Dərslik azərbaycan Dövlət Neft vəSənaye Universiteti tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Pr.№ Bakı 2017

 
 

---

28 
1.4. Quyuların əyriliyi haqqında əsas anlayışlar 
Qazıma prosesində istənilən quyunun, (şaquli, maili 
istiqamətlənmiş və ya üfüqi) lüləsi öz layihə istiqamətindən 
inhiraf edir, yəni quyu əyilir. Geoloji kəsikdə və ya planda 
(yuxarıdan görünüşdə) quyu lüləsi xətt şəklində göstərilir və 
fəza koordinat sistemində onun vəziyyəti X,Y,Z koordinatları 
ilə təyin olunur (şəkil 1.6). 
Hər 
hansı 
bir 
nöqtədə 
quyunun 
əyriliyi
, 
onun 
trayektoriyasının şaquldan inhirafı və bu inhiraf istiqamətinin 
şimal qütbünə nisbətən əyilməsinə deyilir. Quyunun ağzından 
dibinə qədər olan məsafə, şaquli üzrə quyunun dərinliyi 
H
, 
lülənin oxu üzrə lülənin uzunluğu 
L
ölçülür. 
a) b) 
c) 
Şəkil 1.6. Əyilmiş quyu oxunun görünüşü: 
a – fəzada; b – şaquli müstəvidə; c – üfqi müstəvidə. 

---

29 
Beləliklə, quyu oxunun vəziyyətini müstəvidə və ya 
fəzada xarakterizə edən əsas parametrlər bunlardır: maillik 
bucağı 

, zenit bucağı 

, azimut bucağı 

, quyu lüləsinin 
uzunluğu 
L
və ya onun hissələri l və quyu dibinin şaquldan 
inhirafı S. 
Quyu əyriliyini xarakterizə edən parametrlər şəkil 1.7 –də 
göstərilmlşdir. 
- quyunun trayektoriyası 
–
 
qazma baltasının qazma 
zamanı getdiyi yoldur; 
- quyunun profili – 
quyu trayektoriyasının şaquli 
müstəviyə proyeksiyasıdır
- quyunun planı – 
quyu traynktoriyasının üfüqi müstəviyə 
proyeksiyasıdır; 
- quyunun diametri –
süxurdağıdıcı alətin (baltanın ) 
nominal diametri qəbul olunur.Lakin əksər hallarda süxurların 
fiziki-mexaniki xassələrindən və balta dişinin keyfiyyətindən 
asılı olaraq quyunun diametri nominal diametrdən böyük alınır 
(1,05 – 1,25 )