Coğrafiya və təbii resurslar, №1, 2015
Yüklə 5,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
Coğrafiya və təbii resurslar, №1, 2015 128 AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti ması" mövzusunda çıxış edən BMT-nin İnkişaf Proqramının Kür çayı üzrə layihəsinin 2011-2014- cü illər üçün ABŞ-dan olan beynəlxalq əlaqələn- diricisi xanım Meri Metyu bildirdi ki, Azərbaycan hidrosiyasi problemlərin həlli məqsədilə trans- sərhəd əməkdaşlıq sahəsində lider dövlətə çev- rilib. Azərbaycan hidrosiyasi problemlərin həlli sahəsində əməkdaşlıqda bütün dünya üçün qlobal model ola bilər. Azərbaycan üçün su resurslarının paylanması və idarə edilməsi sahəsində trans- sərhəd əməkdaşlığın genişləndirilməsinin mühüm əhəmiyyəti var: “Azərbaycan regionda yeganə dövlətdir ki, əhalisi yüksək templə artır. Gürcüs- tan və Ermənstanda isə əhali ya aşağı sürətlə artır və ya azalır. Lakin su məsələsində Azərbaycan yuxarı axın ölkələrinin təsirinə məruz qalır". BMT-nin İnkişaf Proqramının nümayəndəsi daha sonra qeyd etdi ki, Kür hövzəsi ölkələrinin su ehtiyatlarının birgə idarə edilməsi üçün Fəaliyyət Planı hazırlanmışdır. Layihə əlaqələndiricisinin sözlərinə görə, BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə birgə həyata keçirilən layihənin növbəti hissəsi 2015-2018-ci illəri əhatə edəcək. Bu yaxınlarda Dünya Bankı ilə 4 illik layihə çərçivəsində Azərbaycan və Gürcüstan üçün 6 milyonluq qrant da təsdiq olunub. Sonra konfrans öz işini “Hidromünaqişələr və beynəlxalq hüquq”, “Transsərhəd su axarları ilə əlaqəli problemlər regional sülh və təhlükə- sizliyə təhdiddir” mövzularında panel iclaslarla davam etdirib. Beynəlxalq Hidroloji Proqram üzrə Azər- baycan Milli Komitəsinin sədri, professor Fərda İmanov “Cənubi Qafqaz regionunda transsərhəd su ehtiyatlarının istifadə olunmasında və mühafi- zəsində birgə əməkdaşlığın zərurəti” mövzusunda məruzəsində Azərbaycanın su ehtiyatları haqqında məlumat verərək, transsərhəd su ehtiyatlarımızın daha çox olduğunu göstərdi, su siyasətimizin əsa- sını sovet su siyasətinin təşkil etdiyini vurğuladı. O, daha sonra bildirdi ki, Azərbaycan hər sahədə tolerant ölkə kimi tanınıb və su siyasətimiz də aqressiv deyil, biz su ehtiyatlarının qonşu ölkələr arasında ədalətli bölüşdürülməsinin tərəfdarıyıq. Məruzəçi su ehtiyatları ilə bağlı təsərrüfat fəaliyyətinin təsirini qiymətləndirərək qeyd etdi ki, Kür çayının real su ehtiyatları təqribən 50%, Arazın isə 30% azalıb. Ölkənin fəaliyyət planı və strategiyası hazırlanarkən onların normal, effektiv həyata keçirilməsi üçün qonşu ölkələrdəki vəziy- yət, qısa və uzunmüddətli planlar nəzərə alınma- lıdır. Tədbirin sonunda Birləşmiş Millətlər Təş- kilatına, onun ixtisaslaşdırılmış qurumlarına və Ümumdünya Su Şurasına ünvanlanan “Bakı bə- yannaməsi” qəbul olundu. Coğrafiya və təbii resurslar, №1, 2015 AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti 129 MÜNDƏRİCAT Baş redaktordan..............................................................................................................................................................3 Geomorfologiya E.K.Əlizadə − Azərbaycanda müasir ekogeomorfoloji problemlər..............................................................................4 H.A.Xəlilov - Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqlarının proqnozu və axtarışının morfostruktur meyarları (Azərbaycan daxilində)..........................................................................................................................................12 X.K.Tanrıverdiyev, A.S.Səfərov − Azərbaycan Respublikası ərazisində neft, yeraltı şirin su və tikinti materialları yataqlarının formalaşması üçün əlverişli olan paleorelyef sahələri....................................................18 Y.N.Tağıyeva, S.S.Vəliyev − Abşeron yarımadasının paleocoğrafiyası və onun insanla məskunlaşması tarixi..............................................................................................................................................23 Landşaftşünaslıq Y.Ə.Qəribov, N.S.İsmayılova − Böyük Qafqazın şimal – şərq yamacı aqroirriqasiya landşaftları strukturunun tədqiqi..............................................................................................................................................29 H.T.Haqverdiyev, T.B.Hüseynov − Landşaft tədqiqatlarında geofiziki metodlardan istifadənin elmi-təcrübi əsasları...............................................................................................................................................33 İqlimşünaslıq R.H.Qardaşov, R.M.Məmmədov − Yol boyunca Günəş elektromobilinin üzərinə düşən Günəş enerjisi miqdarının modelləşdirilməsi.................................................................................................................................37 X.