9
1
2
3
4
5
6
Resim 1.15: Beyaz çayın üretim aşamaları
1.2.2. Hint Çayı
Çayın
dünya
üzerinde yaygınlaşması,
sömürge
ülkelerin,
özelikle de Hindistan’ın
tarihiyle
yakından
ilgilidir. 19. yüzyıldan
beri
çay
üretimi
Avrupa’nın
gözetimi
altında Hindistan ve
Seylan’da (Sri Lanka)
büyük ölçekte planlanıp
gerçekleştirilmektedir.
Hindistan,
çayın
Bordeux’u olarak kabul
edilir.
Hindistan’ın
Assam eyaleti dünyanın
en büyük çay yetiştirme bölgesidir.
Ø
Darjeeling çayı: Darjeeling kenti de deniz seviyesinden 2200 iletki
yüksekliktedir. Çaydan anlayanların uzun süre bir sır gibi sakladıkları Darjeeling çayı, bugün
dünyanın en iyi kaliteli çayı olarak kabul edilir. Buna çayların şampanyası da denir. Kendine
özgü bir aroması vardır. Çaydaki bu benzersiz aromanın nedeni burada yetişen çay
fidanlarının iklimdeki en küçük değişiklikleri yapraklarında neredeyse günü gününe
saklamaları ve tüm bunları daha sonra çayın tadına yansıtmalarıdır.
Resim 1.16: Hindistan’da çayın elle toplanması
10
Resim 1.17: Hindistan darjeeling çayı
Günümüzdü Hindistan’da yılda 750.000 ton çay üretilmektedir ve ülke dünyanın en
büyük çay üreticisi konumundadır.
Ø
Assam çayı: 1800'lü yıllarda Hindistan'ın Assam bölgesinde İskoçyalı Robert
Bruce tarafından bulunmuş koyu renkli, güçlü ve keskin kokulu bir çaydır. Sert ve koyu
renkli bir çaydır. Yetiştirildiği bölge Kuzeydoğu Hindistan’dır. Birçok harmanda kullanılan
bir çay çeşididir
.
Çok özel aromalı ve açık renkli bir çaydır
.
Nepal yakınlarında deniz seviyesinden çok
yüksek dağların doruklarında yetişen çay çeşidi, dünyanın en kaliteli çayları arasında yer
alır.
Resim 1.18: Hindistanda çay üretimi
Ø
Irish Breakfast: % 100 “Assam” yöresi çaylarından yapılan, hafif malt kokulu,
güçlü bir çaydır.
Ø
Orange Pekoe: En düz siyah çay harmanı, diğer adı, Hint veya Seylan (Sri
Lanka) harmanıdır.
11
Resim1.19: Hindistanda çay bahçeleri
Ø
Hindistan yeşil çayları Çin yeşil çaylarına benzer şekilde sınıflandırılırlar ve
Fine Young Hyson, Young Hyson, Hyson No 1, Hyson, Soumee, Fannings ve Dust yaprak
stillerinde üretilirler.
Resim 1.20: Hindistanda toplanmış çaylar
12
1.2.3. Çin Çayı
Çay, içecek sayılmadan önce uzun zaman ilaç olarak kullanılmıştır. Çin’de ilaç dışında
içecek olarak kullanılmaya başlandığı ilk dönemler 4. ve 5. yüzyıl olmuştur.
Resim 1.21: Çinde çay toplayan kadınlar
Resim 1.22: Çay üretim atölyesi
Ø
Pouchong &
Oolong çaylar: Pouchonglar Çin’in kokulu çaylarıdırlar ve
bunlara Yasemin, Gardenya veya Yulan çiçekleriyle koku verilir.
Ø
Lapsang souchong: Çin’den gelen, geniş yapraklı ve elde tütsülendiği için
duman kokan, farklı ve güçlü bir çaydır.
Ø
Çin yeşil çayları: Çin yeşil çayları, yaprağın yaşına ve işlenmiş yaprağın stiline
ve şekline göre sınıflandırılırlar
Resim 1.23: Çinde yeşil çay üretimi Resim 1.24: Çinde yeşil çay üretimi
13
1.2.4. Rus Çayı
Rusya'da çay geleneğinin gelişimi, Çin ve Rusya arasında imzalanarak ticaret
serbestîsi getiren anlaşmayla hız kazanmıştır. Rusya'da ilk zamanlar yüksek maliyeti
nedeniyle sadece zenginlere hitap eden çay, 1796'da Çariçe Catherine'in ölümünden sonra
hızla düşen fiyatıyla Rus toplumunda hızla kabul görmüştür. Sıcaklığı ve dinç tutma
özelliğine sahip uyarıcılığı sayesinde çay, Rus yaşam stili için ideal bir içecek olmayı
başarmıştır.
Resim 1.25: Rusyada çay toplayan kadınlar
1.2.5. Diğer Ülke Çayları
Ø
Sri Lanka (ceylon) çayı:
Bugünkü adıyla Sri Lanka adasında yetişen
çaylardan üretilen Seylan çayı dünyada ve ülkemizde en çok tanınan ve kullanılan çay
çeşitlerinden biridir.
Seylan çayı Sri Lanka ürünü çaylara verilen genel isimdir. Ne kadar yüksekte yetişirse
o kadar kaliteli olan çay, hoş kokulu ve aromalı tadıyla
ünlüdür. Hindistan’ın güneyinde yer alan ve 1947
yılında bağımsızlığına kavuştuktan sonra Sri Lanka adını
alan Seylan Adası iklimi, bitki
örtüsü, coğrafyası bakımından çay yetiştirmek için
idealdir.
Geçmişte ülkemize daha çok İran, Irak, Suriye
üzerinden kaçak yollarla sokulan ve kaçak çay olarak
bilinen, ancak günümüzde resmi yollarla ithal edilen
çayların başında gelir. Güneydoğu ve Doğu anadoluda
en çok tüketilen çaydır.Yoğun demi ve farklı tad ve
aromalarıyla beğenilen bir çay çeşididir.
Resim 1.26: SriLanka(Seylan) çayı toplama