D ü Ş Ü n c e d ü n ya s I n da
Yüklə 1,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
32 D Ü Ş Ü N C E D Ü N Y A S I N D A T Ü R K İ Z Türk Kavimlerinin Etnografik İncelenmesinin Günümüzdeki Durumu ve Başlıca Görevleri başlıklı bildiri Rus bilgin Rudenko tarafından sunulmuştur. Rudenko Rus bilim dünyasının kime Türk deneceğine dair görüşünü şöyle açıklar: “Türkçenin farklı lehçelerinde konuşan halk topluluklarının Türk diye isimlendirilmesi kabul görmüştür. Biz, farklı etnik grupların birliği olarak, Türk Dünyasından sadece linguistik açıdan söz edebiliriz.” 4 Kurultay’da Türkiye’yi temsil eden Macar bilgin Mesaroş Yula, Anadolu ve Balkan Türkleri Etnoloji Araştırmalarının Bugünkü Durumu ve En Yakın Görevleri başlıklı bir bildiri sunar. Bu oturumda Kafkas Türklerinin Etnografik İncelemelerinin En Yakın Görevleri başlıklı bir bildiri Çurşin tarafından, son olarak da Türk Halklarının Tasviri Sanatı Hakkında başlıklı bildiri Prof. Dr. Miller tarafından sunulmuştur. 27 Şubat’taki oturumların sonuncusunda ilk konuşma Oyrot halkının temsilcisi olarak Kurultay’a katılan Sabaşkin tarafından yapılıyor ve bu bilgin konuşmasına; bu kurultaya katılan yoldaşların çoğunluğu kendi milletlerini tanımıyor, diyerek başlıyor. Sabaşkin; Oyrotların Moğol mu, Türk mü olduğunun soruyor ve cevabı da bizler Türk boylarına mensup halklarız.” diyerek kendisi veriyor. Bu oturumun ikinci konuşmasını Rus Türkolog Yakovlev yapıyor. Bu bilgin, bugünkü Rus Türkolojisinin kabullerinin tam aksine Türk lehçelerinin birbirlerinden çok az farklarla ayrıldıklarını belirtiyor. Bu oturumda Dağıstanlı Ayupov, Kırımlı Odabaş, Türkmenistanlı Berdiyev, Tataristanlı Gubaydullin, Çuvaş temsilcisi Petrov birer konuşma yapıyorlar ve Rus bilgin Rudenko da kendisine yöneltilen sorulara cevap veriyor. Petrov’un kendini tanıtırken kullandığı; “Ben Çuvaş Cumhuriyeti’nin geniş Türk dünyasının en uç kuzey-batı bölgesinin temsilcisiyim. Yanılmıyorsam buradaki temsilcilerden çok az kısmı Çuvaşların kimliğini biliyor.” 5 cümleleri, bir kimlik mücadelesinin tezahürü olarak algılanmalıdır. Bu oturumda bir etnoloji komisyonu kurulması öneriliyor ve komisyonu toplama yetkisi de Prof. Rudenko’ya veriliyor. Oturumun son konuşması, Türklük Bilimi’nin büyük bilginlerinden Kırımlı Bekir Sıtkı Çobanzade tarafından yapılmıştır. Türk Lehçelerinin Yakın Akrabalığı başlıklı bildiri, bugün bile tazeliğini koruyan ve henüz aşılamamış yön gösterici bir araştırmanın ürünüdür. Dördüncü oturumdaki bildiriler, dil akrabalıkları ve Türkçenin akrabası olduğu düşünülen dillerle ilgilidir. İlk bildiri, Altay Dillerindeki Akrabalığın Tarihi ve Çağdaş Durumu başlığıyla, hâlen konunun en büyük uzmanı olarak kabul edilen N. Poppe’ye aittir. Oturumun ikinci bildirisi, Türk Dillerinin Yafetik dillerle İlişkisi Hakkında başlığını taşımaktadır ve Rus bilgin A. Genko