Dərslik azərbaycan Dövlət Neft vəSənaye Universiteti tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Pr.№ Bakı 2017

Müxtəlif tipli profillərin üstünlükləri və çatışmayan 
cəhətləri: 
İki intervallı profil. 
Üstünlüyü: quyunun maksimum uzaqlaşması. 
Çatışmayan cəhəti:
– ikinci intervalda həmişə xüsusi alətin (inhirafetdiricinin) 
istifadə olunması. 

---

169 
Üçüncü intervalı düzxətli olan üç intervallı profil. 
Üstünlükləri:
– inhirafetdiricilə az müddətli qazıma;
– müqayisədə uzaqlaşmanın böyük qiyməti. 
Çatışmayan cəhətləri: 
– üçüncü intervalı, xüsusilədə orta bərklikli və bərk 
abraziv süxurları qazıyan zaman mürəkkəbləşmə imkanının 
olması. 
Üçüncü intervalı əyrixətli olan üç intervallı profil.
Üstünlükləri: 
– üçüncü untervalın keçidi sadələşir. 
Çatışmayan cəhətləri: 
– digər bərabər şəraitlər zamanı uzaqlaşma azalır;
– inhirafetdirici ilə qazılan intervalın uzunluğu artır. 
Dördüncü intervalda zenit bucağının azalması olan dörd 
intervallı profil.
Üstünlükləri: 
– müqayisədə böyük qiymətdə uzaqlaşma;
– 
qazıma 
prosesində 
mürəkkəbləşmə 
ehtimalının 
azalması. 
Çatışmayan cəhətləri: 
– boru kəmərinin yrdəyişməsində müqavimət qüvvəsinin 
artması. 
Dördüncü intervalda zenit bucağının artması olan dörd 
intervallı profil.
Üstünlükləri: 
– drenaj zonalarında süzülmə səthinin artması;
– quyu debitinin artması;
– layda neftvermə əmsalının artması. 
Çatışmayan cəhətləri: 
– yerinə yetirmənin mürəkkəbliyi. 
Beş intervallı profil. 
Üstünlükləri:
 

---

170 
– quyu istismar olunan zamanı məhsuldar layda nasos 
avadanlığının yerləşdirilmə imkanı.
 
a b c 
ç d e 
Şəkil 7.2. Maili quyu profilləri 

---

171 
Çatışmayan cəhətləri: 
– qarmaqda nəzərə çarpacaq dərəcədə, sürtünmə qüvvəsi 
hesabına yükün artması. 
Buraxıla bilən əyrilik intensivliyinin təyini.
Quyu lüləsinin minimal əyrilik radiusu R
min
aşağıdakı 
düsturdan təyin olunur: 
- quyudan avadanlıq və alətin keçmə şərtindən: 
=
8( −
− )
Burada L – endiriləcək alətin uzunluğu; d – onun diametri;
D – quyunun diametri və ya qoruyucu kəmərin daxili diametri; 
К- lazım olan aralıq, К= 1,5 – 3 мм. 
- nov əmələ gəlməsinin qarşısının alınması şərtindən : 
=
доп
Burada Р – alətin qaldırılması zamanı kəmərin dartılması;
l
– qıfıllar arasındakı məsafə; F
b.b
– quyu divarına qıfılın 
sıxılmasında buraxıla bilən qüvvə. 
Boru kəmərinin sınmasının qarşısının alınması şərtindən: 
=
2[
ə
]
Burada Е-elastiklik modulu; [σ
ə.
] –buraxıla bilən əyilmə 
gərginliyi. 

---

172 
7.5.Maili quyu profilləri intervallarının xarakteri. 
 
Şaquli interval
. Bu interval bilavasitə quyunun ağzından 
başlayır və bir sıra amillərlə təyin olunan müxtəlif uzunluğa 
malikdir. Şaquli interval nə qədər az olarsa, maili lüləni verilən 
istiqamətə qazımaq bir o qədər asanlaşar. Lakin quyu kəsilişinin 
yuxarı hissəsində dağ süxurlarının daha dayanıqsız olması maili 
hissənin qazılmasına maneçilik törədir. Bundan başqa, inhirafı 
kiçik olan dərin quyularda maili hissənin qazılmasını kiçik 
dərinlikdən başlamaq münasib deyil, çünki bu halda quyuda 
zenit bucağının qiyməti kiçik olacaq və quyunun verilmiş 
azimutda qazılması çətin həyata keçiriləcək. Maili lülənin 
qazılmasına böyük dərinlikdən başlamaq da münasib deyil, 
çünki bu zaman bir çox texniki çətinliklər əmələ gəlir ki, 
bunlardan böyük dərinlikdə əyrikeçiricini verilmiş istiqamətdə 
yönəltməyin müşgüllüyünü və quyu diametri ilə məhdudlaşan 
əyrikeçiricinin etibarsız işləyəcəyi ehtimalının artmasını 
göstərmək olar. Küt üsul ilə qazımada maili hissənin qazılması 
prosesində lülələrin görüşməməsi tələbi də nəzərə alınmalıdır.