CüMŞÜd nuriyev
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
53
Bununla yanaşı idxal əməliyyatlarında təyinatı üzrə azadolmanın xüsusi çəkisi və həcmi 2000-ci ildə 43,17 faiz və ya 505.481,39 min ABŞ dolları, 2001-ci ildə 63,66 faiz və ya 769.384,36 min ABŞ dolları, 2002- ci ildə 63,42 faiz və ya 1.056.078,6 min ABŞ dolları, 2005-ci ildə isə 60,58 faiz və ya 2.556.314,1 min ABŞ dolları təşkil etmişdir. 2005-ci il üzrə azadolmanın həcmi 2001-ci illə müqayisədə 1.786.014,1 min ABŞ dolları və ya 2,3 dəfə, 2002-ci illə müqayisədə 1.500.235,5 min ABŞ dolları və ya 142,05 faiz çox olmuşdur. İqtisadi göstəricilərin təhlili göstərir ki, ötən 15 illik xidməti fəaliyyətdə fiskal funksiyanın həyata keçirilməsində Azərbaycan gömrük orqanları müstəsna rol oynayır. Xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçılarının iş prosesinə əsassız müdaxilələrin qarşısının alınması istiqamətində də görülən tədbirlər gömrük orqanları tərəfindən daima dəstəklənir. Bu baxımdan Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Azərbaycan Respublikasında Milli Ödəniş Sisteminin İnkişafı üzrə 2005-2007-ci illər üçün Dövlət Proqramının təsdiq edilməsi haqqında" 9 dekabr 2004- cü il tarixli, 152 nömrəli Fərmanına əsasən gömrük rəsmiləşdirilməsi beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq aparmaq, iş adamları ilə gömrük əməkdaşları arasında birbaşa əlaqəni aradan qaldırmaq məqsədilə bir sıra gömrük idarələrində (Bakı Baş Gömrük İdarəsi, Hava Nəqliyyatında Baş Gömrük İdarəsi, Sumqayıt və Avtonəqliyyat gömrük İdarələrində, yaxın dövrdə bütün gömrük idarələrində tətbiqi nəzərdə tutulur) gömrük ödənişlərinin alınmasının müasir forması kimi gömrük kartlarının tətbiqi ilə həyata keçirilir. Ümumiyyətlə, Azərbaycanın gömrük siyasəti ölkəmizin təhlükəsizliyin, suverenliyinin və milli mənafeyinin qorunmasında müstəsna rol oynayır. Bu gün müstəqil Azərbaycanın gömrük orqanları Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan dövlətçiliyinin mökəmləndirilməsi, onun iqtisadi potensialının daha da gücləndirilməsi naminə xidməti vəzifələrinin layiqincə yerinə yetirir.
Gömrük Nəzarətinin Təşkili Baş İdarəsi tərəfindən görülmüş işlər aşağıdakılardır: Azərbaycan Respublikası öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra dövlətin yeni strukturu olan gömrük xidməti yaradıldı. Lakin bu xidmətin fəaliyyətini tənzimləyən qanunvericilik bazasının faktiki olaraq olmaması və gömrük sahəsi üzrə normativ sənədlərin çatışmamazlığı gömrük orqanlarında fəaliyyətin rasional formada həyata keçirilməsində çətinliklər yaradırdı. Gömrük işinin hüquqi əsaslarının müəyyən edilməsi məsələlərinin həllinin tarması üçün 1995-ci ildən başlayaraq qanunverici bazanın yaradılması işinə başlanmışdır. Gömrük sisteminin inkişaf mərhələlərində Komitənin digər struktur bölmələri ilə yanaşı Gömrük Nəzarətinin Təşkili Baş İdarəsi gömrük qanunvericiliyinin hazırlanmasında yaxından iştirak etmiş və birgə fəaliyyət nəticəsində 1997-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsinin qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar yeni hüquqi-normativ bazanın hazırlanması üzrə işə başlamışdır. Gömrük Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş gömrük recimlərini tənzimləyən Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq olunan əsasnamələr, qaydalar hazırlanaraq müvafiq qaydada qüvvəyə minmişdir. Bunlardan əlavə Komitə, eyni zamanda Komitənin GNTBİ-si tərəfindən malların idxalı-ixracı zamanı gömrük prosedurlarını tənzimləyən çoxlu sayda qaydalar, təlimatlar, əsasnamələr, texnoloci sxemlər işlənib hazırlanaraq müvafiq qaydada təsdiq olunmuşdur. Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisində mal dövriyyəsinin sürətləndirilməsi və gömrük işinin təkmilləşdirilməsi və gömrük nəzarətinin səmərəliliyinin daha da artırılması məqsədilə normativ-hüquqi sənədlərin hazırlanması işi günün tələblərinə müvafiq aparılırdı. Eyni zamanda xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçılarının əlaqələri genişləndikcə və respublikada aparılan idxal-ixrac əməliyyatlarının həcmi artdıqca qüvvədə olan normativ sənədlərin daha da təkmilləşdirilməsi və ya onların yeniləşən dünya tələblərinə cavab verməsi üzrə zərurət yarandıqca bu işlər ardıcıl sürətdə həyata keçirilir. İntellektual mülkiyyət obyekti olan mallar üzərində sahiblik hüququnun müdafiəsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsinə "Əqli mülkiyyət hüquqlarının qorunması üçün tərkibində əqli mülkiyyət obyektləri olan mallara gömrük nəzarəti" və "Tərkibində əqli mülkiyyət obyektləri olan malların gömrük rəsmiləşdirilməsi və onlar üzərində gömrük nəzarəti xüsusiyyətləri" başlıqları altında iki yeni (27-I, 27- II) fəsillərin əlavə edilməsi ilə bağlı Qanun layihəsi işlənib hazırlanmış və Azərbaycan Respublikasının 14.05.20-04-cü il tarixli 650-IIQD saylı Qanunu ilə qüvvəyə minmişdir. "İxrac nəzarəti haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 2004-ci il 29 dekabr tarixli 167 nömrəli Fərmanının tələblərinə uyğun olaraq ixrac nəzarətinə düşən malların siyahısına və normativ-hüquqi sənədlərə dair rəy və təkliflər idarə əməkdaşları tərəfindən işlənib hazırlanmış və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinə təqdim olunmuşdur. "Beynəlxalq yük daşımaları haqqında" Gömrük Konvensiyasına (TİR Konvensiyası) edilmiş mərhələli dəyişikliklərin Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunması məqsədilə GNTBİ-də Beynəlxalq yük daşımaları haqqında Gömrük Konvensiyasına edilmiş düzəlişlərin təsdiq edilməsinə dair müvafiq sənəd layihəsi 54
hazırlanmış və bu sənəd Azərbaycan Respublikasının 09 dekabr 2003-cü il tarixli 552-IIQ nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Gömrük rəsmiləşdirilməsi və gömrük nəzarəti ilə bağlı müddəaların tələblərinin şəffaflığının təmin edilməsi məqsədi ilə hazırlanmış hüquqi-normativ sənədlərin şərhi mütəmadi olaraq "Gömrük xəbərləri" qəzetində verilir. Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən keçən fiziki şəxslər tərəfindən gömrük qaydaları ilə bağlı məlumatların öyrənilməsi üçün "Gömrük məlumat kitabçası", hüququ şəxslər üçün isə "Azərbaycan Respublikasında idxal əməliyyatları", "Azərbaycan Respublikasında ixrac əməliyyatları" məlumat kitabçaları Azərbaycan və İngilis dillərində hazırlanaraq mətbəə üsulu ilə çap etdirilmiş və gömrük orqanlarına paylanılmışdır. Hazırda yeni Gömrük Məcəlləsinin hazırlanması işində idarə əməkdaşları yaxından iştirak edirlər. Gömrük xidmətinin yaxın beş ildə inkişaf strategiyasının müəyyənləşdirilməsi, gömrük qanunvericiliyinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, gömrük prosedurlarının sadələşdirilməsi, gömrük infrastrukturunun genişləndirilməsi, sahibkarların fəaliyyətinə əlverişli şəraitin yaradılması, ölkənin sosial- iqtisadi inkişafında gömrük sisteminin rolunun gücləndirilməsi məqsədi ilə GNTBİ-də "Azərbaycan Respublikası gömrük sisteminin 2007-2011-ci illər üzrə inkişafına dair Dövlət Proqramı" layihəsinin işlənib hazırlanması işi başa çatdırılmışdır. Yuxarıda