Ş.Rəhimov − Azərbaycan ərazisində müasir və gözlənilən təbii rütubətlənmə şəraiti............................................41 M.S.Həsənov − Bakıya düşən atmosfer yağıntıları haqqında......................................................................................49 Hidrologiya R.M.Qaşqay − Azərbaycanda su problemləri.............................................................................................................53 F.Ə.İmanov − Araz çayının illik axımının təbii və antropogen transformasiyası.......................................................58 M.A.Abduyev − Kimyəvi axımın formalaşmasına fiziki-coğrafi amillərin təsiri (Azərbaycan Respublikası daxilində).....................................................................................................................63 İqtisadi və sosial coğrafiya Z.N.Eminov − Azərbaycanda kənd əhalisinin təbii artımının inkişaf meyilləri və nizamlanması istiqamətləri.........68 V.Ə.Əfəndiyev − Müasir mərhələdə Azərbaycanın şəhər əhalisinin sayının dinamikası...........................................74 N.H.Əyyubov, G.İ.Abdullayeva − Şəki-Zaqatala iqtisadi-coğrafi rayonunda əhalinin yüksəklik qurşaqları üzrə yerləşməsi: meyillər və təkmilləşdirilmə.......................................................................................79 N.Ə.Paşayev − Azərbaycanın iqtisadi-sosial və siyasi coğrafiya elminin müasir inkişaf problemləri........................83 Z.T.İmrani − Azərbaycan Respublikasının investisiya siyasəti və onun perspektiv istiqamətləri..............................87 R.N.Kərimov − Lənkəran-Astara iqtisadi rayonunda kənd məskunlaşması və onun davamlı inkişafı problemləri....................................................................................................................91 Ekocoğrafiya və biocoğrafiya M.Y.Xəlilov − Şiblək qruplaşmaları meşə örtüyünün mövcudluq indikatorudur........................................................96 Ə.A.Əliyev − Böyük Qafqazın şimali-şərq yamacının intensiv mənimsənilən ərazilərinin ekocoğrafi problemləri....................................................................................................................................... 104 Geodeziya və kartoqrafiya Q.Ş.Məmmədov, M.H.Qocamanov − Coğrafi tədqiqatlarda geodeziya-kartoqrafiya elminin yeri və əhəmiyyəti................................................................................................................................................109 Coğrafi təhsil O.K.Alxasov, N.S.Seyfullayeva − Azərbaycan Respublikasında məktəb coğrafiyasının inkişafı............................115 Maraqlı elmi məlumatlar E.Şaf − Heyvanlar zəlzələləri öncədən xəbər verə bilərmi?.......................................................................................119 Yubileylər və tədbirlər Şahvələd Binnət oğlu Xəlilov − 75 ............................................................................................................................123 Akademik Ramiz Mahmud oğlu Məmmədov − 65....................................................................................................124 Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin IX qurultayı.....................................................................................................125 BEAA-nın Fundamental Coğrafi Problemlər üzrə Birləşmiş Elmi Şurası və REA Fundamental Coğrafi Problemlər üzrə Birləşmiş Şurasının XVIII birgə sessiyası.................................................................................126 “Qlobal və regional hidrosiyasi problemlər beynəlxalq əməkdaşlıq və təhlükəsizlik kontekstində” mövzusunda konfrans........................................................................................................................................... 127 Coğrafiya və təbii resurslar, №1, 2015 130 AMEA akad. H.Ə.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti CONTENTS From the editor-in-chief..................................................................................................................................................3 Geomorphology E.K.Alizade, S.A.Tarikhazer − Modern ecogeomorphological problems of Azerbaijan............................................4 H.A.Khalilov − Morphostructural criteria the prognosis and prospecting of mineral deposits of the Minor Caucasus (Within the borders of Azerbaijan)...........................................................................................12 Kh.K.Tanryverdiyev, A.S.Safarov − The areas of palaeorelief with favourable conditions for formation of deposits of oil, underground waters and building materials in the territory of the Azerbaijan Republic.........18 Y.N.Taghiyeva, S.S.Veliyev − Paleogeography of the Absheron peninsula and history of its settling by man........23 Landscape science Y.A.Garibov, N.S.