Başa çatacaq

Yüklə 2,8 Kb.

Pdf görüntüsü

səhifə	25/25
tarix	01.12.2017
ölçüsü	2,8 Kb.
	#13401

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Müəllif təşəkkür edir
İştirakçıların siyahısı

248
“Burada ağaclar olsa da, torpaq xeyli
zəhərlənmişdi – asbest, kreozot, sianid.
Əlli yeddi min ton korlanmış torpaq
çıxarılıb-aparıldı, bütün ağaclar da
onunla bir yerdə tullandı. Buna görə hər
yeri asfaltla örtməli olduq.
Yerə çəkilmiş işarələr, əslində, bir
bələdçi sistemidir. Burada bir festival
keçiriləndə, ya beton yüklərdən, ya
da yerə batırılan dayaqlardan istifadə
olunur. Bələdçi sistemi isə dayaqların
yeraltı su xəttinə və elektrik kabellərə
dəyməməsinə yardım edir. Ağ işarə –
maksimum 50 santimetr dərinlik. Boz –
120. Sarı – 30 santimetr. Digər hallarda
isə – 150 santimetr. Qırmızı – sıfırdır.”
Stuba Nikula
Kompleks ərazisinin böyük bir hissəsini asfalt-
beton sahə tutur. Yay vaxtı burada festivallar
keçirilməsi üçün çadırlar qurulur. Çadır dirəklərinin
qurulmasını asanlaşdırmaq üçün yerə qurma
işlərini harada və hansı dərinlikdə aparmağı
göstərən xüsusi işarələr çəkilib.
116
asfalt meydança
“Suvilahti” Mədəniyyət Mərkəzi, Helsinki

249

250
117
“Renovasiya aparıb buradakı binalara
yeni həyat vermək zərurətindən əlavə,
qarşımızda duran əsas vəzifələrdən
biri də bütün bu ərazini şəhərə açıq
etməkdən ibarətdir. Bu cür zavodların
ərazisi adətən qapalı olur. Qapalı olmaq
təbii tələb idi, indi isə onlar şəhərin bir
hissəsi olurlar.
Hansı divarı sökə bilərik? Yeni girişləri
haradan aça bilərik? Açılmış ərazi
müxtəlif tədbirlərin keçilməsi üçün
parka çevrilib. Həmin tədbirlər açıq
havada keçirilsə də, yanğın çıxışları
qoyulmalıdır, qapalı zavod həyətində isə
bunu etmək qeyri-mümkündür.
Biz təkcə bu obyekti yox, ümumiyyətlə
Helsinkinin bu hissəsini yeniləməliyik.
Burada gəzən adamlara heç maraqlı
deyil, bizim sahə harada bitir və şəhər
ərazisi haradan başlayır. Onlar, sadəcə,
şəhərdə gəzişirlər.”
Stuba Nikula
Əvvəllər bütöv bir zavod kimi fəaliyyət göstərən
böyük bir kompleks, dəyişiklikdən sonra, bir qayda
olaraq, çoxlu xırda müəssisələrə bölünür. Hasar
sökülür, daxili ərazi isə giriş üçün açıq olur və beləcə,
keçmiş zavodun sahəsi birbaşa şəhərə qatılır.
açıqlıq
“Suvilahti” Mədəniyyət Mərkəzi, Helsinki

251

252
Stanitsanın arxasındakı park bir
problemə çevrilmişdi. Hazırda o,
hasara alınsa da, vandalları oradan
uzaqlaşdırmaq hələ mümkün olmayıb.
Qürubdan sonra, ağacların altına
zülmət çökəndə, adamlar içki içib park
qurğularını vandalcasına dağıdır, yeri
zibilləyirdi. Əlçatmaz fənərlər vasitəsilə
işıqlandırıb, parkı müəyyən qədər
ictimaiyyətin nəzarəti altında saxlamaq
mümkün oldu.
Təhlükəsizlik baxımından biz gərək ətrafları
da nəzarət altında saxlayaq, ərazidə nəyin baş
verdiyini görək, özümüzü də başqaları üçün
görünən edək.
118
göz önündə və təhlükəsizlikdə
“Stanica Žilina-Záriečie” mədəniyyət qovşağı

