Dərslik azərbaycan Dövlət Neft vəSənaye Universiteti tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Pr.№ Bakı 2017

Zenit 
bucağının 
intensiv 
artırılması 
intervalı.
Bu intervalda
 
maili lülənin qazılması üçün zenit bucağının 
sıfırdan müəyyən qiymətə qədər artırılması 5 – 20 dər/100m 
intensivliyi ilə yerinə yetirilir. 
Əyrikeçiricili QKAH ilə qazıma zamanı quyu lüləsinin 
əyilməsi qeyri – müntəzəm və adətən azalan intensivliklə baş 
verir. Akademik M.P. Quluzadə göstərmişdir ki, bu intervalda 
əyri keçirici ilə qazıdıqda quyu lüləsinin əyilməsi parabolik 
qanuna tabe olur və 


b
X
X
a
Y
0


düsturu ilə ifadə edilir. 

---

173 
Burada 

X
quyunun şaqul üzrə cari dərinliyi; 

Y
həmin 
dərinliyə uyğun olan şaquldan uzaqlaşma;

0
X
şaquli intervalın 
uzunluğu; 

b
,
a
empiric əmsallardır. 
Sonrakı tədqiqatlar göstərir ki, 
2

b
qəbul etmək olar. 
Əyri keçiricili QKAH ilə qazımada əyilmə intensivliyi 5 –
12dər/100m olur. 
Quyu lüləsini (təxminən çevrə qövsü şəklində əyən inhiraf 
etdiricilər (Tİ, Şİ ilə, VQM, ƏM ilə elektrik qazıyıcısı) 
mövcuddur. Belə QKAH ilə quyu qazıldıqda əyilmə intensivliyi 
15 – 20 dər/100m olur. 
Zenit bucağının az intensivliklə artırılması intervalı 
əyrixətli intervaldan ibarət olur və burada zenit bucağı kiçik 
intensivliklə, yəni 0,5-5 dər/100m artır. Bu intervalda qazıma 
dayaq mərkəzləşdirici elementi olan QKAH ilə həyata keçirilir. 
Zenit bucağının sabit saxlanılması intervalı. 
Bu interval
düzxətli intervaldan ibarət olub, şaqul ox ilə lülənin oxu 
arasındakı bucaq adətən maili quyular üçün 10-60 dər. həddində 
dəyişir. 
Zenit bucağının azaldılması intervalı. 
Bu interval
 
əyrixətli 
intervaldan ibarət olur. Burada zenit bucağının azalması, 
adətən, azalan intensivliklə baş verir. 
Akademik M.P. Quluzadə müəyyən etmişdir ki, zenit 
bucağının azalma intervalında əyilmə qanunauyğunluğu 
aşağıdakı asılılıqla yaxşı ifadə olunur: 
X
B
A
Y
Y
X
X





, 

---

174 
burada 

Y
,
X
şaqul üzrə dərinlik və AZ intervalının başlanğıc 
nöqtəsində ona uyğun uzaqlaşma; X,Y–AZ intervalında cari 
koordinatlar; A,B – empirik əmsallardır. Bu intervalda adi 
azalma intensivliyi 0,5 – 4 dər/100m təşkil edir. 
 
7.6.Beşintervallı maili quyu profilinin hesablanması. 
Ş+İART+AART+ST+AZ intervallarından ibarət olan 
beşintervallı maili quyu profilinin hesablanması (şəkil 10.17e) 
zenit bucağının (

) lazım olan maksimal qiymətinin təyin olun-
masından ibarətdir və aşağıdakı (RD-51-01-02-84 «Бурение 
кустов наклонных скважин в морских условийаx») düsturla 
təyin olunur: 
artctgK


Burada 




;
X
H
ln
X
H
X
H
H
;
tg
K
;
tg
K
;
X
X
K
Y
;
X
H
H
H
H
H
K
Y