Dərslik dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bədii Şura
35 informasiyalarla zəngin olur. Bu informasiyaların çox hissəsi həm də mədəniyyət bazasını inkişaf etməsinə şərait yaradır. İnsanların mədəniyyət bazasını inkişaf etdirmədən onlara çatdırılan informasiyaların düzgün qavranılması da mümkün deyildir. Belə ki, mədəniyyət bazasının zənginləşməsi hər bir fərdin informasiyanı düzgün qavramaq qabiliyyətinin inkişafına kifayət qədər мцсбят təsir göstərir.
Qeyd etmək lazımdır ki, бу эцн turizmin təşkili prosesini kulturoloji proseslərdən ayrı təsəvvür etmək düzgün deyildir. Çünki, turizmin təşkili əslində hər bir fərdin asudə vaxtının mədəni təşkili forması kimi nəzərə çarpır. İnsanlar yalnız özlərinin asudə vaxtlarında turist səfərlərinə çıxır, bu və ya digər formada istirahət və əyləncənin əsas iştirakçıları olurlar. Elə bu səbəbdən də tətbiqi kulturologiya elmi turizmə kulturologiyanın böyük bir sahəsi kimi yanaşır, «həm də asudə vaxt şəraitində sosial- mədəni fəaliyyətin bir növü kimi baxır ki, onun da tərbiyəvi əhəmiyyəti birbaşa olaraq aşağıdakılardan asılıdır: -turist-ekskursiya işinin istiqaməti və nəzəri-ideoloji səviyyəsi müasir tələblərə nə dərəcədə cavab verir?; -səyahət və ekskursiyalar zamanı kütlələrin sosial-mədəni fəaliyyətinin təşkilində istifadə olunan formalar hansı pedaqoji yanaşma və metodlarla təmin olunur; -bu fəaliyyət nəticəsində insanların əldə etdikləri yeni bilik və bacarıqlar gələcəkdə onlara lazım ola bilərmi?; -səyahət və ekskursiyalar zamanı şəxsiyyətin sosial özünüdərketmə, kollektivçilik hissinin möhkəmlənməsi, ictimai fəallığın artması, istedadın və s. imkanlarınын üzə çıxарылması araşdırılır». 1
Turizmin təşkili asudə vaxtın səmərəli keçirilməsi
1
Tətbiqi kulturologiya. Bakı, “Mars-Print”, 2004, səh.199-200.
36
prinsipinə əsaslanır. Belə ki, asudə vaxt ərzində turistlər tarix və mədəniyyət abidələri ilə, təbiətlə tanış olmaqla yanaşı bir sıra mədəni-kütləvi tədbirlərin də iştirakçılarına çevrilirlər. Bu fəaliyyət prosesində hər bir turistin fərdi qabiliyyət və bacarığından istifadə edilərək istirahət və əyləncənin kütləviliyinin təminatına şərait yaradılır. Bu prosesdə hər bir fərdin dünyagörüşünün formalaşması üçün müxtəlif əyləncə vasitələrindən istifadə olunur. Müxtəlif sahələri özündə əks etdirən maraqlı viktorinalar, sual-cavab gecələri, digər düşündürücü intellektual oyunlar keçirməklə turizmin məzmunu maraqlı proqramlarla zənginləşir, həm də maarifləndirici, pedaqoji-tərbiyəvi proseslər baş verir. Turizm iştirakçıları onların hər birinə lazım ola biləcək yeni biliklərə yiyələnirlər. Lakin, biliklərə yiyələnmə prosesi təhsil prosesindən fərqli olaraq şən-emosional bir vəziyyətdə baş verir. Biliklərə yiyələnmə prosesi əyləncələrlə müşayiət olunur.
Mədəni-maarifləndirmə prosesi həm də insanlar arasında ünsiyyət yaratmaq vasitəsinə çevrilir. Bu ünsiyyət rəsmiyyətdən uzaq olan əyləncəli əlaqələr zəminində baş verir вя бу просес insanlar arasında mədəni əlaqələri dostluq, tanışlıq mərhələsinə çatdırır. Təbii ki, insanı əlaqələrin genişlənməsi bir növ mədəni ünsiyyətin özünü qloballaşdırır, ayrı-ayrı fərdlər arasında dünyəvi münasibətlər formalaşdırır. Bu pedaqoji proses etnik və milli zəmində dünyanın müxtəlif yerlərində baş verən separatizmin, beynəlxalq terrorizmin qarşısının alınmasına da mədəni-siyasi zəmin yaradır.
Turizmin təşkili prosesində nəzərdə tutulan mədəni- maarifləndirici proqramlarda insanin ekoloji mədəniy- yətinin formalaşmasına təsir göstərə biləcək müxtəlif vasitələr də nəzərdə tutulur. Meşə əraziləri, çay və göl
37 ətrafları təbiəti çirkləndirə biləcək zərərli tullantılardan təmizlənir. Bu iş əsasən təhsil məktəblərinin şagird və tələbələri ilə həyata keçirilir. Belə ekoloji təmizlik tədbirinin həyata keçirilməsində də əyləncəli oyun növlərindən istifadə olunur. Çünki, yalnız əyləncəli oyun növlərindən istifadə etməklə uşaq və yeniyetmələri təbiətin mühafizəsinə cəlb etmək daha çox effekt verir.
Turistlərə göstəriləcək bütün mədəni xidmət növləri əvvəlcədən proqramlaşdırılır. Mədəni-kütləvi tədbirlərin təşkilatçısı mədəniyyət və incəsənətdən məlumatı olan tam hazırlıqlı, peşəkar şəxslər olur. Onlar turistlərə təqdim edəcəkləri mədəni tədbirlərin texniki vasitələrinin təşkilinin də məsuliyyətini daşıyırlar. Mədəni-kütləvi tədbirlər planı da həmin şəxslər tərəfindən hazırlanır. Mədəni-kütləvi tədbirlər forma və xarakterinə görə müxtəlif ola bilər. Forma seçimi turizm şirkətinin və təşkilatçının imkanların- an çox asılıdır. Eyni zamanda turizm səfərinin məkanın yaratdığı imkanlar da mədəni-kütləvi işin seçim şərtlərindən biri kimi qiymətləndirilməlidir. Turizmin təşkil olunduğu yerdən asılı olaraq mədəni-kütləvi tədbir kimi idman
yarışlarından, poeziya gecələrindən, özfəaliyyət yaradıcılığından, kino və bədii ədəbiyyat vasitələrindən və s. xidmət sahələrindən geniş istifadə olunur.
Turistlər üçün mədəni-kütləvi işin təşkili prosesində iştirakçıların arzu və istəkləri də nəzərə alınır. Digər tərəfdən turistlərin sosial və yaş tərkibinə də diqqət yetirilir. Mədəni-kütləvi tədbirlər onların hər birinin mənəvi tələbatının ödənilməsi istiqamətinə yönəldilir. Bu işin öhdəsindən yaradıcı şəkildə gəlmək üçün turizm təşkilatlarında imkan daxilində 5-10 nəfərdən ibarət Bədii
kollektivlərlə əlaqə yaradır, muzeylərin, kitabxanaların və həmin ərazidə yerləşən bir sıra mədəniyyət müəssisələrinin
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|