253

254
Misal üçün, ötən həftə həqiqətən qəribə
bir vəziyyət yarandı. Höteborq limanına
lüks kruiz gəmiləri – ən nəhəngləri gəlib
durur. Onlar şəhərə daxil ola bilmir,
körpünün hündürlüyü buna imkan
vermir. Odur ki, indi kruiz gəmilərinin
dayanması üçün yer axtarışı başlayıb.
Elə bir dayanacaq yerini burada təşkil
etmək təklifi vardı, ancaq plan varsa,
bu təklif heç zaman təsdiqlənə bilməz.
Ola da bilər ki, gəmiləri ümumiyyətlə
şəhərdən çox uzaqda dayandırsınlar.
Bax, məhz elə buna görə istəyirəm ki,
plan öz əlimizdə olsun və düzgün qərar
qəbul edilsin.”
“Şəhərin sahilə çıxışı demək olar ki, yox
dərəcəsindədir. Bu vəziyyəti dəyişmək,
çayın bəri tərəfində Roda Sten
ərazisindən tutmuş bütün Höteborq
boyunca tikintiyə başlayıb sahil zolağını
abadlaşdırmaq məqsədilə böyük plan
hazırlanır. Şəhər planına görə, sahil
zolağı burada, ən yaxın körpünün
önündə bitməlidir. Roda Sten isə
plana daxil edilməyib. Bu çox pisdir,
çünki onlar köhnə plan üzrə işləməyə
məcburdur.
Hər bir yerli hakimiyyət orqanı şəhərsalma planını tərtib
etmək üçün müəyyən vasitələrdən istifadə edir. Planda
mərkəzin ətrafları kifayət qədər müəyyənləşdirilmədiyi
təqdirdə və ya bizə uyğun olmadığı hallarda, tamam
fərqli bir təklif irəli sürmək olar. İddia etdiyimiz yeri dəqiq
müəyyənləşdirmək çox vacibdir; biz göstərməliyik ki, oranı
yaxşı tanıyırıq və hər şeyi daha yaxşı edə bilərik.
119
qurulan ərazi
“Röda Sten” müasir incəsənət mərkəzi, Höteborq

255
“Ətrafımızda yerləşən binaları
bəyənmirik. Özümüz nəsə tikmək
istəyirik. Ofis və ya gözə girən binaları
istəmirik. Əraziyə nəzarət etmək
istəyirik; iyirmi il ərzində olduğu kimi
bundan sonra da ondan istifadə etmək
istəyirik. Festivallar üçün, adamların
istədiyi hər şey üçün istifadə etmək
istəyirik. Bu baxımdan “STEALTH”
layihəsi həm uğurlu, həm də uğursuz
sayılmalıdır. Adamlar toplaşdı və
sanki oynaya-oynaya gərək olan bütün
qurğuları tikdilər. Bu – yaradıcılıq,
öyrənmək baxımından həqiqətən
möhtəşəm idi. Ancaq bu o demək deyil
ki, biz burada binaların inşa olunmasını
arzulayırıq. İstərdik ki, bura insanların
istədiyi vaxt gəlib istədiyini edə biləcəyi
bir yer olsun.”
Mia Kristersdotter Norman
Roda Sten “STEALTH” şirkətini dəvət
etdi. Həmin şirkət “Suları sınamaq”
layihəsi üzrə (de)montaj təşəbbüsünü
irəli sürmüşdü. Bu əraziyə gələn və
ondan istifadə edən insanların Roda
Sten-in və onun ətraflarının necə olması
barədə təsəvvürləri ilə əlaqələndirilmiş
bu layihə praktiki cəhətdən tam
incəliyinə qədər işlənib hazırlanmışdı.

