Азярбайж ан республикасы тящсил назирлий
Yüklə 24 Kb. Pdf görüntüsü
|
57 qoyulmuşdur. Bu əsərdə bəstəkar böyük azərbaycan şairini ənənəvi muğam sənətinin vasit əsilə deyil, lakin simfonik orketr, xor və solistlər vasitəsilə tərənnüm etməyə c əsarətli cəhtlər göstərmişdi. N əhəng fəlsəfi fikirlərin, ümumi ideyaların təcəssümünü tələb edən kantata janrı Fü zuli yaradıcılığının ümumiləşdirilmiş ideya-obraz dünyasının açıqlanmasına imkan yara tmışdır.C.Cahangirov Füzuli yaradıcılığında öz yaradıcılığına yaxın olan ideya, obraz, mövzularını tapa bilmişdir. Səmimiyyət, sevgi, insani hisslər dolu kantatanın mus iqisi yumşaq lirikanı dərin fikirlərlə birləşdirərək Füzuli obrazlar dünyasını incə şəkildə xarakterizə edir. C.Cahangirov və onunla əməkdaşlıq edən şair R.Rza elə q əzəllər seçməyi çalışmışlar ki, onlarda əsərin əsas ideyası dəqiq təcəssümünü tapa bilsin. Bunu etm ək heç də asan deyildi, çünki Fizuli poeziyası dərin və çoxmənalıdır, şair-filosofun fikri o qədər uca zirvələrə uçur ki, onun hər beyti, hətta hər sətri çox vaxt tamamlanmış fəlsəfi tezisi ifadə edir. Kantatanın birinci hissəsi “Xəlqə ağzın sirrini hər dəm qılır izhar söz” qəzəlinə əsaslanır. Bu qəzəldə insan qəlbinin dərinliklərində gizlənən fikirlərini, duyğularının ən incə çalarlarını açıqlamağa qadir olan “sözün” qütrətindən, zənginliyindən bəhs olunur. M əzmununa görə mürəkkəb olan poetik mətni bəstəkar bir sıra fraqmentlərə bölür ki, onların əsasını iki beyt təşkil edir. Həmçinin bir sıra hallarda bəzi sətirlərin t əkrarı istifadə olunur. Bununla müəllif istədiyinə nail olur: fəlsəfi fikirlərlə qatı və sıx doldurulmuş mətni bir qədər genişləndirir və yüngülləşdirir, musiqi vasitəsi ilə isə onun obraz-emosional m əzmununu açıqlayır. Bunun üçün bəstəkar major və minorun müqayis əsi, orijinal lad modulyasiyaları, dinamik kontrastlar kimi vasitələrdən istifad ə edir. Kantatanın ideya mərkəzini II hissə təşkil edir ki, bu əsər, şübhəsiz, azərbaycan musiqi ədəbiyyatının ən gözəl səhifələrindəndir. Onun əsasına Füzulinin məşhur “M əni candan usandırdı” qəzəli qoyulmuşdu. Bu qəzəli poetik məzmunun dərin inc əliyi, səmimiliyi, fikrin orijinal formada ifadəsi kimi cəhətlər fərqləndirir. Hər beyt q əhrəmanın sanki öz halını, ağrısını və istirabını təhlil edərək özü-özünə verdiyi sualla bitir. Fikrimizc ə, məhz bu daxili dialoq bəstəkara lazımi ifa tərkibini tapmağa yardım etdi (altın solosu və kişilərin çox vaxt unisonla səslənən xoru). II hissənin 58 populyarlığı təkcə melodiyanın incəliyi və koloritin gözəlliyində deyil, bu hissə həm d ə bizim klassik musiqisinin ən “şərq” tipli əsəridir, özüdə ekzotikadan, göz əlləşdirmələrdən, qərəzlilikdən uzaq olan əsl şərqin təcəssümüdür. C.CAHANGİROV “FÜ ZULİ”, II hissə 59 M ə- ni can – dan u - san – dır - dı, ca-fa - dən yar u - san- maz – mı, u – san – maz – mı? Fə-lək – lər yan – dı a – him – dən, mu- ra – dım şəm i yan- maz- - mı, mu- ra- dım şəm i yan- maz – mı? Solo alto 61 Q ə - mim pün – han tu – tar- dım mən Q ə-mu bi – ma – ri-nə ca – nan də-va – yi- d ərd e- dər eh – san, nə-çün qıl- -maz m ə-nə dər – man, mə-ni bi - mar san- maz – mı? 62 De-di- l ər ya- rə qıl rov- şən, de- səm ol bi v ə - fa, bil – məm, i – na - nar – mı, i – nan- maz – mı, i- na- nar- m mı, i – nan – maz – mı? 63 Şə- bi – hic – ran ya- nar ca- - nım, tö- kər qan çeş- mi gir- ya- nım, o- ya- dar x əl- qi əf- qa- nım, qa- ra bəx- tim o- yan- maz- 65 Gü- lü rüx- sa- -ri- n ə qar- şu gö- züm- dən qan- lı a- xar, qan- lı a- xar su, hə-bi- bim, fəs- li gül- dür bu, a- xar su- -lar bu-lan-maz- mı, a-xar su- lar bu-lan-maz- mı? Yüklə 24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|