləri dünyanın mərkəzində.
Çinarlar varlığımın qüruru, qürrəsidir,
Elə bil təbiətin yaşıl fəvvarəsidir.
Bükülməz, əyilməzlər fırtınada, tufanda.
Bir igid yaralanar bir budağı sınanda.
Məğrur çiyinlərində günəşin al bayrağı,
Başı üstə asiman – “Xəmsə”nin bir varağı.
Mənim üçün bir sənət aləmidir çinarlar,
Göygöl – mavi mürəkkəb...
Elə bil Nizaminin
Qələmidir çinarlar.
Zamanzaman dalaram o tanış çinarlara,
Dünənimi bu günə bağlamış çinarlara.
O zaman ki, yağışlar damcıdamcı süzülər,
Bəlkə Şirin xanımın qırılmış inciləri
Buludlardan üzülər,
Yarpaqlara düzülər.
Çinarlar üz qoyarlar arandan dağa sarı,
Çinarın addımında – Fərhadın addımları.
Zamanzaman dalaram o gümüş çinarlara,
Boynunda səkkiz əsri saxlamış çinarlara.
Göygöl, 28 mayıs 1967
Dostları ilə paylaş: |