256
Hasar panellərdən istifadə ərazinin ziyarətçi
axınına uyğun hala salınmasına, tez və sadə yolla
qurulmasına imkan yaradır.
hasarlar
120
1
“İnterzona” Mədəniyyət Assosiasiyası, Verona

257
Müvəqqəti halı elə müvəqqəti vasitələrlə qaydasına
salmaq kifayət edir.
120
2
“Fabrika Sztuki” Mədəniyyət Mərkəzi – Lodz

258
121
Bura kortəbii hərəkətlər, ixtiralar
məkanıdır – çox, çox açıq bir məkandır.
Biz istərdik ki, burada onun özünə
uyğun işlər görək.”
Mikele Bi
“Bu məkandan cəmi beş-altı ay istifadə
etmək olurdu. İndi isə biz sərbəst
girişli park və bağ-bağça layihəsi
üzərində çalışırıq. “Knos” sərbəstlik
və qeyri-müəyyənlik məkanıdır. Yəni,
burada istiqamətləndirmə, ya da bir
əlaqələndirmə və ya bu kimi işləri idarə
edən bir qrup mövcud deyil. Bura elə
bir yerdir ki, burada hər bir kəs, digərləri
ilə qarşılıqlı əlaqələr quraraq, düzgün
hesab etdiyi istənilən işlə məşğul ola
bilər, Bircə qaydamız var: kimin nə
təklifi varsa, elə özü də həyata keçirir. Bu
qədər.
“Manifatture Knos” məkanı özü özlüyündə elə də
qeyri-adi bir yer deyil ki, daxili həyatına xüsusi
qeyri-adilik gətirsin. Kifayət qədər böyük və açıqdır;
yerdə qalanı vəziyyətdən asılıdır.
açıq ərazi
“Manifatture Knos”, Leççe, İtaliya

259

260
Şəhərin tam bir məhəlləsi əvvəllər
orduya məxsus idi. Ordu şəhəri tərk
etdikdən sonra, həmin məhəllə ikiyə
bölündü.
Bir yarısı dövlət tərəfindən idarə olunur.
Mədəniyyət nazirliyi burada dövlətə
məxsus mədəniyyət müəssisələrini
inkişaf etdirdi, yeni binalar ucaltdı, yeni
qurumlar təsis etdi.
O biri yarısı isə yerli hakimiyyət
tərəfindən idarə olunur. İndi burada
daha çox xırda təşkilatlara və müstəqil
sənətkarlara, özünü öz gücünə idarə
edən mədəniyyət ocaqlarına rast
gəlirsən.
İki hissənin arasında dar bir keçid var.
Onun ortasından incəsənətlə yaradıcılıq
məkanlarının sərhədini göstərən
demarkasiya xətti çəkilib.
Rəsmi mədəniyyətlə müstəqil mədəniyyət qarşı-
qarşıya (uzaq məsafədən müşahidə).
122
incəsənət və yaradıcılıq üz-üzə
“Metelkova”, Lyublyana

261

262
“Gələcək yoxdur. Düşünürəm ki, bu
binanın gələcəyi yoxdur. Bəlkə də,
gələcəkdə bu iş başqa adamlarla başqa
bir yerdə davam etdirilə bilər. Ortaya
daim yeni-yeni fikirlər çıxır.
Torpaq sahibi burada baş verənləri heç
vecinə belə almır. Bilmirəm, nə üçün o,
buranı belə halda saxlayır. Düşünürəm
ki, o, bir uyğun məqam axtarır ki,
buranın işini tamam bitirib, əvəzində
başqa bir işlə məşğul olsun.
İnanmıram ki, buranı yeniləşdirib-
gözəlləşdirmək üçün bir yol tapmaq
mümkündür. Bilmirəm, buna görə
üzülürəm, yoxsa yox. Bəlkə də belə daha
yaxşıdır. Daha uğurludur.
Sahibi ilə üçaylıq müqavilə müəyyən
mənada azadlıq hissi yaradır, bir növ
sərbəst olursan – nə edəcəyini bilirsən,
görürsən ki, bir yerdən yapışmamısan,
qaxsıyıb qalmamısan. Bəlkə də, nəyinsə
dağılmasını böyük dərd kimi qəbul
etmək lazım deyil, bəlkə başqa bir yerdə
tamam ayrı bir iş baş tutacaq.”
Tanel Saar
Mərkəzin vaxtilə daha uğurlu günləri olub.
“Polymer” artıq TEH-in üzvü deyil, fəaliyyəti
də tədricən səngiməkdədir. Hərə öz layihəsi ilə
məşğuldur. Sonun yaxınlaşdığını hiss edirəm.
123
son
“Kultuuritehas Polymer” Yaradıcılıq Mərkəzi, Tallinn

