www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
əyilmiĢdir. Onun ipdən düzəldilmiĢ giriĢinə metal
lövhəciklər, halqa və zınqırovlar keçirilərək
uclarını ağacın uclarına bağlanır. Rəqs zamanı
yallıbaĢı
aləti
ortasından
tutaraq,
aləti
silkələməklə və ona tək-tək zərbələr endirməklə
rəqsin ritmini saxlayır. Laqquti ölçülərinə görə
fərqlənən iki düzbucaq Ģəklində yastı ağac
tircikdən (ibarətdir. Onların uzun yan tərəfi boyu
dərin rezonator yarıqları yonulmuĢdur. Çalğı üçün
iki çubuqdan istifadə olunur.
Vaxtilə Azərbaycanda cərəs, sinc, zəng,
dəray, qımro, kasə, ağız-qopuzu, zınqırov, çan,
teĢt, səfail, qaĢığek, zil və xəlxaldan da istifadə
olunurdu. Daha geniĢ yayılan sinc və dəray
əsasən hərbi yürüĢlərdə, cərəs köç zamanı,
bilərzik Ģəklində olan və üst tərəfdən qımrolar
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
bərkidilən xəlxal, kiçik zəng Ģəklində olan
cərəsdən isə rəqqaslar istifadə edirdilər.
Ənənəvi çalğı alətlərimiz birləĢərək müxtəlif
çalğıçı dəstələri təĢkil edirlər. Qaval çalan
xanəndə, tarzən və kamançaçıdan ibarət olan
məĢhur muğam ―üçlüyü‖ – sazəndə, cürə sazlarda
ifa edən sazçı qızlar, aĢıq, nağaraçıların
qoĢulduğu zurnaçılar, balabançılar, damburçular,
tulumçular və habelə nağaraçılar dəstələri xalqın
böyük rəğbətini qazanmıĢdır.
Bəstəkarlarımız tar, kamança, saz, qanun,
balaban, zurna üçün konsert, sonata, pyes və
baĢqa janrda əsərlər yazmıĢlar.
Son
illər
sənətĢünaslıq
namizədi,
respublikanın əməkdar artisti Məcnun Kərimov
tərəfindən unudulmuĢ alətləri bərpa edərək
yenidən ansamblların tərkibinə daxil edilməsi
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
üçün böyük axtarıĢ iĢləri aparılmıĢ və artıq bir
sıra alətlər həyata qaytarılmıĢdır. Onların
sırasında rud, rübab, bərbət, çəng, qopuz, çoğur,
çəğanə, Ģirvan tənburu, santur, nüzhə vardır. Bu
Ģərəfli iĢə sənətĢünaslıq namizədi Abbasqulu
Nəcəfov da qoĢulmuĢdur. Artıq bərpa edilmiĢ
çalğı alətlərindən təĢkil olunmuĢ ansambl
fəaliyyət göstərir. ġübhəsiz, yaxın gələcəkdə
onlar ənənəvi alətlərimizə qoĢularaq, orkestr və
ansambllarımızın səsini daha rəngarəng və
möhtəĢəm edəcəkdir…
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
“Sevilya bərbəri”
Özünü öyən və şəhərdə hamıya
gərəkli olan bərbər Fiqaro
Ġlk operanın vətəni Ġtaliyadır. O, incəsənətin
digər növlərinə nisbətən gənc janr hesab olunur.
Rəngkarlıq, heykəltəraĢlıq, memarlıq, vokal
musiqisi minilliklər boyu inkiĢaf etdiyi halda, ilk
operalar XVI və XVII əsrlərin qovĢağında
meydana gəlmiĢdir.
Özünün tarixi və bədii dəyərini indiyə qədər
qoruyub saxlayan ilk operanın müəllifi Ġtaliyanın
dahi bəstəkarı Klaudio Monteverdidir. Onun
musiqili nağıl adlandırdığı "Orfey" operası 1606-
cı ildə səhnəyə qoyulmuĢdur. Sonralar Avropanın
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
digər ölkələrinə də yayılmıĢ bu yeni incəsənət
janrına müxtəlif adlar verilmiĢdir.
Fransada qəhrəmanlıq operalarına "musiqili
faciə" deyirdilər. Almaniya və Avstriyada alman
mətninə yazılan, həm danıĢıq, həm də oxumaqla
cərəyan edən əsərlər "oxumaqla gedən pyes"
adlanırdı, Rusiyada operaya "səslə oxumaq
dramı" adı verilmiĢdi.
Sonralar hər yerdə "opera" adlanan bu əsərlər
janr və üslub xüsusiyyətlərinə görə "komik
opera", "ciddi opera", "opera-buffa", "böyük
opera", "lirik opera", "romantik opera" növlərinə
ayrılmıĢdır.
Coakkino Rossini 1792-ci ildə Ġtaliyanın Ģərq
sahilində Pesaro adlı kiçik bir qəsəbədə anadan
olmuĢdur. Anası opera müğənnisi, atası isə korno
ifaçısı idi. UĢaqkən mahnı oxumağa, violonçel və
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2018
Ağasəlim Pünhanoğlu
―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖
korno çalmağa baĢlamıĢdı. 15 yaĢına çatanda bir
musiqi məktəbinə yazılır, bəstəkarlığı öyrənir.
Coakkino Rossini uğuru komik operalarıyla
qazanmıĢ bəstəkarlardan idi.
Ən əhəmiyyətli əsərləri olaraq Guillaume
Tell, Tancredi, və Semiramide qəbul edilir.
"Otello" C. Verdinin əsas əsəri olmasına rəğmən,
Rossinnin "Otello"su da dinləməyə dəyər.
Gəncliyində bəstələdiyi simli alətlər sonatları
onun Haydn və Mosart kimi klassik dövr
bəstəkarlarının əsərlərini dərindən araĢdırdığını
göstərirdi.
Onun ilk operası "Evlilik müqaviləsi" 18
yaĢında
Venesiyada
səhnəyə
qoyulmuĢdu
Dördüncü əsəri ciddi opera Tancredi və beĢinci
əsəri komik opera "Əlcəzairdə Ġtalyan Qız ―
operaları ilə Ģöhrət qazanır. əsas əsəri "Sevilya
Dostları ilə paylaş: |