Азярбайъан республикасынын тящсил назирлийи

167 
 
Hər  Ģeyə  tənqidi  yanaĢan;  öz  fikirlərini  müdafiə  edən;  dürüst; 
obyektiv; hər Ģeydən Ģübhələnən; fikrindən  dönməyən; soyuq (sərt); acıqlı; 
qaĢqabaqlı. 
 
″+"  ―Affektotimiya‖.  Ġstiqanlı,  xoĢxasiyyət,  qayğısız,  ünsiyyətcil, 
açıq, təbii, sərbəst. 
Rəhmli,  qayğısız;  həmrəyliyə  hazırdır,  birləĢməyi  seçir;  insanlara 
qarĢı  diqqətcil;  yumĢsaqqəlbli,  diqqətsiz;  asanlıqla    uyğunlaĢan,  üzüyola, 
səmimi, Ģən. 
 
Faktor ümumilikdə insanın qrup içərisində ünsiyyətlilik dərəcəsini 
müəyyən etmək üçün nəzərdə  tutulmuĢdur.  
 
 
II. “ B”AMĠLĠ 
"-" AĢağı intellekt. Yığcam olmayan, küt, düĢüncəsində konkretliklik, 
təĢəbbüskarlıq, düĢüncəsində emosionallıq, intizamsızlıq.  
AĢağı dərrakə, qabiliyyət, abstrakt tapĢırıqlarını yerinə yetirə bilmir.  
 
"+"  Yüksək  intellekt.  Yığcam,  fərasətli,  abstakt  düĢüncəsinə  fikir 
verən  yüksək ümumi dərrakə bacarıqları, tez götürən intellektlə uyğunlaĢan 
bir  neçə  yüksək  dərəcəli  verbal  mədəniyyət  və  dərin  biliklə  əlaqəsi 
mövcuddur.   
 
III. “ C” AMĠLĠ 
 
"-" ―Mən‖-in zəifliyi. Zəiflik, emosional dayanıqsızlıq; hislərin təsiri 
altında olur;  asan məyus olur, dəyiĢkəndir. 
Nasazlıqlar vaxtı durumunda tarazlığı itirir; münasibətlərdə və maraqlarında 
dəyiĢkədir;  asan  məyus  olur,  narahatdır;  məsuliyyətdən  yayınır;  güzəĢt 
etməyə bacarır; problematik vəziyyətlərdə mübahisələrə girmir; iĢdən imtina 
edir, nevroz simptomları; ipoxondriya; yorulma. 
«  +  »  ―Mən‖-in  gücü.  Güc,  emosional  sabitlik;  təmkinlik;  sakit,  fleqmatik, 
çalıĢan, hadilərə ayıq baxır; realistik köklənmiĢ. 
Emosional  cəhətdən  yetkin;  daimi  maraqlara  malikdir;  sakit;  real  vəziyyəti 
qiymətləndirir, vəziyyəti idarə edir, çətinliklərdən çəkinir. Emosional sərtlik 
baĢ verə bilər, qeyri-həssaslıq. 
 
ĠY.”E” AMİLİ 
 
"  —""Konformluluq",  mülayim,  sözəbaxan,  iltifatlı,  mehriban;  utancaq, 
güzəĢtə gedən, asılı; dilsiz-ağızsız, passiv özünə günahı götürür. 

---

168 
 
Sakit,  tabe  olan,  nəzakətli,  diplomatik;  ekspressiv,  tarazlıqdan  nüfuzlu 
rəhbərlik, hakimiyyət tərəfindən asan çıxarılır, təvazökar. 
"+"  "Dominantlıq"  Hökmranlıq,  zabitəlik;  güzəĢtə  getməyən,  özünə  inanan, 
inadlı,  təcavüzkar;  təcavüzkarlıq  dərəcəsinə  qədər  tərs  olması  mümkündür; 
münaqiĢəli, inadcıl. 
Daimi olmayan; müstəqil; kobud, düĢmən; tutqun; sözə baxmayan, qiyamçı; 
yenilməz; heyran olmanı tələb edir. 
 
Y.”F” AMİLİ 
 
"  -"  "Desurqensiya,  təmkinlilik".  Narahat  edilmiĢ,  sakit,  susqun,  ciddi, 
danıĢmayan, ağıllı, düĢüncəli. 
Susqun,  öz-özünü  təhlil  edən;  qayğıkeĢ,  fikirli;  ünsiyyətsiz;  ləng,  ehtiyatlı; 
çətinləĢdirməyə  meylli,  həqiqətin  götürməsində  pessimistikdir.  Gələcək 
haqqında  narahat  olur,  uğursuzluqları  gözləyir,  əhatə  edənlərə  darıxdırıcı, 
süstlü, zabitəli görünür. 
"+"  "Surqensiya,  ekspressiya  (təsirlilik)".  Qayğısız,  Ģad,  diqqətsiz,  laqeyd, 
diqqətsiz. 
Gülərüz, Ģən, impulsiv, hərəkətli,  enerjili;  söhbətcil,  açıq,  ekspressiv, canlı, 
zirək,  sosial  əlaqələrin  əhəmiyyəti  qeyd  edilir.  Münasibətlərdə  səmimidir; 
emosional, ünsiyyətdə dinamikdir, çox vaxt lider, azarkeĢ olur; uğura inanır. 
 
