Beynəlxalq banki 31 dekabr 2012-ci IL tarixinə bitən IL üzrə
Yüklə 3,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cəmi kreditlərlə bağlı öhdəliklər 1,248,619 1,428,040
- Cəmi 1,248,619 1,428,040
73
Əməliyyat mühiti - Azərbaycan kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrin bazar mühitləri inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə müxtəlif risklərə, o cümlədən iqtisadi, siyasi və sosial, habelə, hüquqi və qanunvericilik ilə bağlı risklərə daha çox məruz qalır. Keçmiş təcrübəyə əsasən faktiki, yaxud düşünülmüş maliyyə problemləri və ya inkişaf edən ölkələrin iqtisadiyyatlarına investisiya qoyuluşu ilə bağlı düşünülmüş risklərin artması Azərbaycanın investisiya mühitinə və bütövlüklə Azərbaycan iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərə bilər.
Azərbaycanda biznes fəaliyyətinə təsir edən qanun və qaydalar sürətlə dəyişməkdə davam edir. Azərbaycan ərazisində vergi, valyuta və gömrük qanunvericilikləri müxtəlif formada təsvir olunur; hüquq və maliyyə xarakterli digər maneələr isə, Azərbaycanda hazırda fəaliyyət göstərən müəssisələr üçün əlavə çətinliklər yaradır. Azərbaycanın gələcək iqtisadi kursu dövlət tərəfindən qəbul edilən iqtisadi, fiskal və monetar siyasət yönümlü tədbirlərdən, habelə, hüquq, hüquqi tənzimləmə və siyasi mühitdəki inkişafdan çox asılıdır.
Qlobal maliyyə sistemindəki dərin böhran öz mövcudluğunu müəyyən dərəcədə davam etdirir və dünyanın bir sıra ölkə iqtisadiyyatları əvvəlki illərə nisbətən daha az və ya heç bir artım müşahidə etməmişlər. Bundan əlavə Avrozonadakı bəzi ölkələrin krediti ödəmə qabiliyyəti və həmin ölkələrin süveren borcları ilə müəyyən dərəcədə əlaqəli olan maliyyə institutları ilə bağlı qeyri-müəyyənliklər artmaqda davam edir. Qeyd olunan bu amilllər ölkə iqtisadiyyatının inkişafını ləngidə və ya tənəzzülə uğrada, Qrupun kapital vəsaitlərinə çıxış imkanlarına və kapital dəyərinə, ümumilikdə isə, onun biznes fəaliyyəti, əməliyyat nəticələri, maliyyə vəziyyəti və gələcək perspektivlərinə mənfi təsir göstərə bilərdi.
Azərbaycan neft və qaz məhsullarının iri istehsalçısı və ixracatçısı olduğuna görə, ölkə iqtisadiyyatı, xüsusi olaraq, 2012 və 2011-cu illərdə dünya bazarlarında əhəmiyyətli dərəcədə dəyişkən olmuş neft və qaz qiymətlərinə qarşı həssasdır. Maliyyə şərtlərinə riayət olunma. Bank borc aldığı vəsaitlərlə bağlı bəzi maliyyə şərtlərini yerinə yetirmək məcburiyyətindədir. Bu şərtlərə müəyyən olunmuş əmsallara, özəl kapital öhdəliklərinə və maliyyə fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra başqa əmsallara əməl edilməsi daxildir. Bank 31 dekabr 2012-ci il tarixinə bu maliyyə şərtlərinin heç birini pozmamışdır.
Bank və Qrup 31 dekabr 2012-ci il və 31 dekabr 2011-ci il tarixlərinə Bazel İ və ARMB-nın bütün kapital tələblərini yerinə yetirmişdir. (31 dekabr 2011: 1-ci dərəcəli kapital əmsalı: 4.95% və cəmi kapital əmsalı: 7.60%. 31 dekabr 2011-ci il tarixində Qrup bu maliyyə şərtlərinə əməl etməmişdir).
31 dekabr 2012 və 31 dekabr 2011 tarixlərində Bank bəzi qanunla müəyyən edilmiş əmsallara əməl etməmişdir. Bunun nəticəsi olaraq Bank ARMB-a bu uyğunsuzluqların aradan qaldirilması ilə əlaqədar olan plan təqdim etmişdir. Təqdim edilmiş plan yaranmış uyğunsuzluqların 31 dekabr 2015- ci il tarixinədək aradan qaldırılması və Bankın ARMB tərəfindən tələb edilən bütün maliyyə şərtlərinə əməl etməsi üçün lazım olan addımları özündə əks etdirir. Kreditlərlə bağlı öhdəliklər. Bu alətlərin əsas məqsədi tələb olunduğu halda müştərilərə vəsaitlərin ayrılmasını təmin etməkdən ibarətdir. Müştəri üçüncü tərəflər qarşısında öhdəliklərini yerinə yetirə bilmədiyi halda Qrupun ödənişləri edəcəyinə dair ləğvedilməz təminat qismində çıxış edən zəmanətlər və ehtiyat akkreditivləri kreditlərin nəzərdə tutduğu eyni kredit riskini daşıyır. Qrupun müştəri adından yazılı öhdəliyi xarakterini daşıyan və üçüncü tərəfə Qrupa qarşı xüsusi şərt və müddəalar əsasında müəyyən edilmiş məbləğdə barat vekselini təqdim etmək hüququnu verən sənədli və kommersiya akkreditivləri aid olduqları mal daşımaları və ya pul depozitləri müqabilində girov götürülür və buna görə də birbaşa borcalma halı ilə müqayisədə daha az risk daşıyır.