qeyd olunanlarla yanaşı təşkilatlar arasında birgə fəaliyyətlərin nizamlanmasına yönələn bir sıra sənədlər hazırlanmışdır. Azərbaycan Respublikası sərhəd gömrük keçid məntəqələrində gömrük orqanlarının və sərhəd qoşunlarının fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsinin tənzimlənməsi məqsədilə "Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin buraxılış məntəqələrində sərhəd və gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsi zamanı qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında" Təlimat hazırlanmışdır. Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolu ilə birlikdə "Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhədindən keçən sərnişin qatarlarının rəsmiləşdirilməsi və buraxılması Texnologiyası" işlənib hazırlanmış və .2001-ci il tarixdə təsdiq olunmuşdur. "Azərbaycan Respublikası gömrük orqanları ilə Azərbaycan Respublikası poçt müəssisələri arasında beynəlxalq poçt göndərişlərinin buraxılması zamanı qarşılıqlı fəaliyyətin həyata keçirilməsinə dair nümunəvi Qaydalar" işlənib hazırlanaraq qüvvəyə minmişdir. Baş İdarə tərəfindən Dövlət Gömrük Komitəsi və Dövlətdağmədəntexnəzarət Komitəsi arasında Azərbaycan Respublikası ərazisində radiasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi sahəsində, idxal-ixrac əməliyyatlarının tənzimlənməsi məsələləri üzrə qarşılıqlı Anlaşma haqqında Memorandum və məlumatların mübadiləsi üzrə qarşılıqlı Anlaşma sənədləri hazırlanmış və imzalanmışdır. "GUAM-ın Ticarət və Nəql etməyə Yardım Proqramının həyata keçirilməsi üzrə Strategiya və Plan əsasında GNTBİ-də "GUAM Ticarət və Nəql etməyə Yardım Layihəsinin həyata keçirilməsi üzrə Milli Plan" layihəsi hazırlanmış aidiyyəti dövlət qurumları ilə razılaşdırılmışdır. Gömrük əməkdaşlarının peşə səviyyəsinin və biliklərinin artırılması məqsədilə GNTBİ tərəfindən məqsədyönlü işlər aparılmış, müvafiq tədbirlər görülmüşdür. Gömrük işinin müxtəlif sahələri üzrə biliklərin və peşə səviyyəsinin artırılması məqsədilə gömrük orqanlarının əməkdaşları üçün yerli və xarici ekspertləri cəlb etməklə GNTBİ tərəfindən bir çox o cümlədən aşağıdakı kurslar və seminarlar təşkil edilərək keçirilmişdir. - BMT-nin Avropa İqtisadi Komissiyasının təşəbbüsü ilə "BYD kitabçası tətbiq edilməklə beynəlxalq yük daşımaları haqqında" (1975-ci il tarixli) Gömrük Konvensiyasına üzv dövlətlər üçün 02-03 oktyabr 2001-ci il tarixlərində keçirilmiş seminar; - Beynəlxalq Atom Enercisi Agentliyi tərəfindən "Nüvə və digər radioaktiv materiallarının qeyri- qanuni dövriyyəsinə qarşı" 26-30 oktyabr 2001-ci ildə Texniki əməkdaşlıq çərçivəsində keçirilmiş Milli seminar; - Amerika Birləşmiş Ştatalarının Ticarət Departamentinin İxraca Nəzarət Bürosunun xətti ilə ixrac nəzarətinə düşən spesifik malların nəzarət siyahısına daxil edilməsi prinsipləri, nəzarət siyahısının strukturu və Avropa İttifaqının "Nəzarət siyahısı" mövzusunda 2002-ci ilin iyul ayının 31-dən avqustun 2-dək keçirilmiş seminar; - "Baxış rentgen texnikası vasitəsilə gömrük nəzarətini həyata keçirən əməkdaşların peşə biliklərinin artırılması" mövzusunda keçirilmiş kurslar; - 29 mart - 02 aprel 2004-cü il tarixlərində "Kütləvi Qırğın Silahlarının Təhdidinin İdarəedilməsi" mövzusunda keçirilmiş kurslar; - Beynəlxalq Vergi İnvestisiya Mərkəzi tərəfindən "Təchizat zəncirinə yardım etmək üçün gömrük potensialının artırılması" mövzusunda 22-26 mart və 22-24 iyun 2004-cü il tarixlərində keçirilmiş seminarlar; Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|