Бисмиллаһир-рәһманир-рәһим

BİRİNCİ ŞƏRTƏ ƏSASƏN:

Məsələ 230: Onlardan hər birini ləzzət qəsdi ilə digə­rinə baxması caiz deyildir. Lakin, əgər onu gördük­də sonra təbii olaraq ləzzət gələcəyini bilirsə, işkalı yoxdur.

İmam, Fazil, Məkarim, "Ürvə", "nikah", məsələ 26

Xamenei: İstifta

Sistani, Minhacus-salihin", "nikah", məsələ 28

Məsələ 231: Yaxşı olar ki, bu baxış nazik paltar üzərindən olsun.

İmam Təhrir "Nikah", məsələ: 28

Məkarim: İstifta

İKİNCİ ŞƏRTƏ ƏSASƏN:

Məsələ 232: Bu baxmaq ər-arvadın əncam verdiyi axırıncı təhqiqat olmalıdır.

İmam, Fazil, Məkarim, "Ürvə", "nikah", 26-cı məsələdən istifadə etməklə

Bəhcət: "Tovzihul-Məsail", 1944-cü məsələdən istifadə etməklə.

Xamenei: İstifta.

İzah: Ərlə arvadın hər biri gərək (digəri barəsində) sair təhqiqatların hamısını aparmış olsunlar və əqd yalnız bu baxışa bağlı olsun: əgər bəyənmiş olsalar əqd baş versin.

Məsələ 233: Əgər əqd bu baxışa bağlı olmazsa, yaxud ne­cə olmasının insan üçün fərqi olamazsa, yaxud da na­mə­lum bir şey mövcud olmazsa onun bədəninə baxa bil­məz.

İmam, Fazil, Məkarim, "Ürvə", "nikah", 26-cı məsələdən istifadə etməklə

İmam Təhrir "Nikah", məsələ: 28

Bəhcət "Tovzihul-məsail" 1944-cü məsələdən istifadə etməklə

Xamenei: İstifta

Sistani: Əgər heç bir naməlum şey (məlumatsızlıq) mövcud olmazsa və şəxs əvvəlcədən başqasının halından agah olarsa, üzü və əllərindən başqa yerə baxması caiz deyildir. "Minhacüs-salehin", məsələ 28

ÜÇÜNCÜ ŞƏRTƏ ƏSASƏN

Məsələ 234: Əqddə başqa bir maneə olmalıdır.

İmam, Fazil, Məkarim: "Ürvə", "nikah", 26-cı məsələdən istifadə etməklə.

Bəhcət "Tovzihul-məsail", 1944-cü məsələdən istifadə etməklə

Xamenei:İstifta

Sistani "Minhacus-salehin" Nikah 28-ci məsələdən istifadə etməklə
* NƏTİCƏDƏ: Misal üçün, əgər qızın atası bu evlənməyə icazə vermirsə, yaxud kişi hal-hazırda bu qadınla evlənə bilməzsə, yaxud qadının əri varsa (hətta sonradan təlaq almasını qərara alıbsa) bu kimi halların heç birində onlardan biri digərinin bədəninə baxa bilməz.

Məsələ (Sual) 235:

a) Kişinin evlənmək istədiyi qadının gözəlliyindən agah olmaq məqsədi ilə onun şəklinə baxması caizdirmi? Əlbəttə, qadının kamil hicaba riayət etmədiyi halda.

b) Bir neçə qadının şəklinə baxıb onların arasından bir nəfərini evlənmək üçün seçmək istəsə necə?

}avab: Əgər ləzzət qəsdi ilə olmazsa eybi yoxdur.

İmam, Bəhcət, Xamenei, Fazil: İstifta

Sistani:

a) Qadının şəkli əgər tanış olsa o qadının öz hökmündədir.

b) Qadınlar tanış olsalar ehtiyac-vacibə görə caiz deyildir İstifta

İSTİXARƏNİN HÖKMLƏRİ

Məsələ 236: Əgər bir şəxs müəyyən bir iş, misal üçün izdivac üçün istixarə etsə, istixarənin nəticəsinə əməl etməsi vacib deyildir.