Kreditlərin ayrılması ilə bağlı öhdəliklər belə vəsaitlərin kredit, zəmanət yaxud da akkreditiv formasında təqdim olunması üzrə təsdiq edilmiş ayırmaların istifadə olunmamış hissələrindən ibarətdir. Kreditlərin ayrılması ilə bağlı öhdəliklər üzrə kredit riskinə gəldikdə isə, Qrup cəmi istifadə edilməmiş öhdəlik məbləğlərinə bərabər olan potensial itkilər riski ilə üzləşir. Lakin, itki məbləğinin cəmi istifadə edilməmiş öhdəlik məbləğindən az olacağı ehtimal edilir, ona görə ki , kreditin ayrılması ilə bağlı öhdəliklərin əksəriyyəti müştəri tərəfindən xüsusi kredit standartlarına davamlı cavab verə bilməsi halından asılı olaraq şərti götürülür. Daha uzunmüddətli öhdəliklər qısa-müddətli öhdəliklərlə müqayisədə daha yüksək kredit riski dərəcəsini daşıdığından, Qrup kredit ilə bağlı öhdəliklərin yerinə yetirilməsi müddətlərini nəzarətdə saxlayır. Kredit ilə bağlı yerinə yetirilməmiş öhdəliklər aşağıdakı kimi olmuşdur:
74
31 dekabr 2012-ci il 31 dekabr 2011-ci il
Verilmiş zəmanətlər 743,453
770,675 İdxal akkreditivləri 32,783
843,102
Kreditin ayrılması üzrə öhdəliklər və istifadə edilməmiş kredit xətləri 172,383
97,725
Cəmi kreditlərlə bağlı öhdəliklər 1,248,619 1,428,040
İstifadə edilməmiş kredit xətləri, akkredetivlər və zəmanətlərin müqavilə üzrə ayrılmamış məbləğlərinin cəmi mütləq olaraq gələcək nağd ödəniş tələblərini nəzərdə tutmur, ona görə ki, bu maliyyə alətlərinin müddəti vəsait ayrılmadan bitmiş ola, yaxud da xətm edilə bilər. Kredit ilə bağlı öhdəliklər aşağıdakı valyutalarla ifadə edilir:
Azərbaycan manatı 178,862
144,541 ABŞ dollar 694,783
843,102
Avro 330,956
397,206
Digər 44,018
43,191
Cəmi 1,248,619 1,428,040
31 dekabr 2012-ci il tarixinə Qrup 305,538 min manat məbləğində, yaxud ümumi idxal əməliyyatları üzrə akkreditivlərin 91.8% həcmində 20 müəssisəyə (31 dekabr 2011-ci il tarixinə: 531,534 min manat məbləğində yaxud ümumi idxal əməliyyatları üzrə akkredetivlərin 95.0% həcmində iyirmi müştəriyə) idxal əməliyyatları üzrə akkreditivlər ayırmışdır. Həmçinin 31 dekabr 2012-ci il tarixinə Qrup iyirmi müəssisəyə 643,619 min manat məbləğində yaxud, təqdim edilmiş ümumi zəmanətlərin 86.5% həcmində (31 dekabr 2011-cu il tarixinə: iyirmi müəssisəyə 697,005 min manat məbləğində yaxud ümumi zəmanətlərin 90.4% həcmində) zəmanətlər vermişdir.
31 dekabr 2012-ci il tarixinə 202,620 min manat (31 dekabr 2011-ci il tarixinə: 311,763 min manat) məbləğində kreditlərlə bağlı öhdəliklərə dondurulmuş müştəri hesabları müqabilində təminat verilmişdir.14 saylı Qeydə baxın.
müəssisələri və dövlət orqanlarına keçid kreditlərinin təqdim olunması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Hökuməti adından müəyyən maliyyə institutları və dövlət təşkilatlarından 744,698 min manat (31 dekabr 2011-ci il tarixinə: 869,698 min manat) məbləğində borc almışdır. Qrup ilə bu maliyyə insitutları və dövlət təşkilatları arasında imzalanmış kredit sazişlərinə Dövlətin kreditlərlə bağlı öhdəlik götürən tərəf qismində çıxış etməsini nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikası Hökumətinin təqdim etdiyi zəmanət məktubları, yaxud da borcalan dövlət təşkilatının müştəri depozit hesabı müqabilində təminat verilir. Nəticə etibarı ilə, Qrup yığılmış əsas borc ödəmələri və faizləri maliyyə institutları və dövlət təşkilatlarına köçürməklə Azərbaycan Respublikası Höküməti üçün borca xidmət edən agent qismində çıxış edir və belə keçid kreditlərə xidmət göstərilməsinə görə komissiya haqqı gəlirlərini əldə edir.
Qrup faiz marjasını əldə etmədiyinə və bu keçid kreditlərlə əlaqədar hər hansı risk daşımadığına görə keçid kreditlərini balansdan kənar uçotda qeyd etmişdir. Eyni ilə bu keçid kreditlərin maliyyələşdirilməsi məqsədilə Qrup tərəfindən müvafiq məbləğlərdə əldə edilmiş vəsaitlər balansdan kənar hesablarda əksini tapmışdır.
Keçid kreditlərinin verilməsi məqsədilə Qrup tərəfindən borc alınmış vəsaitlər aşağıdakı kimi olmuşdur:
31 dekabr 2012-ci il 31 dekabr 2011-ci il ARMB-dan borc alınmış və iki dövlət təşkilatlarına verilmiş vəsaitlər 744,698
869,698
Yüklə 3,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|