Balik türleri

 

TRANÇA (Pagrus ehrenbergi) 

Mercan ailesinden ve fangri ile aynı 

türdendir. Ege'nin ünlü balığıdır. Sıcak ve 

ılık denizlerin 20-25 metre derinlerinde 

yosun ve bitki örtülü kumluk veya 

taşlıklarda tek başırıa yaşar. Boyu 30-50, 

en çok 75 santimetre olur. Kış aylarında 

150 metre derinlere iner. Kuvvetli çenesi 

ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp 

yiyebilir. Aynca dip hayvanları ve balıklar 

da besinine ek olur. Hem erkek, hem de 

dişi karakteri gösterir. Yaz aylarında 

üreme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. 

Geçmişte aşırı avlanılması, neslini çok 

azaltmıştır. 

 

TURNA BALIĞI (Esox lucius) 

Karadeniz'e akan nehirlerin berrak ve bol 

bitkili sularında ve çeşitli göllerimizde 

yaşar. Tatlı su balıklarının en hareketlisi 

ve en yırtıcısıdır. Tüm balıklara, hatta 

yaban ördeklerine saldırır. Kendi 

yavrularını da yediği olur. Yaşam şartları 

elverirse 20-25 yıl yaşar. Erkekleri en 

çok 100, dişileri ise 150 santimetreye 

kadar büyür. 2-3 yaşırıdan itibaren 

ilkbahar aylarında yaklaşık 200,000 

yumurta vererek üremeye başlar. Genç 

ve küçüklerinin (1-3 kilogram ) eti 

lezzetlidir. Spor avcılığının en namlı 

balıklarındandır. 

 

UÇAN BALIK (Exocoetus vofitans) 

Güney Ege ve Akdeniz'de dibe inmeden 

deniz yüzeyinde yaşar. Planktonlar, 

omurgasızlar ve yavru balıklarla beslenir. 

Gümüş ve kefala benzer. Boyu 20-30 

santimetre olabilir. Bazen büyük 

balıklardan kurtulmak, bazen de saatte 

80 km.'yi bulan yüzme hızı gereği, su 

yüzeyinden 25-50 santimetre yükselip 

büyük kanatlarıyla 2-13 saniye ve 50-

250 m.'lik planör uçuşları yapar. Baharla 

yaz arasında, deniz ortasında, 

yumurtalarını yosun, ağaç dalı gibi 

herhangi birşeye yapıştırarak ürer. Eti 

lezzetlidir. Bölgesel değerlenir. 

 

USKUMRU (Scomber 

scombrus) 

Genelde 25-35 santimetre olan, 40 

santimetreye kadar büyüyebilen, 

sürüler halinde yaşayan Marmara'nın 

yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz 

ve Ege arasında büyük göçler yapan, 

eti çok lezzetli olan ve bol avlanılan 

uskumru, şimdilerde ekolojik 

nedenlerle seyrek rastlanan, adeta 

tükenmiş bir balıktır. Normalde, 2-3 

yaşırıda olgunlaşan dişileri, 350-

400,000 yumurtasını denize bırakır. 

Üreme devresi şubat-nisan arasıdır. 

Planktonlar, hamsi, çaça gibi küçük 

balıklar ve yavrular besinidir. 8-10 

yıl yaşar. Torik ve kofana baş 

düşmanıdır. Az yağlı ve 

kurutulmuşuna çiroz denır. Yaşam 

ortamı tekrar varolduğunda 

ekonomik değeri en yüksek 

balıklardan biridir. Atlarıtik'te 

yaşayan lezzetsiz bir türü daha 

vardır. 

---

 

ÜZGÜN (Callionymus lyra) 

Renklerinin güzelliğinden ötürü mine 

balığı adıyla da tanınır. Boyları 25 

santimetre kadar olabilen bu balık; 

karides, yengeç, deniz kestanesi, deniz 

yıldızı, omurgasızlar ve yosunlar gibi 

çeşitli besinlerle yaşar. Sığ sulardan 300-

350 metre derinliklere inebilir. 

Denizlerimizde yaygın olarak bulunur. 

Etinin kıymetli olmayışı, dikenlerinin az 

da olsa zehirli oluşu ile herhangi bir 

ekonomik yönü yoktur. 

 

VATOZ (Raja clavata) 

Köpekbalığı ailesindendir. Bütün dünya 

denizlerinde çok çeşitli türleri yaşar. 1 

m.'yi aşan boy ve 40-50 kilogram 

ağırlıkta olanlarına rastlanır. Uzun geziler 

yapmadan 15-20 metreden 100-150 

metreye varan derinlerde kumlara 

gömülü yatarak av bekler. Kabuklular ve 

küçük balıklarla beslenir. Bahar ve yaz 

aylarında sahillere yaklaşarak üreme 

yapar. Dişileri, 10-30 yumurta verir. Eti 

lezzetlidir. Fakat az tutulur. 

Karaciğerinden A vitamini ve yağ üretilir. 

Ekonomik değeri vardır. 

  

 

YAYIN (Silunıs glarıis) 

Akarsu ve göllerde yaşayan 

balıkların en büyüğüdür ve aynı 

zamanda en uzun yaşayanıdır. 

Ortalama 1-2 m'den 3 metreye kadar 

boy ve 150 kilogram ağırlığa 

erişebilir. 35-40 yıldan 100 yıla 

kadar da yaşayabilir. Yavaş akan 

nehirlerde, göllerde, dipte hareketsiz 

yatarak yaşar. Etobur bir balıktır. 

Sualtındaki bütün hayvanları 

yiyebilir. Mayıs-haziran arasında 

gece sessizliğinde yumurta dökerler. 

Dişileri ağırlığına oranla kilogram 

başırıa 7,000-25,000 yumurta döker. 

Tatlı su balıkları içinde eti en lezzetli 

balıklardan biridir. Ekonomik değeri 

çok yüksektir. 

 

YAZILI HANĐ (Serranus scriba) 

Uzunluğu en çok 25 santimetre olabilen 

yazılı hani, kendi türünün tipik bir 

ömeğidir. Belli bölgelerde yalnız yaşar. 

Levrek balığı ailesindendir. Kendinden 

küçük balıklar, karides gibi kabuklularla 

beslenir. Yaklaşık 30 metre derinlerde, 

belirli bölgelerde yanlız yaşar. Baş 

kısmındaki çeşitli renk ve süslemelerden 

"yazılı" ismini alır. Üremeleri mayıs-

haziran arasında olup cins ve türlerine 

göre 18-900 bin yumurta döker. 

---