Camal Zeynaloğlu
Yüklə 1,18 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qızıl külqabı
48
pisliklərdən, xəta və bəlalardan hifz edər. Hacı Raziyə xanım da belə mömin bəndələrdəndir. 24.04.2013 49
Qızıl külqabı (hekayə)
A li məktəbin birinci kursunda oxuyurdum. Tarix fənninin ilk seminarında yaxşı cavab verdiyim üçün müəllim, tarix elmləri doktoru, professor Tariyel Məmmədov məni sorğu- suala tutdu: - Oğlum, de ğörüm hardansan? - Müəllim, Yardımlı rayonundanam. - Hə, belə de... Yardımlılar mərd və cəsur olurlar. Oğlum, orta məktəbdə tarix müəllimin kim olub? - Vidadi müəllim. - Oğlum, siz Yardımlının hansı kəndindənsiniz? Familiyan mənə tanış gəlir. - Alar kəndindən. - Alardan?! - Bəli. - Alar kəndindən Fərrux Əsgərovu tanıyırsanmı? - Tariyel müəllim, mən elə Fərruxun oğluyam. - Necə?! De görüm atan necədir? - Müəllim, atam altı ildir rəhmətə gedib. - Allah rəhmət eləsin! Fərruxun ölümündən xəbərim olmayıb. Təsadüfə bir bax, ha! Oğul, sənin atan mənim cəbhə yoldaşım idi. Biz onunla dörd il bir rotada vuruşmuşduq. Fərrux çox cəsur əsgər idi. Oğul, bundan sonra nə çətinliyin olsa, çəkinmədən mənə müraciət edə bilərsən. - Çox sağ ol, müəllim. - Adil, dərsin qurtarandan sonra yanıma, kafedraya gələrsən. - Yaxşı, gələrəm Tariyel müəllim.
50
Dərsdən sonra tarix kafedrasına getdim. Tariyel müəllim məni gözləyirdi. O, məni görcək ayağa qalxdı, qara portfelini götürüb başı ilə mənə arxasınca gəlməyimə işarə etdi. İnstitutdan çıxanda Tariyel müəllim dedi: - Adil, bizə gedirik. Burada, yaxında oluram. Baş-başa səninlə bir az söhbət edərik. Atan rəhmətlik yaxşı kişi idi. Döyüşlərin birində qılçamdan ağır yaralanmışdım, - deyə Tariyel müəllim söhbətə körpü saldı. - Fərrux arxasında məni düz bir kilometrə qədər yolu, “sançasta” kimi gətirdi. Ona nə qədər təkid etdim ki, məni buraxıb getsin. Amma o məni dinləmədi. Onsuz da arxadan arabayla tibb bacıları gəlib bizi götürəcəkdilər. Çox inadkar idi Fərrux. Mən isə səssizcə Tariyel müəllimin yanıyca addımlayırdım. - Hə, çatdıq, - deyə Professor mənə tərəf döndü. – Götür, bu pulu, get, oradan iki qarpız al, gətir.
üçün isə cibimdə o qədər də pul yox idi. Ona görə də bir qarpız alıb, Tariyel müəllimgilə qalxdım. Qarpızı mətbəxdəki stolun üstünə qoydum. Professor mətbəxə gəldi, yumruğu ilə qarpızı paraladı və əli ilə qarpızın içini çıxarıb ağzına qoydu. Düzü, müəllimin bu hərəkətinə təəccüb etdim. Düşündüm ki, professor adamdı, bunun qarpız yeməyinə bir bax. Tariyel müəllim ürəyimdən keçənləri anlayırmış kimi, gülərək dedi: - Bilirəm, düşünürsən ki, Professor adamın qarpız yediyinə bir baxın! Mən bunun tarixçəsini sənə danışacağam.- Tariyel müəllim əlini salfetka ilə sildikdən sonra çiynimə qoydu. Stolun üstündə qızılı bir külqabı da vardı. Onu əlimə götürdüm, o tərəf-bu tərəfinə çevirib baxdım. Ağır idi. Qızıl suyuna çəkilmişə oxşamırdı. Bu zaman müəllim dilləndi: - Oğlum, xalis qızıldır. Bu külqabının da maraqlı tarixçəsi var. - Müəllim, tək yaşayırsınız? - Demək olar. Həyat yoldaşım beş il bundan öncə rəhmətə gedib. İki oğlum var. Hər ikisini də evləndirmişəm. Özlərinin ayrıca ev-eşikləri var. Həftədə bir dəfə mənə baş çəkməyə 51
gəlirlər. Paltarlarımı gəlinlərim yuyur, evi silib-süpürürlər, səliqə-sahmana salırlar. Bir neçə günlük yemək də bişirirlər mənimçün. - Professor danışa-danışa çaydanı su ilə doldurub qazın üstünə qoydu. - Oğul, atan qorxmaz, igid adam idi. Yaxşı yadımdadır, bir dəfə polk komandiri İvanov əsgərləri cərgəyə düzüb dedi: “Bir neçə gündür ki, düşmən tərəfdə sakitlikdir. Bu heç də yaxşı əlamət deyil. Yəqin ki, almanlar bizə qarşı nəsə hazırlayırlar. Amma biz bunların bu planının nədən ibarət olduğunu hökmən öyrənməliyik. Dünənki kəşfiyyat qrupu da əliboş geri qayıdıb. Bizə bir “dil” lazımdır. Sizdən könüllü kim getmək istəyir?” Bu zaman Fərrux cərgədən üç addım qabağa çıxdı və dedi: “Yoldaş komandir, mən gedərəm.” Komandir dedi ki,”elə isə Fərrux tək getməsin, o özü ilə bir neçə əsgər də götürsün.” Fərrux dedi ki, ona ancaq yol-yoldaşı olmaq üçün tək bir əsgər lazımdır. Həmin gecə atan həqiqətən də bir alman əsiri tutub gətirdi. Onu danışdırdılar və lazım olan mühüm məlumatları əsirdən aldılar. Almanlar doğrudan da geniş miqyaslı hücum əməliyyatı planlaşdırırmışlar. Amma biz almanları qabaqladıq və onlara qarşı gözlənilməz əks-hücuma keçdik. Döyüşdən sonra komandir bütün əsgərlərin qarşısında Fərruxa təşəkkür elan etdi. Atanla bağlı çoxlu maraqlı cəbhə xatirələrim var. Nəsə, indi keçək qarpız məsələsinə. Repressiya dövründə ermənilərin əli ilə çoxlu dəyərli, vətənpərvər ziyalımızı itirdik. O zaman ermənilər Bakıda at oynadırdılar. Onlar Azərbaycanın “qaymaqları”na müxtəlif bəhanə ilə şər-böhtan, iftira ataraq onlara “Vətən xaini”, “xalq düşməni” damğası vurdururdular. Həmin dövr çox pis idi. O zamanlar haqsız yerə çoxlu soydaşımızı itirdik. Azərbaycan xalqının həqiqi faciəsi isə 1936-cı ildən başlandı. Xalq əleyhinə, xüsusilə ziyalılar əleyhinə cəza tədbirləri 1937-1938- ci illərdə daha da amansızlaşdı, hakimiyyətdə oturmuş dövlət quldur dəstəsi görünməmiş vəhşiliklə Sumbatovun, Borşovun, Gerasimovun, Qriqoryanın, Markaryanın, Qalstyanın, Yüklə 1,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|