www.ehlibeyt-aka.com
61
əlaqə yaradır. Bütün bunlar bizə məlum olan varlıq aləminə aiddir. Bizə
məlum olmayan varlıq aləminə gəlincə isə onu yalnız və yalnız aləmlərin
rəbbi Allah-taala bilir. Qurani-Kərimdə bu barədə belə buyurulur: “... sizin
bilmədiyiniz Ģeyləri də yaradır.”
86
Qurani-Kərim, çoxsaylı aləmlərin arasındakı rabitəyə iĢarə edərək
mələklər barəsində belə buyurur: “(And olsun) dünyanın iĢlərini idarə edən
mələklərə (aləm onların Allah iradəsinin inikası olan iradələri ilə idarə
olunar).”
87
Deməli, Allah-taalanın iradəsi ilahi qüvvə ilə bütün məxluqata yetiĢir
– belə ki ruzi, ölüm, həyat, bəla, xəstəlik, Ģəfa və bu kimi digər iĢlər bütün
aləmlərə nüfuz edir. Bizim barəsində bir Ģey bilmədiyimiz varlıq aləmini –
onun ehtiyaclarının sonsuz olmasına baxmayaraq, yalnız aləmlərin Rəbbi
tanıyır. Bu həqiqət Əlidən (ə) mələklərin vəsfi barəsindəki hədisdə belə
bəyan olunmuĢdur:
“...Bu zaman isə səmaların arasını açdı, Özünün müxtəlif növ mələkləri ilə
doldurdu. (Onların birinci dəstəsi elə mələklərdi ki,) onlardan bəziləri
səcdə halındadır, ruku etmir, bəziləri isə ruku halındadır, ayağa qalxmır, bir
dəstəsi isə cərgə ilə dayanıb, öz yerlərindən kənara çıxmır və bəziləri də
yorulmadan təsbih edəndir. (Mələklərin heç bir növü maddi olmadığına
görə) onların gözlərinə yuxu, ağıllarına yanlıĢlıq gəlməz, onlarda nə
süstlük, nə də unutqanlıq baĢ verər. Onların baĢqa bir dəstəsindən olanlar
(ikinci dəstə mələklər) Allah vəhyinin əminləridir. Onun peyğəmbərləri
uçün danıĢıq vasitəsi və tərcumanlarıdır, Onun hökm və fərmanlarını
yetirmək üçün get-gəl edir. Onların bir dəstəsində olanlar isə (üçüncü
hissəsi) Onun bəndələrinin mühafizəçiləri, behiĢtlərinin keĢikçiləridir.
Onların baĢqa bir hissəsində olanların (mələklərin dördüncü dəstəsinin)
ayaqları yerin ən alt təbəqələrində sabitdir, boyunları ən yüksək səmaları
ötüb, əzaları cahanın hüdudlarından kənara çıxıb, onların çiyinləri ərĢin
dayaqlarıyla bərabərdir. (Ġlahi nurun əzəmət və heybətindən) ərĢin
86
“Nəhl” surəsi, 8-ci ayə
87
“Naziat” surəsi, 5-ci ayə
www.ehlibeyt-aka.com
62
müqabilində nəzərləri yerə dikilib və onun altında özlərini qanadlarına
bürüyüb. Həmin mələklər və onlardan daha aĢağıdakılar arasında izzət
hicabları və qüdrət pərdələri çəkilib. (Həmin mələklərin Allahı tanımağı elə
bir səviyyədədir ki,) Allahı xəyallarında canlandırmaz, məxluqatın
xüsusiyyətlərini Ona aid etməz, Onu məkanla məhdudlaĢdırmaz, bənzər və
misli olanlarla Ona iĢarə etməz.”
88
Həmçinin o həzrət belə buyurmuĢdur: “... Allah-taala onları cürbəcür
surət və Ģəkildə, qanadlı yaratdı ki, zikr edə-edə Onun böyüklüyünə və
ucalığına həmd etsinlər. Pərvərdigarın məxluqatda yaratdığının aĢkar və
aydın olanlarını (niĢanələrini) özlərinə aid etmirlər (insan kimi Allahlıq
iddiasında bulunmurlar). Xaliqi və yaradıcısı yalnız Allah olan bir Ģeyi
yaratdıqlarını iddia etmirlər. (Bütləri Allaha Ģərik qoĢan bütpərəstlərdən
fərqli olaraq özlərini Allaha Ģərik bilməzlər.) Onlar sözlərində Allahdan
önə keçməyən, Onun əmrinə, fərmanına uyğun hərəkət edən sevimli
bəndələrdir... Mələklərin bir dəstəsi yağıĢ dolu buludların arasında, böyük
və uca dağlarda, yolların itirildiyi zülmətin qaranlığında yerləĢib.
