51
2
Qadınlara qarşı zorakılığın uşaq qurbanı və ya uşaq şahidi üçün, mümkün
olan hallarda, uşaqların əsas maraqlarının nəzərə alındığı xüsusi müdafiə tədbirləri
görülməlidir.
Maddə 57 – Hüquqi yardım
Tərəflər daxili qanunvericiliklərində nəzərdə tutulmuş şərtlər altında
zərərçəkmişlər üçün hüquqi yardım və pulsuz hüquqi məsləhət hüququ təmin
etməlidirlər.
Maddə 58 – Müddət keçdiyinə məsuliyyətə cəlb edilməmə qanunu
Tərəflər bu Konvensiyanın 36, 37, 38 və 39-cu Maddələrinə əsasən hər hansı
hüquqi prosesin başladılması üçün müddətin keçməsinə görə məsuliyyətə cəlb
edilməmə qanununun zərərçəkmişin yetkinlik yaşına çatmasından sonra prosesin
səmərəli şəkildə başladılmasına imkan verən və sözügedən zorakılıq əməlinin
ağırlıq dərəcəsinə uyğun olan bir müddətə davam etməsini təmin etmək üçün
lazımı hüquqi və ya digər tədbirlər görməlidirlər.
VII Fəsil – Miqrasiya və sığınacaq
Maddə 59 – Yaşayış (rezident) statusu
1 Tərəflər nigah və ya münasibətlərin pozulması halında yaşamaq statusu daxili
qanunvericilikdə nəzərdə tutulduğu kimi həyat yoldaşının və ya partnyorunun
statusundan asılı olan və olduqca çətin şərtlərdə yaşayan zərərçəkmişlərə müraciət
əsasında nigah və ya münasibətin müddətindən asılı olmayaraq müstəqil yaşamaq
haqqında icazə verilməsini təmin etmək üçün lazımı hüquqi və digər tədbirlər
görməlidir. Müstəqil yaşayış haqqında icazənin verilməsi və müddəti ilə bağlı
şərtlər daxili qanunvericiliklə müəyyən olunur.
2 Tərəflər zərərçəkmişlərin müstəqil yaşayış haqqında icazə üçün müraciət
etməsinə imkan yaratmaq məqsədilə daxili qanunvericilikdə müəyyən edildiyi
kimi həyat yoldaşı və ya partnyorunun yaşamaq statusundan asılı olan yaşamaq
statusu ilə əlaqədar başladılmış miqrasiya proseslərinin dayandırılmasına nail ola
bilməsini təmin etmək üçün lazımı hüquqi və ya digər tədbirlər görməlidirlər.
3 Tərəflər aşağıdakı vəziyyətlərdən birində və ya hər ikisində zərərçəkənlər üçün
yenilənə bilən yaşayış haqqında icazə verməlidirlər:
a aidiyyatı olan orqan onların şəxsi vəziyyətləri əsasında qalmaqlarının
zəruri olduğunu hesab etdikdə;
b aidiyyatı olan orqan istintaq və məhkəmə proseslərində əlaqədar
qurumlarla əməkdaşlıq məqsədilə onun qalmasının vacib olduğunu hesab
etdikdə.
4 Tərəflər nigah məqsədilə başqa ölkəyə gətirilmiş və nəticədə daimi yaşayış yeri
olan ölkədə yaşamaq statusunu itirmiş məcburi nigah qurbanlarının statuslarını
geri ala bilmələrini təmin etmək üçün lazımı hüquqi və ya digər tədbirlər həyata
keçməlidir.
Maddə 60 – Gender əsaslı sığınacaq tələbləri
52
1 Tərəflər qadınlara qarşı gender zəminli zorakılığın 1951-ci ilin Qaçqınların
Statusu haqqında Konvensiyasının 1, A (2) Maddəsinin kontekstində təqib və
əlavə müdafiəni şərtləndirən ciddi zərər formasında qəbul edilə biləcəyini təmin
etmək üçün lazımı hüquqi və ya digər tədbirlər həyata keçirməlidirlər.
2 Tərəflər Konvensiyanın hər bir əsasının gender baxımından həssas
interpretasiya olunmasını və nəzərdə tutulan təqibin bu əsaslardan bir və ya bir
neçəsi üçün olduğu müəyyən edildikdə isə müraciət edənlərə qüvvədə olan
müvafiq sənədlərə uyğun şəkildə qaçqın statusunun verilməsini təmin
etməlidirlər.
3 Tərəflər sığınacaq axtaranlar üçün gender baxımından həssas qəbul prosedurları
və dəstək xidmətləri, o cümlədən qaçqın statusunun müəyyən edilərək beynəlxalq
müdafiə üçün müraciət edilməsi daxil olmaqla gender təlimatları və gender
baxımından həssas sığınacaq prosedurları işləyib hazırlamaq üçün lazımı hüquqi
və ya digər tədbirlər görməlidir.
Maddə 61 – Non-refoulement (geri qaytarılmama)
1 Tərəflər beynəlxalq hüquq əsasında mövcud olan öhdəliklərə uyğun olaraq non-
refoulement prinsipinə hörmətlə yanaşılması üçün zəruri hüquqi və ya digər
tədbirlər görməlidirlər.
2 Tərəflər status və ya yaşayış yerindən asılı olmayaraq müdafiəyə ehtiyacı olan
qadınlara qarşı zorakılıq qurbanlarının heç bir halda həyatlarının təhlükə altında
qalacağı və işgəncə, qeyri-insani və ya alçaldıcı davranış və cəza ilə qarşılaşa
biləcəkləri ölkəyə qaytarılmaması üçün lazımı hüquqi və digər tədbirlər
görməlidirlər.
Fəsil VIII – Beynəlxalq əməkdaşlıq
Maddə 62 – Ümumi prinsiplər
1 Tərəflər bu Konvensiyanın müddəalarına uyğun şəkildə və mülki və cinayət
məsələləri sahəsində əməkdaşlıqla bağlı müvafiq beynəlxalq və regional
sənədləri, vahid və qarşılıqlı qanunvericilik və daxili qanunlar üzrə razılaşdırılmış
tədbirləri tətbiq etməklə aşağıdakı məqsədlərlə mümkün qədər geniş miqyasda
əməkdaşlıq etməlidirlər:
a bu Konvensiyanın əhatə dairəsinə daxil olan bütün zorakılıq
formalarının qarşısının alınması, onlara qarşı mübarizə və təqib;
b zərərçəkənlərin müdafiəsi və yardımla təmin edilməsi;
c bu Konvensiya ilə müəyyən edilmiş zorakılıq əməlləri ilə bağlı
araşdırma və proseslər;
d Müdafiə haqqında göstərişlər daxil olmaqla Tərəflərin məhkəmə
orqanlarının verdiyi müvafiq mülki və cinayət qərarlarının qüvvəyə
minməsi.
2 Tərəflər bu Konvensiya ilə müəyyən edilmiş və yaşadığı yerdən fərqli olaraq
tərəfdaş Dövlətin ərazisində törədilmiş zorakılıq əməllərinin qurbanlarının
yaşadıqları Dövlətin əlaqədar orqanları qarşısına şikayət edə bilməsi üçün lazımı
hüquqi və ya digər tədbirlər həyata keçirməlidirlər.