«biotexnologik jarayon jihozlari»

Talaba uchun topshiriq

Berilgan ma’lumotlarga asosan sentrifuganing unumdorligi hisoblansin.

variant			g	n	R
1	200		30	800	10
2	230		35	1000	20
3	300		25	830	20
4	250		30	800	25
5	150		25	1300	25
6	130		40	1000	10
7	125		35	800	20
8	260		35	800	20
9	235		25	850	20
10	180		20	800	25

Nazorat uchun savollar

1. 
   Sentrifugalash deganda nimani tushinasiz?
   
2. 
   Sentrifuganing unumdorligi qanday tenglama orqali hisoblanadi ?
   
3. 
   Bo‘linish faktori nima ?
   

9-AMALIY MASHG’ULOT
MAVZU: CHANG TUTUVCHI APPARATLAR
Mikrobiologik ishlab chiqarishda chang-gaz oqimlarining hosil bo‘lishi asosan biologik suspenziyalarning changlatuvchi quritilishidan keyin sodir bo‘ladi. Chang va gazni tutish uchun mos bo‘lgan usul va apparaturaning tanlanilishi tutiladigan zarrachalar kattaligiga bog‘liq.
Deyarli har qanday texnologik jarayonida hosil bo‘ladigan chang polidispers materialdan iborat. Undagi zarrachalar kattaligining taqsimlanishi chang tortilmasini teshiklari har xil kattalikda bo‘lgan elaklardan o‘tkazilishi natijasida olinadigan donali ko‘rsatkich orqali baolanadi. Zarrachalarining o‘lchamlari d_min va d_max chegarada bo‘lgan donador material teshiklarining o‘lchami d (d_min < d < d_max) bo‘lgan elakdan o‘tkazilganda, butun tortilma ikki qismga ajraladi: elakdagi qoldiq va o‘tib ketgan qismi.
Qoldiq massasining tortilma umumiy massasiga bo‘lgan nisbati butun qoldiq R_d deb ataladi, elakdan o‘tgan qism massasining tortilma massasiga nisbati esa o‘tish D_d deyiladi:



Tortilmaning elaklardan o‘tishi natijasida olinadigan zarrachalar massasining taqsimlanish funksiyasi butun qoldiqlarning donali ko‘rsatkichi deb ataladi. Matematik shaklda u ko‘pincha Rozin-Rammler bog‘liqligi orqali ifodalanadi: , undagi b va n koeffitsientlarini tanlab olib, egri chizig‘ining deyarli har qanday ko‘rinishini tavsiflash mumkin.
Berilgan d_r o‘lchamdagi donador materialning massa ulushini ko‘rsatuvchi materialning fraksion xarakteristikasi sifatida zarrachalar massasining o‘lchamlariga ko‘ra taqsimlanish zichligi funksiyasidan foydalaniladi:
.
Har qanday chang tutuvchi qurilma ishlash prinsipi bo‘yicha separatordan iborat bo‘lib, unga kelib tushayotgan changni ikki sinfga ajratadi: tutib qolinuvchi (zarrachalarining o‘lchami biror d_r dan katta) va undan o‘tuvchi (zarrachalarining o‘lchami d_r dan kichik). Bu holda tutib qolingan va kelib tushgan chang massalarining nisbati bilan baolanadigan chang tutgich samaradorligini quyidagicha ifodalash mumkin:
.

Haqiqatda esa d_r o‘lchamdagi zarrachalar tutib qolingan changda ham, separatordan o‘tib ketgan changda ham bo‘lishi mumkin. Sru sababli uning ishi tajriba asosida aniqlanadigan kattalik bilan baholanadi:

,

bunda: q_mT, q_mH q_mk – mos ravishda chang tutgichda tutib qolingan, unga kelib tushgan va chiqib ketgan changning massa sarfi,

; ,
bunda,