263

266
| A38, Macarıstan, Budapeşt,

www.a38.hu
| Antil Teatr, İspaniya, Barselona,

www.anticteatre.com
| Art Factory Łódź, Polşa, Łódź,

www.fabrykasztuki.org
| Arts Printing House, Litva, Vilnüs,

www.menuspaustuve.lt
| Bakelit Multi Ars Centre, Macarıstan, Budapeşt,
www.bakelitstudio.hu
| Buenaventura, Italiya, Kastelfranco Veneto,
www.buenaventura.it
| CCI Fabrika, Rusiya, Moskva,

www.proektfabrika.ru
| Creative Centre Carnation, Estoniya, Tartu,
www.nelk.ee
| DOM La Cupola Del Pilastro, Italiya, Bolonya,
www.lacupola.bo.it
| Interzona, Italiya, Verona,

www.izona.it
| Kaapelitehdas, Finlandiya, Helsinki,

www.kaapelitehdas.fi
| Korjaamo, Finlandiya, Helsinki,

www.korjaamo.fi
| Kultuuritehas Polymer, Estoniya, Tallinn,
www.kultuuritehas.ee
| Mains D’Oeuvres, Fransa, Sen-Uan,

www.mainsdoeuvres.org
| Manifatture Knos, Italiya, Leççe,

www.manifattureknos.org
| Melkweg, Hollandiya, Amsterdam,

www.melkweg.nl
| Metelkova, Sloveniya, Lyublyana,

www.metelkovamesto.org
| Moritzbastei, Almaniya, Leipsiq,

www.moritzbastei.de
| NOASS, Latviya, Riqa,

www.noass.lv
| Not Quite, İsveç, Fengersfors,

www.notquite.se
| Nová synagóga, Slovakiya, Jilina,

www.novasynagoga.sk
| OZU, Italiya, Monteleone Sabino,

www.ozu.it
| Pekarna magdalenske mreže, Sloveniya, Maribor,
www.pekarna.org
| Röda Sten konsthall, İsveç, Höteborq,

www.rodasten.com
| Stanica / Truc sphérique, Slovakiya, Jilina,
www.stanica.sk
| Suvilahti, Finlandiya, Helsinki,

www.suvilahti.fi
| UfaFabrik, Almaniya, Berlin Tempelhof,

www.ufafabrik.de
| Verkatehdas, Finlandiya, Hämeenlinna,

www.verkatehdas.fi
| Village Underground, Böyük Britaniya, London,
www.villageunderground.co.uk
| WUK, Avstriya, Vyana,

www.wuk.at
| Tabačka kulturfabrik, Slovakiya, Kositse,
www.tabacka.sk
| Teatr Łaźnia Nowa, Polşa, Krakov,

www.laznianowa.pl
125
İştirakçıların siyahısı

267

268

269
“Engine Room Europe” – müstəqil incəsənət xadimlərinə və onların yaradıcılığına
həsr olunmuş üçillik (2011-ci ilin aprelindən 2014-cü ilin mayına qədər) fəaliyyət
proqramı idi. Proqram “Trans Europe Halles” (TEH) şəbəkəsi tərəfindən başladılmış,
koordinasiyası şəbəkənin digər 10 təsisçi üzvü ilə birlikdə Melkweg (Amsterdam,
Hollandiya) mədəniyyət mərkəzi tərəfindən həyata keçirilmişdir. “Engine Room Europe”
proqramı Avropa Komissiyasının dəstəyi ilə maliyyələşdirilmişdir. Bu kitabda verilən
məlumatlar ancaq müəllifin düşüncələrini əks etdirir və həmin məlumatlardan hər hansı
bir şəkildə istifadə olunması ilə əlaqədar Komissiya məsuliyyət daşımır.

270
Kitabı internet vasitəsi ilə bu ünvandan sifariş edə
bilərsiniz: www.designhandbook.bigcartel.com

271
Biz müvəffəq olduq, çünki işimizi yaxşı gördük.

Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:

1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25