tarafından sunulmuştur. Yukarıda da belirtildiği üzere günümüz dilciliğine de büyük katkıları olacak 33 S İ Y A S E T V E K Ü L T Ü R D E R G İ S İ bu iki bildiriyle ilgili ciddi tartışmalar yapılmış ve farklı kişilerce devrin bilim düzeyini gösteren değerlendirmeler olmuştur. Bu oturumda ayrıca Ali Şir Nevâî’nin doğumunun 500. yılıyla ilgili bir toplantı düzenlenmesi karar altına alınmış ve bunun için bir komisyon kurulmuştur. Beşinci oturumda bütün Türkoloji tarihinin üç büyük bilgini diyebileceğimiz Samoyleviç, Malov ve Aşmarin ile bildirisi Ermeniler tarafından hâlâ tartışılan ve kendisi de Ermeni olan Açaryan birer bildiri sunmuştur. Samoyloviç; Türk Dillerinin Araştırılmasının Günümüzdeki Durumu ve En Yakın Görevleri başlıklı bildirisinde lehçelerle ilgili bilgi birikiminden, çalışmalardan ve alan araştırmalarından bahsetmiş, tek tek bütün lehçelerin araştırılma durumlarını değerlendirmiştir. Bildiri, o gün için son derece değerli bilgiler içermektedir. Malov da Eski Türk Dillerinin Öğrenilmesi başlıklı bildirisiyle Samoyloviç’in yaşayan lehçelerle ilgili yaptıklarını tarihi lehçelerle ilgili yapmıştır. Aşmarin’in bildirisi Türkolojinin Tarihi ve Günümüzdeki Durumu Hakkında Bazı Bilgiler başlığını taşımaktadır. Bu bilginin şu cümleleri kendi zamanı için yön gösterici niteliktedir: “Şu anda Türkolojinin kahramanlık dönemini, fikrimce bitmiş sayabiliriz ve ayrı ayrı diyalektlerin dikkatle öğrenilmeye başlanmasının tam zamanıdır. Bunun için taşrada ayrı ayrı yerli diyalektleri, bu halkın hayatı ve varlığının tüm özellikleriyle birlikte öğrenmeye adayan çalışkan araştırmacılar gereklidir.” 6 Türkçe ile Ermenicenin karşılıklı etkileşmesi üzerinde duran Ermeni dilci Açaryan, iki dilin birbirini etkilemesi noktasında Türkçenin bariz üstünlüğünden bahsediyor ve Ermenicedeki Türkçe kelimelerin sayısını 4000 olarak tespit ettiğini söylüyor. Açaryan, Türkçenin Ermenice üzerindeki etkisinin çok fazla olmasının göstergesi olarak Türkçe sayılar, zarflar ve bağlaçların bile Ermeniceye geçtiğini, hatta bütünüyle Türkçe kelimelerden oluşan cümleler kurulduğunu belirtiyor. Açaryan, Ermenicenin Türkçeye verdiği kelime sayısını da 200 olarak belirtmiştir. Altıncı oturumdan on dördüncü oturuma kadar imla, terminoloji ve ağırlıklı olarak alfabe konuları tartışılmıştır. Altıncı oturumun ilk konuşmacısı Rus Türkolog Şçerba’dır. Bu bilginin konuşmasında ağırlıklı olarak dildeki sesler ve bu seslerin yazıda gösterilmesi, yani dille yazının uyumu konusu işlenmiş, ciddi bir bildiridir. Delegelerde alfabe ile ilgili iki değişik görüşle karşılaşıyoruz. Birincisi; pek çok Türk halkı tarafından hâlen kullanılan Arap alfabesinin Türkçenin ses yapısına uygun- laştırılarak yani ıslah edilerek kullanılması, ikincisi de Latin yazı sisteminin kabul edilmesidir. Yüklə 1,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|