Dərslik kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 Redaktoru: Rəy verənlər Dizayner: Naşir
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
E L E K T R O N B İ Z N E S münasibətlərin və məhsulun inkişafı ilə bağlı strateji məsələlərlə məşğul olan virtual şirkət modelinə keçid baş verir. Əgər ənənəvi şirkətlər üçün inteqrasiyanın bu üç mərhələsini ardıcıl keçmək təbii sayılırsa, yeni yaradılan şirkətlər əzəl-başdan elektron biznesdən istifadəyə yönəldildiyindən, birbaşa 3-cü mərhələyə düşürlər. Nəhayət, dördüncü mərhələdə ənənəvi şirkət ləğv edilir, həqiqətən virtual şirkət yaradılır. Çünki yeni iqtisadiyyatda bazara giriş maneələri kəskin şəkildə zəifləyir, hamı yeni istiqamətli biznesə qoşulmağa səy göstərir. Hər şey dəyərin əlavə edilməsi zəncirinə bağlanır. Məhsulun konfiqurasiyasını istehsalçı deyil, sifarişçi-müştəri müəyyən edir. Sifarişin icrası avtomatik olaraq lazımı konfiqurasiyalı məhsulun buraxılışına keçilməsini təmin edir. ELEKTRON BİZNESİN ƏSAS MODELLƏRİ İnternet şəbəkəsinin inkişafı biznesin aparılması üsullarını köklü surətdə dəyişdirmişdir. İnternet indi nəinki təkcə məhsul və xidmətlərin yeni reklam kanalı kimi istifadə edilir, o həm də şirkətin müştərilərlə qarşılıqlı əlaqələri kanalı olub, tələbin öyrənilməsini, sifarişlərin təşkilini, məhsul və xidmətlərin satışını və satışsonrası qulluq edilməsini təmin edir. Bazar haqqında gerçək və daim təzələnən və dəqiqləşdirilən informasiyanın mövcudluğu təşkilat rəhbərliyinə imkan verir ki, həm biznes partnyorlara, həm də məhsul və xidmətlərin son istehlakçılarına nəzərən dəyişikliyə uğrayan situasiyalarda operativ reaksiya versin. Sərt bazar rəqabəti şəraitində təşkilatın uğur qazanması mövcud və potensial müştərilərlə qarşılıdlı fəaliyyət göstərmək 4 6 E L E K T R O N B İ Z N E S bacarığından çox asılıdır. Müştərilərin tələbi və bəyəndikləri barədə zəruri informasiyanın alınması və bacarıqla istifadə edilməsi müştərilərlə uzunmüddətli və qarşılıqlı faydalı münasibətlər yaradılmasına imkan verir. Müştərilərlə qarşılıqlı münasibətlərin təkmilləşdirilməsi müştəri qruplarını anlamaq və hər bir qrupla ayrıca səmərəli qarşılıqlı fealiyyət qurmağa kömək edən təşkilati intizamdır. İqtisadi fəaliyyətin informasiya təminatının təkmilləşdirilməsi həm bazarda təmsil olunmuş İnformasiya xidməti satıcılarının, yaxud informasiya vasitəçilərinin fəaliyyəti hesabına, həm də yuxarı idarəetmə səviyyəsinin menecerlərinin təşəbbüsü ilə təşkilatdaxili biznes-proseslərin mahiyyətcə dəyişilməsi hesabına həyata keçirilə bilər. Forrester Research-\n məlumatına görə 2004-cü ildə dünyada elektron ticarətin ümumi həcmi 6,8 trillion dollar artıq olmuşdur. Həmin dövrdə ABŞ və Kanada iqtisadiyyatın bu sektorunda kiçik xüsusi çəkiyə malik olsalar da, burada vəziyyət sürətlə dəyişməkdədir. Asiya-Sakit Okean regionu ölkələrində və Qərbi Avropada elektron biznes sürətlə artır. Mütəxəssislər B2C (əmtəə və xidmətlərin son istifadəçilərinə yönəlik elektron biznes modeli) sferasında daha sürətli artım gözləyirlər. İdarəedici qərarların keyfiyyətinin yüksəldilməsinin yaxşı tanınmış üsulu qərar qəbulu üçün lazım olan informasiyanın gerçəkliyinin yüksəldilməsi ilə yanaşı onun alınması vaxtının qısaldılmasından ibarətdir. İnternet texnologiyaları üzərində qurulan informasiya mübadiləsindən geniş istifadə edilməsi zəruri məlumatların yüksək keyfiyyətlə operativ əlçatanlığını təmin edir. Elektron biznesə obyektiv surətdə müəyyən informasion disproporsiyalı- 4 7 E L E K T R O N B İ Z N E S lıq xasdır. İnformasiya disproporsiyalılığının mövcudluğu, yəni qarşlıqlı iqtisadi fəaliyyət iştirakçılarının qərar qəbulu üçün müxtəlif keyfiyyətli informasiyadan istifadə etməsi halı qərar qəbulu zamanı müəyyən risklərə yol açır. İnternet-texnologiyadan istifadə edilməsi həm tələb olunan məlumat mənbələrinə müraciəti sadələşdirir və iqtisadi cəhətdən məqsədəuyğun edir, həm də qəbul edilən qərarın optimal olması ehtimalını artırır. Biznes-fəliyyətin həyata keçirilməsi üçün lazım olan informasiyanın alınmasının dəyərinin aşağı salınması dəyər əlavə edilməsi zəncirinin optimallaşdırılması məqsədi ilə biznes- proseslərin yenidən təşkil edilməsinə imkan verir. O cümlədən, istehsalın zəruri materiallarla və komplektləşdirici məmulatlarla təchiz edilməsi sistemi, konkret təşkilatın məhsul və xidmətlərinin satışı və alıcıya çatdırılması təkmilləşdirilə və birbaşa xərclər azaldıla bilər. İqtisadi əhəmiyyətli gerçək informasiyaya yüksək keyfiyyətli əlçatanlığın İqtisadi cəhətdən səmərəli təmin edilməsi təşkilatın və onun məhsulunun elektron biznes bazarında rəqabət qabiliyyətini artırır. IDC ( www.idc.com ) şirkətinin məlumatına görə, 2001-cl ildə bütün onlayn satışların 83%-i B2B (biznes-partnyorlara yönəlik elektron biznes modeli) sektorunun payına düşmüşdür. 2006-cı ildə bu rəqəm 88% təşkil etmişdir. İnternetdə istehlakçıların sayı müəssisələrin sayından xeyli çox olmasına baxmayaraq, bines-partnyorlar arasında baş tutmuş alqı-satqı sövdələşmələri pərakəndə satışı dəfələrlə üstələyir. Biznes-partnyora yönəlik elektron biznes sahəsində (B2B) aşağıdakı biznes-modellər kifayət qədər dəqiq təyin edilmişdir: • Satınalmaların (o cümlədən, elektron kataloqlardan istifadə edilməklə) elektron idarə edilməsi; 4 8 Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|