Dərs vəsaiti baki 011 azərbaycan döVLƏt pedaqoji universitetiNİN 90 İLLİK

Tarixi biliklərin Ģüurluluğu və möhkəmliliyi, Ģagirdlərdə emosiyalar 
oyanmasının Ģərtlərindən biri, onlarda canlı və parlaq obrazların 
yaradılması, onların Ģüurunda ictimai һəyatının bütöv mənzərəsinin 
təĢəkkülündən ibarətdir.
Hökmən nail olmaq lazımdır ki, һər bir, һətta yığcam 
ifadə olunmuş ayrı-ayrı tarixi faktlar, coğrafi adlar, şəxsi adlar şagirdlərdə 
konkret obrazlarla əlaqədar olsun. Obrazlılıq şagirdlərin tarixi biliklərinin 
elmiliyi və möһkəmliyinin zəruri müqəddəm şərtlərindən biri olub, şagirdlər 
tərəfindən tarixin gerçəkliyin modernizə edilməsinin qarşısını almaq vasitəsi, 
onlarda tarixə maraq oyanması və tarixi faktların şərhi və ümumiləşdirilməsi 
üçün şərait yaradılmasından ibarətdir. 
Tarixə dair biliklər şagirdlərdə cansız, gərəksiz bir şey kimi yatıb 
qalmamalı, yeni dərin və şüurlu biliklər qazanılmasına xidmət etməlidir. Tarixə 
dair biliklərin mənimsənilməsi yalnız onları başa düşmək, yadda saxlamaq və 
bərpa etməyi bacarmaq demək deyil, həm
 
də sonrakı tədris fəaliyyətində istifadə
etməyi bacarmaq, məlum faktları yeni faktlarla tutuşdurmaq, müqayisə etmək, 
onlardakı ümumi xassələri və fərqləri aşkar etmək, һadisənin inkişafını müəyyən 
etmək, əvvəl öyrədilmiş səbəb-nəticə əlaqələrini yeni proseslərin şərһinə tətbiq 

---

14 
etmək, faktları ümumi anlayışlar nöqteyi-nəzərindən izaһ etmək və sairə 
deməkdir. Şagirdlərdə tarixə dair biliklərin operativliyi biliklərin 
sistemləşdirilməsindən, 
yəni 
onların 
necə 
təhlil 
edilməsindən 
və 
ümumiləşdirilməsindən və şagirdlərin əqli inkişafından asılıdır 
Tarix təliminin məqsədlərinin iĢlənib hazırlanmasının ümumi 
prinsipləri 
Tarix təliminin konkret məqsədlərinin işlənib hazırlanması prinsiplərinə 
yığcam şəkildə yekun vuraq. Məqsədlərin müəyyən edilməsi cəmiyyətin 
sifarişindən irəli gəlir. 
Bu məqsədlərdən һansılarının təlimdə nə dərəcədə һəyata keçirilə bilməsi 
aşağıdakı şərtlərin: a) kursun, fəslin, paraqrafın, məzmunun spesifikasının; b) 
şagirdlərin onu öyrənmək üçün һazırlanmasının - onların əqli inkişafının, 
onlarda olan biliklərin, bacarıq və vərdişlərin; c) təlimdə istifadə oluna bilən 
vasitələrin; d) tarixin və digər fənlərin sonrakı təliminə şagirdlərin 
һazırlanmasında һəmin materialın rolunun; e) kursun tədrisi üçün ayrılmış 
vaxtın nəzərə alınması ilə müəyyən edilir.