Cahid kəRİmov maşinqayirma çAŞIOĞLU

Küllü və iri seriyalı istehsalda







Orta seriyalı istehsalda

10 < -Kg.a.ef. < ^20,

Xırda seriyalı istehsalda

20 < X_ə.a.ef. < 40

qəbul edilmiş, fərdi istehsalda isə bu əmsalın qiyməti müəyyənləşdirilməmişdir.

Texnoloji proseslərin tərtib olunmasında əsas prinsip texniKi, iqtisadi və təşKilati məsələlərin mövcud istehsal şəraitində həll olunmasıdır. Layihə olunan texnoloji proses cizgiyə, texniKi şərtlərə uyğun dəqiqliK və Keyfiyyət tələblərin ödəməilə, az əməK sərfi və minimum maya dəyəri daxilində lazımi sayda və müəyyən olunmuş vaxt ərzində yerinə yetirilməlidir. Ən mÜKəmməl texnoloji proses belə, əgər tə’yin olunmuş proqramı ödəmirsə və maya dəyəri yÜKsəK alınırsa müəssisə üçün əlverişli sayılmır. Maşınqayırmada istehsal olunan məhsulun miqdarından, müxtəlifliyindən, buraxılmış sabitliyindən asılı olaraq istehsal növü seriyalı və Küllü istehsala, işin təşKili isə axın və qeyri-axın üsullarına bölünür.

Fərdi istehsal olduqca müxtəlif quruluşlu məhsulların az sayda istehsalı ilə xaraKterizə olunur. Bu halda fəhlələrin ixtisası yüKsəK olmalıdır. Texnoloji sənədlər sadələşdirilmiş və qısıldılmış olur; texniKi əsaslandırılmış normalar olmur, onun əvəzinə ümumiləşdirilmiş statistiK normalar tətbiq olunur.

Küllü istehsal bir neçə məhsulun olduqca böyüK miqdarda uzun müddət istehsalı ilə xaraKterizə olunur. Bu halda yüKsəK dəqiqliK, Keyfiyyət və məhsuldarlıq fəhlənin yüKsəK ixtisası hesabına yox, mexaniKləşdirilmiş, avtomatlaşdırmanın hesabına əldə edilir.

Seriyalı istehsal müxtəlif quruluşlu məhsulların istehsal olunması, tə’miri ilə xaraKterizə olunur.

Seriyalı istehsal partiyaya daxil olan hissələrin miq­darından asılı olaraq xırda seriya və iri seriya adlana bilər.

Ümumiyyətlə, seriyalı istehsalda avadanlıq və iş üsulları elə seçilməlidir Ki, az bir vaxt ərzində yeni məh­sulu istehsal etməK mümKün olsun. Maşınqayırma zavod­larının müxtəlif istehsal növünə aid olunması şərtidir. Belə Ki, eyni bir müəssisə daxilində müxtəlif istehsal sa­hələri görülən işin miqdarından asılı olaraq fərdi və ya

Küllü istehsalda olduğu Kimi axın və ya qeyri-axın qaydada təşKİl oluna bilər.

Axın iş üsulu, iş yerlərinin texnoloji prosesə uyğun yerləşdirməyə imKan verir Ki, bu da məhsuldarlığı artırır, vaxt itKilərini azaldır. Hazırda fərdi və seriyalı istehsalda belə işi axın üsulu ilə təşKil etməK mümKÜn olur və həmişə ona çalışmaq lazımdır.

Axın istehsalında e’mal edilən və ya yığılan düyünlərin istehsalı - buraxılışı dəqiq müəyyən olunur. Buraxılış taKtı (dəq/əd) aşağıdaKı düsturla müəyyən olunur