VI. "G" AMĠLĠ 
 
 ―—―  ―AĢağı  super-eqo‖,  hislərə  düçar  olma,  ümumi  qəbul  edilmiĢ  mənəvi 
normalarla, standartlarla razılaĢmama. 1 
Sədaqətli  olmayan,  dəyiĢkən,  elastik,  etibarsızlığa  səbəb  olur;  öz 
emosiyalarına  üstünlük  verir;  laqeyd,  tənbəl;  müstəqil,  vəzifələrə  məhəl 
qoymur.  Hadisənin  və  Ģəraitin  təsirinə  meyillidir.  Prinsipsizlik,  qeyri-
mütəĢəkkillik, məsuliyyətsizlik. Antisosial davranıĢ mümkündür. 
 ―+‖ ―Yüksək super-eqo‖ Yüksək normativlik, güclü xarakter; insaflı, inadlı, 
moralist, təmkinli, tarazlaĢdırılmıĢ, məsuliyyətli. 
 Ġnadkar,  dözümlü,  qətiyyətli;  ləyaqətli  etibarlı;  emosional,  intizamlı, 
yığcam;  vicdanlı,  borc  hissinə  malikdir;  mənəvi  standartlara  və  qaydalara 
riayət edir. Hədəfə nailolunmasında  inadkar; dəqiqlik, iĢgüzar yönümlü. 
 
YII.”H” AMİLİ 
 
" —" "Trektiya". Ürəksizlik, qərarsızlıq, utancaqlıq, təmkinlik, qorxaqlıq. 
BaĢqalar içində utanır; emosional; səbrli; qəzəbləndirilmiĢ, qıcıqlandırılmıĢı; 
məhdudlaĢdırılmıĢ; baĢqalara nəzakətli, diqqətli, qaydalara ciddi tərəfdardır, 
təhlükəyə  tez  reaksiya  verir,  təhdidə  böyük  həssaslığı  ilə  fərqlənir.  Öz 

---

169 
 
gücünə  arxayın  deyil;  kölgədə  olmağa  üstünlük  verir;  böyük  cəmiyyətə 
nisbətdə bir-iki dostlara üstünlük verir. 
 ― + ― ―Parmiya‖. Cəsarətli, təĢəbbüskar, sosial cəsarət, gönüqalınlıq. 
Avantürizm,  riskə  meylli,  ünsiyyətli;  əks  cinsə  diqqətli,  marağını  açıq 
göstərir;  qayğıkeĢ,  həssas;  ürəyiyumĢaq;  impulsiv;  əsəblərini  cilovlaya 
bilməyən,  sərbəst  davranır;  emosional,  yaradıcılıq  maraqları;  qayğısız, 
təhlükəni anlamır. 
 
VIII. “Ġ” AMĠLĠ  
 
 ―  —―  ―Xarriya‖.  AĢağı  həssaslıq,  gönüqalınlıq,  sərtlik,  illüziyada  inanmır, 
düĢüncəlilik, fikirlərin reallığı, praktiklik, bir qədər qəddarlıq. 
Həssas olmayan, həyatdan az bir Ģey gözləyir; cəsarətli, özünə inanan; sərt 
(həyasızlığa  qədər)  məsuliyyəti  öz  üzərinə  alır,  münasibətlərdə  bayat 
(daĢürəkli); cuzi səhnə qabiliyyəti, zövq hissini itirmir; xülyaçı deyil; praktik 
və məntiqli hərəkət edir; hərəkətlərində daimidir; fiziki naxoĢluqlara diqqət 
yetirmir. 
 « + » « Premsiya". Nazik ürəkli, zəriflik, həssaslıq; asılılıq, hədsiz dərəcədə 
ehtiyatlıdır, 
Yorulmaz,  vurnuxan,  narahat,  əhatə  edənlərdən  diqqəti  gözləyir;  zəhlə 
tökən,  etibarsız;  köməyi  və  simpatiyaları  axtarır;  empatiyaya,  Ģəfqətə, 
həyəcan  keçirməyə,  anlamaya  bacarıqlı;  xeyirxah,  özünə  və  əhatəsinə 
yumĢaq, dözümlü, zərif, süni, təmtəraqlı, yalançı, artistbaz, qadın kimi zərif; 
kiminləsə  söhbətdə  və  təklikdə  özü  ilə  xəyala  qapılır  (özündən  uydurur), 
romantizmə meylli, dünyanı bədii Ģəkildə qavrayır; intuisiyaya görə hərəkət 
edir, dəyiĢkən, yüngül; ipoxondrik, öz sağlamlığı vəziyyəti haqqında narahat 
olur. 
  
IX. "L" AMĠLĠ 
 
"  —"  "Alaksiya".  Sadəlövhlük,  daxili  zəiflik;  Ģəraitlə  barıĢır,  təxəyyülü 
azdır. 
ġəxsi  əhəmiyyətsizlik  hissi;  dəyiĢikliklərdən  Ģikayət  edir;  asılılıqdan  xali, 
azaddır,  çətinlikləri  asan  unudur;  anlayır,  bağıĢlayır;  baĢqalarla  bağlı 
dözümlü  olur,  xeyirxah,  yolagedən,  qeydlərə  yüngül  münasibət  bəsləyir, 
yumĢaq, insanlarla asan yola gedir, kollektivdə yaxĢı iĢləyir. 
 ― + ― ―Protensiya‖. ġübhəlilik, qısqanclıq, "müdafiə" və daxili gərginlik. 
Qısqanc, paxıl; böyük təkəbbür; doqmatiklik, Ģübhəlilik; uğursuzluqlarda öz 
diqqətini saxlayır; zülmkar. Əhatəsində olanlardan səhvlərə görə məsuliyyət 
daĢımağı  tələb  edir;  əsəbi.  Onun  maraqları  özünə  yönəldilmiĢdir,  öz 
hərəkətlərində ehtiyatlıdır, eqosentrikdir. 
 

---