Mələklərin bəzilərinin ayaqları torpağı deĢərək yerin ən son nöqtələrinə
gedib çıxıb.
Ayaqları hava və boĢ yerin arasındakı ağ bayrağa bənzəyir.
Ayaqlarının altında onları çatdıqları və yerləĢdikləri yerdə saxlayan
xoĢətirli külək vardır. Allaha ibadət və itatət onları hər Ģeydən saxlayıb və
imanın həqiqətləri onlarla Allahı tanıma arasında vasitəçi olmuĢdur.
(Əqidələrinin gözəlliyi Allahı tanıyıb ibadət etmələrinə səbəb
olmuĢdur)...”
89
Əli (ə) onların çoxluğuna iĢarə edərək belə buyurmuĢdur: “...Göy
qatlarında bir qabıq yeri (qədər belə yer) yoxdur ki, orada səcdə edən bir
mələk və ya tələsik (Allahın əmrini yerinə yetirməyə) çalıĢan, səy göstərən
mələk olmasın. Allahlarına ibadətin və itaətin çoxluğu nəticəsində
88
Nəhcül bəlağə, 1-ci xütbə
89
Nəhcül bəlağə, 90-cı xütbə
www.ehlibeyt-aka.com
63
elmlərini və yəqinliklərini artırırlar. Allahlarının izzəti və qüdrəti
qəlblərindəki əzəmət və böyüklüyü çoxaldır.”
90
BaĢqa bir hədisdə isə Ġmam Sadiq (ə) buyurmuĢdur: “And olsun
nəfsim əlində olan Allaha, göylərdə olan Allahın mələkləri yer üzündə olan
qum dənəciklərinin sayından çoxdur. Səmanın hər bir nöqtəsində Allahı
təsbih edən və ona təzim edən mələk vardır. Yer üzündə hər bir ağac və
daĢda ona vəkil olunmuĢ mələk vardır.”
91
Buna görə də mükəlləf olduqları əmrin heysiyyətinə uyğun olaraq
mələklər arasında təkliflər, vəzifələr, xüsusiyyətlər və məqamlar qərar
verilmiĢdir. Bundan əlavə, mələklər Allah-taalanın dərgahından çıxan hər
bir iĢ və əmri yerinə yetirmək üçün xəlq olunmuĢdur. Bu barədə Qurani-
Kərim buyurur: “Söhbətdə heç vaxt Allahdan qabağa keçməzlər (əksinə,
söhbətlərinin mənĢəyi Allahın əmri olar) və həmiĢə Onun (əzəli istəyinə
müvafiq olan və elə iradələri də onun bir Ģüası olan istiqamətləndirici) əmri
ilə iĢ görərlər.”
92
Yəni bir hədisdə Cəbrail (ə), digər hədisdə yağıĢ mələyi, üçüncü
hədisdə isə baĢqa bir mələyin Kərbəla türbətini daĢıyıb, onu Peyğəmbərin
hüzuruna gətirib təqdim etməsi əbəs bir iĢ olmayıb, sonsuz dərəcədə
Allahın hikməti ilə bağlı olan bir hərəkətdir. Çünki bu iĢ aĢağıdakı
məqamlarla əlaqəlidir:
1)
Bu iĢ Allah-taalanın əmri ilə olmuĢdur;
2)
Kərbəla türbətini daĢıyan və nəql edənin seçilməsi – belə ki bu
mələklərin Cəbrail (ə) və Mikail (ə) olması müəyyən bir məqsədə
görədir
90
Nəhcül bəlağə, 90-cı xütbə
91
Əllamə Məclisinin “Biharul ənvar” kitabı, cild 59, səh. 176
92
“Ənbiya” surəsi, 27-ci ayə
Dostları ilə paylaş: |