38
xidmətindən istifadə edəрək bədii-kütləvi işin mükəmməl
proqramını hazırlayır və onu həyata keçirir.
Qeyd etmək lazımdır ki, turistlər içərisində mədəni-
kütləvi işin təşkilиня хцсуси maraq göstərən, eyni zamanda
incəsənətin müxtəlif növləri ilə məşğul olan maraqlı
adamlara dа təsadüf edilir. Həmin insanların bədii-kütləvi
proqramlarda iştirakı onların turist yoldaşları tərəfindən
çox maraqla qarşılanır. Belə turistlərin axtarılıb tapılması
prosesi əsasən elə kütləvi tədbirlər zamanı baş verir.
Təşkilatçının belə insanlarla həssaslıq və nəzakətlə
davranması onları bədii-kütləvi tədbirlərin əsas iştirakçısına
çevirir. Bu insanlar dağ və meşə ərazilərində, çay və göl
ətraflarında təşkil olunan turist səfərləri zamanı özlərinin
istedad və qabiliyyətlərini nümayiş etdirməklə səfərin daha
məzmunlu və bədii-emosional olmasına yardımçı olurlar.
Onlar arasında maraqlı əhvalatlar, lətifələr danışanlar da
tapılır. Nəqliyyat vasitəsi ilə uzaq səfərlər edərkən həmin
insanların özlərinə məxsus istedad və bacarıqlarından
istifadə etməklə turistlərin əhval-ruhiyyəsinə müsbət
mənada təsir etmək mümkündür.
Qeyd olunan vasitələr səyyar turizm üçün daha
çox effekt gətirir. Çünki səyyar turizmin özünəməxsus
xüsusiyyətlərindən biri də məhz iştirakçıların istedad və
bacarıqlarından kifayət qədər istifadə etmək imkanının
təmin edilməsidir. Bu vasitə ilə həm də turistlərin ictimai
fəallıqları artırılır, onların hər birinin sosiallaşdırılması
prosesi baş verir.
Mədəni fəaliyyətin təşkili işi turizm təşkilatçılarının
əsas iş sahəsidir. Belə ki, turistlər yeyib-içməyə, passiv
istirahətə, əyləncəsiz gəzintiyə meylli deyillər. Onların demək
olar ki, əksəriyyəti turist səfərindən öz mənəvi ehtiyaclarını
ödəməyə can atırlar. Sözsüz ki, bu ehtiyacların konkret
mahiyyətini, məzmununu öyrənmək üçün turistlər arasında
39
vaxtaşırı olaraq sorğular aparmaq lazım gəlir. Bu
sorğular sosiologiya elminin tələbləri əsasında aparılır.
Ümumiyyətlə, sosioloji tədqiqat metodlarından istifadə
etmədən turistlərin mənəvi ehtiyaclarını dəqiqləşdirmək
mümkün deyildir. Buna görə də mədəni fəaliyyətin
təşkilatçıları hər bir turistin onların təqdim etdikləri
proqramlara reaksiyasını
öyrənmək
üçün sosioloji
müşahidələrdən geniş istifadə edirlər. Müşahidələr əsasən
vizual xarakter daşıyır. Yalnız bu proseslərdən istifadə
etməklə turistlər arasında mədəni-kütləvi tədbirlərin təşkili
və keçirilməsi real səmərə verir.
Qeyd etmək lazımdır ki, bir sıra bədii-кцтляви
tədbirlərin həyata keçirilməsi prosesi texniki vasitələrin
zənginliyindən даща çox asılıdır. Köhnə texniki təchizat
vasitələri müasir turizm üçün demək olar ki yaramır. Бу ишдя
мцасир стандартлара ъаваб верян технолоэийалара истинад
етмяк лазымдыр.
Lakin, nəzərə almaq lazımdır ki, müasir dövrdə kino
vasitələrindən istifadə etməyin texnologiyası da dəyişilib.
İndi əsasən audiovizual və bu kimi elektron cihazlarından
geniş istifadə olunur. Buna görə də turist mərkəzlərində
мцасир televiziya şəbəkələri mövcuddur. Digər tərəfdən
turistlərin məskunlaşdıqları otaqların əksəriyyətində
мцасир televizorlar qoyulur. Turist ərazilərində elmi-texniki
tərəqqinin imkanlarından istifadə edərək yeni
texnologiyalar yerləşdirilir. Bu baxımdan elektron
kitabxanalar da yaradılır. İnternet vasitəsilə turistlər daha
çox maarifləndirici məlumatlar almaq imkanına malik
олурлар. İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarından
ünsiyyət vasitəsi kimi də istifadə olunur.
Lakin, etiraf etmək lazımdır ki, sovetlər məkanında
yaşamış insanların böyük bir qrupu бу эцн hələlik yeni
texnologiyalardan istifadə etmək qabiliyyətlərinə малик
40
дейил. Buna görə də, turist təşkilatçıları həmin qrupdan olan
insanları aşkar etməli, onlar üçün də asudə vaxtlarından
səmərəli istifadə etmək imkanı yaraтmalıdırлар. Bu qrupdan
olan insanlar üçün мцасир електрон kitabxanalar, oxu zalları
təşkil etməyə бюйцк ehtiyac vardır.
Ümumiyyətlə, kitabxanalar vasitəsilə turistlərin
kütləvi mətbuatdan daha geniş məlumatlar almaq istəyi
təmin olunur. Eyni zamanda kitabxanada yeni nəşr olunan
ədəbi əsərlərin oxucu müzakirəsini keçirmək, bu
müzakirələr zamanı maraqlı turistləri çıxışlara, əsər
haqqında fikir söyləməyə cəlb etmək lazımdır. Bəzən
turistlər arasında yazıçılar,şairlər, tanınmış incəsənət
xadimləri, xüsusi elmi xidmətləri olan alimlər də olur.
Onlarla da maraqlı
görüşlər keçirmək mədəni-
maarifləndirici prosesi daha da zənginləşdirir. Həm də belə
görüşlər insanların əbədi şirin xatirələrinə çevrilir.
Turist təşkilatlarının мцасир стандартлара ъаваб верян
radio qovşaqları da yaradılmalıdır. Radio qovşaqlarının
yaradılması turist təşkilatçılarının işini kifayət qədər
yüngülləşdirir. Turistlərə çatdırılacaq bütün məlumatlar
radio qovşağı vasitəsilə səsləndirilir. Elan xarakterli elə
məlumatlar var ki, onlar dəfələrlə təkrarlanır. Həmçinin,
gün ərzində radio qovşağı vasitəsi ilə müxtəlif musiqilər
səsləndirilir. Eyni zamanda radio qovşağından istifadə
edərək turistlərin özləri ilə də maraqlı verilişlər təşkil etmək
olar.
Turist ərazisində foto studiyaların, video çəkilişi
xidmətlərinin təşkili də mədəni tədbirlər sırasına daxildir.
Bütün insanlar özlərinin uzaq ölkələrə etdikləri səfərlərindən
öz ailələrinə daha maraqlı xatirələrlə qayıtmaq istəyirlər.
Buna görə də imkanlı və ya tədbirli turistlər bu səfərlərə
fotoaparatlar, yaxud video kameralar götürürlər. Lakin bu
Dostları ilə paylaş: |