İmam: "İstiftaat" 2-ci cild, 75 və 76-cı suallardan istifadə etməklə.

Bəhcət, Xamenei, Fazil: İstifta

Məsələ (Sual) 237: Ümumiyyətlə islam nəzərindən hə­ya­tın mühüm məsələlərində, o cümlədən izdivac, yaxud mü­hüm qərar qəbul etmələr zamanı təsbeh Quran, yaxud zatur-riqa ilə istixarə etmək səhihdirmi?

Cavab: İmamlardan gəlib çatan yollarla işlərin han­sı birini seçməkdə sərgərdançılığı (misal üçün, iki yol ayrıcında qalmaq) aradan qaldırmaq məqsədi ilə Al­lah-Taala ilə məşvərət və istixarə etməyin işkalı yox­dur.

İmam "İstiftaat" 2-ci cild, sual 73 Bəhcət, Xamenei, Fazil: İstifta

Məkarim: Əlbəttə, istixarə məşvərət və təhqiqdən sonra və çətinliyin həll olunmadığı halda edilməlidir. İstifta

Məsələ (Sual) 238: İstixarə düzgündürmü? Hər hansı bir xeyir iş qabağa gələn zaman istixarə edib pis gələrsə, istixarəyə əməl etməliyikmi və ona etiqad bağlamalıyıqmı?

Cavab: Bu, etiqad prinsiplərindən deyildir ki, ona etiqad bəsləmək lazım olsun; amma sərgərdançılıq vəziyyətində rəca ümidi ilə eybi yoxdur.

İmam "İstaftaat" 2-ci cild, sual 74 Xamenei və Məkarim: İstifta

Məsələ (Sual) 239: Mən bir qız üçün elçiliyə get­mişdim. İlk mərhələlərin ötməsindən və təhqiqat apar­dıqdan sonra özləri də bizim yaxşı adam olmağımızı bildilər və başqaları da bunu dedilər. Lakin atası gedib istixarə etdi və pis gəldi. Biz "yaxşı iş istixarə istəməz" dedik, lakin o deyir ki, mən istixarəyə arxa çevirə bilmərəm. Xahiş edirəm deyin görək, bu istixarə düzgündürmü?

}avab: İstixarə ilzama səbəb olmaz (ona əməl etmək vacib deyildir).

İmam "İstiftaat" 2-ci cild, sual 75

Bəhcət, Xamenei, Fazil: İstifta

NİŞANLI OLMAĞIN HÖKMLƏRİ

Məsələ 240: Əgər "nişanlılıq" dedikdə məqsəd ər ilə arvadın evlənmək qəsdində olduqları halda arala­rında məhrəmliyə səbəb olacaq heç bir əqdin oxunmadığı zaman olarsa onlar bir-birinə naməhrəmdirlər və sair naməhrəmlərlə onların arsında heç bir fərq yoxdur.

İmam, Bəhcət, Təbrizi, Xamenei, Fazil, Sistani, Məkarim: İstifta
* NƏTİCƏDƏ: Onların ləzzət qəsdi ilə bir-birlərinə baxmaları, əl verib görüşmələri, yaxud hər hansı növdən olan bədən təmasları, qapalı mühitlərdə xəl­vət yerdə olmaları (əvvəldə deyilən şərtlər əsa­sın­da), bir-birinin yanında kifayət qədər islami hica­ba və ör­pəyə riayət etməmələri, adətən ər-arvad ara­sın­da möv­cud olan şəkildə bir-biri ilə ünsiyyətdə olmaları və s. iki naməhrəm şəxs arasında haram olan əlaqə halla­rın­dandır ki, qızla oğlan ondan çəkinməlidir.

DAİMİ ƏQDDƏN QABAQ MÜVƏQQƏTİ ƏQD SİĞƏSİ

Məsələ 241: Qızın vəlisinin icazəsi ilə nişan­lılar arasında müvəqqəti siğə oxunmağın işkalı yoxdur.