İsmayilova − Investigation of the structure of agroirrigational landscapes of north-east slope of the Major Caucasus..............................................................................................................29 A.T.Hagverdiyev, T.B.Huseynov − Scientific and practical bases the use of geophysical methods in landscape researches........................................................................................................................................33 Climatology R.G.Gardashov, R.M.Mammadov − Modelling of the amount of solar energy falling on the panel of solar car along the road................................................................................................................37 KH.SH.Rahimov − The current and expected natural moistening conditions in the territory of Azerbaijan........41 M.S.Hassanov − On the atmospheric precipitations in Baku......................................................................................49 Hydrology R.M.Kashkay − Water problems in Azerbaijan..........................................................................................................53 F.A.Imanov − Natural and anthropogenic transformation of annual runoff of the Araz river....................................58 M.A.Abduyev − Impact of physical and geographical factors on the formation of chemical flow (Within the Azerbaijan Republic).......................................................................................................................63 Economic and social geography Z.N.Eminov − Trendency of development and ways of regulation of natural growth of the rural population of Azerbaijan..................................................................................................................68 V.A.Efendiyev − Dynamics of the urban population of the Azerbaijan Republic in the contemporary period........74 N.H.Eyyubov, G.I.Abdullayeva − Distribution of the population in high-altitude zones in the Sheki-Zagatala economic region: tendencies and improvement...............................................................79 N.A.Pashayev − Contemporary problems of economic-social and political geography of Azerbaijan…..................83 Z.T.İmrani − Investment policy of the Republic of Azerbaijan and its future directions...........................................87 R.N.Karimov − Distribution of rural population and problems of its sustainable development in the Lankaran-Astara economic region............................................................................................................91 Ecogeography and biogeography M.Y.Khalilov − Shibliak groupings – indicator the existence of forest vegetation....................................................96 A.A.Aliyev − Some ecogeographical problems of the north-eastern slope of the Great Caucasus ..........................104 Geodesy and cartography Q.Sh.Mammadov, M.H.Gojamanov − The place and importance of cartographic and geodetical science in geographical researches................................................................................................................................109 Geographical education O.K.Alxasov, N.S.Seyfullayeva − Development of school geography in the Azerbaijan Republic........................115 İnteresting scientific information E.Shaf − Can animals beforehand predict earthquakes?..........................................................................................119 Anniversaries and events Shahvalad Binnat oghlu Khalilov − 75 ......................................................................................................................123 Academic Ramiz Mahmud oghlu Mammadov − 65...................................................................................................124 IX Congress of the Azerbaijan Geographical Society................................................................................................125 XVIII joint session of the United Scientific Council on geographical issues of the Association of International Academy of Sciences and the United Council on geographical problems of the Russian Academy of Sciences.................................................................................................... ..............126 “Global and regional hydropolitical issues in the context of international cooperation and security” conference. ..........................................................................................................................................................127 Yüklə 5,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|