Dərslik 1994-cü ildə nəşr edilmiş ali məktəblər üçün «Azərbaycan tarixi»nin (I cild) davamıdır və xalqımızın tarixinin
Yüklə 3,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
şun komandirləri məktəbi Bakı Ali Birləşmiş komandirlər məktəbi ad- landınldı. Kiçik hərbi mütəxəssislərin hazırlanması üçün iyunun 1-dən Goran təlim mərkəzi bazası ayrıldı. Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri MDB aviasiya hissəsi texniki bazasında yaradıldı. Hissənin texnikası hələ 1991-ci ilin sonlarından respublikadan çıxarılmağa başlanmışdı. Lakin burada xidmət edən azərbaycanlı zabitlərin sayıqlığı sayəsində hissədə olan 9 Mİ-24 vertolyotunun hamısı respublikada qaldı. Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi ilə razılaşmaya əsasən yanvann 26-da hərbi vertolyotlardan biri qaçırılıb mülki hava limanına gətirilir. Fevralın əvvəllərində daha bir vertolyot qaçırılır. Sonra MDB ölkələri rəhbərləri müşavirəsinin qərarına əsasən hissənin vertolyotlan və texnikası Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinə verildi. Fevralın 14-də daha 5 vertolyot gətirilərək ilk Azərbaycan avioeskadrilyası təşkil edildi və həmin gün Azərbaycan tarixinə Hərbi Hava Qüvvələri günü kimi daxil oldu. 1992-ci ilin iyununda bu eskadrilya əsasında ilk aviapolk yaradıldı. 1992-ci il aprelin 7-də Azərbaycan Respublikası Hərbi Dəniz Qüvvələri qərargahı, mühafizə və təminat rotası yaradıldı. MDB qoşunları komandanlığı hərbi dəniz qüvvələri Baş qərargahı ilə danışıqlar nəticəsində aprelin 15-də «Xəzər flotiliyası qüvvə və vasitələrinin bir hissəsinin Azərbaycan Respublikasına verilməsi şərtləri və prinsipləri haqqında protokob> imzalandı. Flotiliyanm qüwə və vəsaitinin 25 faizi Azərbaycan Respublikasının ixtiyanna keçdi. Ali Hərbi dənizçilik məktəbi də Azərbaycan Respubilkası- na verildi. İyunun 26-da «Bakıb> keşikçi gəmisində Azərbaycan Respubli- kasmm dövlət bayrağı qaldınidı. Lakin Azərbaycana verilən obyektlər, texnika heç də yaxşı vəziyyətdə deyildi. Texnika qəsdən sıradan çıxanlır, cihazlar sökülüb apanlırdı. Dağılan Sovet ordusundan Azərbaycana çatacaq silahlann və texnikanm bir hissəsinin respublikada qalması yeni milli hərbi hissələrin təşkil edilməsinə imkan verdi. Mayın 25-də «Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin zabit iclasları haqqında» Əsasnamə qüvvəyə mindi. İyunun sonlarından orduda yazışmaların Azərbaycan dilində apanl- masına, milli atributlann tətbiqinə başlandı. Silahlı hissələr və birləşmələr yaratmaq müstəsna olaraq Müdafiə Nazirliyinin səlahiyyətinə aid edilmiş, paralel silahlı strukturlann yaradılması qadağan olunmuşdu. Lakin respublikada yenə də Müdafiə Nazirliyi strukturuna daxil olmayan, müxtəlif müdafiə komitələrinə və şuralarına tabe olan, çoxlu silah və sursatı ələ keçirən dəstələr fəaliyyət göstərirdi.
Respublikanın silahlı qüvvələrini - ordunu, daxili qoşun hissələrini, başqa silahlı dəstələri vahid mərkəzdən idarə etmək münkün deyildi. 1992-ci il iyunun 27-də prezident. Ali Baş Komandan bu hissələrin fealiyyətini əlaqələndirmək üçün Müdafiə Nazirliyində vahid komandanlıq yaradılması haqqında dekret imzalamışdı. Bu, silahlı qüvvələrə rəhbərliyi, müvəqqəti olsa da, nizamlaya bildi. Düşmənin öz himayədarları tərəfindən daha yaxşı silahlandınlma- sına, təcrübəli hərbçilərə malik olmasına baxmayaraq, Azərbaycanın igid, qeyrətli oğullan qəhrəmancasına döyüşür, ana torpağı son damla qanlanna qədər müdafiə edirdilər. 1992-ci ildə yay hərbi əməliyyatları yeni yaranan Azərbaycan Ordusu üçün müvəffəqiyyətli oldu. Azərbaycan Ordusu xüsusi təyinatlı polis dəstələrinin köməyi ilə Vətən torpaqlarının bir hissəsini düşməndən təmizləyə bildi. 1992-ci il iyunun 12-də Azərbaycan Ordusu Ağdərədə irimiqyaslı hücuma başladı. İyul- avqust aylannda Azərbaycan Ordusunun Tərtər və Ağdam bölgələrinin qəhrəman döyüşçüləri Ağdərə rayonunu, demək olar ki, düşməndən təmizlədi. Goranboy bölgəsinin düşmən əlinə keçmiş torpaqlan tam azad edildi. Avqustun əvvəllərində erməni hərbçiləri Başkənd yaşayış məntəqəsindən qovuldu. Bu döyüşlərdə Rəmzi N O \ TUZOV
,
Şaiq Mustafayev, Yunis Əliyev, Sərhəd Zöhrabbəyov, Vəzir Orucov, Yavər Cəbrayılov kimi yüzlərlə igid əsgəri rəşadətləri ilə düşmənə qan uddurmuşdu. Döyüşlərdə doğma torpaq uğrunda Azərbaycanda yaşayan xalqların övladlan - Azərbaycan türkləri, ləzgilər, talışlar, kürdlər və başqa xalqlann oğullan çiyin-çiyinə \'uruşurdular. Onlarla igid döyüşçü Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdü (bu ad 1992-ci il martın 25-də təsis olunub). Avqust ayında Azərbaycan Ordusunun cənub bölmələri də hücuma keçib ermənilərin Xocavənddəki böyük silah və sursat anbannı partlatdılar. Hərbi hissələr iki tərəfdən hücuma keçib düşmən əlinə keçmiş kəndləri azad etməyə, Ermənistanla Yuxarı Qarabağ arasındakı «dəhliz»! xeyli daraltmağa müvəffəq olmuşdular. Düşmən ciddi müqavimət göstərir, qanlı döyüşlərdə torpaqlar, yaşayış məntəqələri dəfələrlə əldən-ələ keçirdi. Azərbaycan Ordusu hərbi hissəsini Yuxan Qarabağı erməni quldurlarından təmizləmək əməliyyatından yayındırmaq üçün Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan Respublikasının sərhəd bölgələrinə etdiyi güclü hücumlar da müvəffəqiyyətlə dəf olunurdu. Müstəqil daxili və xarici siyasət yürüdən Azərbaycan Respublikasına təzyiq göstərib onu MDB-yə qoşmaq, orduların yenidən Azərbay
485 Yüklə 3,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|