İmam, Bəhcət, Təbrizi, Xamenei, Fazil, Sistani, Məkarim: İstifta

Sistani "Tovzihul-məsail" 2385-ci məsələ "Minhacus-salihin" nikah 67 və 68-ci məsələlərdən istifadə etməklə.

Məsələ 242: Qız və oğlan daimi əqddən qabaq qızın atasının icazəsi olmadan öz aralarında müvəqqəti əqd siğəsi oxuya bilərmi?

Cavab: Əgər qız bakirədirsə atasının icazəsi olma­dan siğənin oxunması səhih deyildir. Bundan ayrı hal­lar­da atanın icazəsi lazım deyil.

İmam, Xamenei, Fazil, Sistani: İstifta

Təbrizi: Əgər qız bakirədirsə ehtiyata görə əqdin oxunması ata ya ata tərəfindən olan babanın icazəsi olmadan səhih deyildir. Əgər bakirə olmazsa bu icazə lazım deyil. İstifta

Bəhcət və Məkarim: Həddi-büluğa çatan rəşidə – yəni öz məsləhətinin ayırd edə bilən qız bakirə olarsa, ehtiyat budur ki, atasından, yaxud ata tərəfindən olan babasından icazə alınsın.

Məkarim: "Tovzihul-məsail" məsələ 2037 Bəhcət: "Tovzihul-məsail", 1891-ci məsələdən istifadə etməklə və İstifta

Məsələ 243: Əgər müvəqqəti əqd siğəsi oxunsa və vaxtı qurtarandan sonra daim əqd oxunmazsa, qızın anası oğlan üçün ömrünün axırına qədər məhrəm olur.

İmam, Fazil, Məkarim, "Ürvə", Nikah fil Mühərrəmatifil Müsahirə məsələ 3

İmam Təhrir Nikahül qoul fil müsahirə

Bəhcət: "Tovzihul-məsail" 1906-cı məsələ Təbrizi: "Tovzihul-məsail" 2394-cü məsələ

Xamenei: İstifta

Sistani: "Tovzihul-məsail" 2394-cü məsələ

Məsələ 244: Əgər nişanlılar müvəqqəti əqdin vaxtı­nın qurtarmasından qabaq daimi əqdi icra etmək istəsələr, gərək kişi qalan vaxtı qadına hibə¹⁵ (hədiyyə) eləsin.

İmam, Bəhcət, Təbrizi, Xamenei, Məkarim: İstifta

Sistani "Minhacüs-salehin" Nikahün fil etidadi və ma bi hökmihi məsələ 193

Fazil "}ameül-məsail" 2-ci cild, 1004-cü sualdan istifadə etməklə.

Məsələ 245: Əgər oğlan vaxtın qalanını hibə etməzsə (istər bilməməzlikdən, istərsə unutqanlıq üzündən) bunun ardınca da daimi əqd oxunsa, onların daimi əqdi batildir. Gərək siğənin vaxtının qurtarmasından, yaxud qalan vaxtın bağışlanmasından sonra yenidən daimi əqd oxunsun.

İmam, Bəhcət, Xamenei, Fazil, Məkarim: İstifta

Məsələ 246: Mən izdivac edərkən daim əqd oxunmazdan qabaq (hazırkı) həyat yoldaşımla iki aylıq müvəqqəti siğə vasitəsilə məhrəm olmuşdum. Amma müvəqqəti əqdin oxunmasından bir ay keçəndən sonra daimi əqd oxuduq. İndiyə qədər də bir-birmizlə yaşayırıq. Bizim daim əqdimiz düzgün olubmu?

Cavab: Əgər müvəqqəti əqdinin qalan vaxtını öz arvadına hibə etmisənsə daim əqdiniz düzgündür, əks halda yenidən daimi əqd oxunmalıdır.

İmam, Becət, Xamenei, Fazil, Məkarim: İstifta