DöVLƏt büDCƏSİ
Yüklə 1,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
_______Milli Kitabxana_______ 58 1.15. yarışlarda və müsabiqələrdə əşya şəklində alınan mükafatların tam dəyəri. Beynəlxalq yarışlarda və müsabiqələrdə pul şəklində alınan mükafatların dəyəri şərti maliyyə vahidinin 4000 mislinədək, respublika, şəhər və rayon yarışlarında və müsabiqələrində isə - 200 mislinədək. 1.16. Siyasi vəzifə tutan dövlət qulluqçusunun vəzifə səlahiyyətlərinin müddətinin başa çatmasına görə istefası, habelə inzibati vəzifə tutan və ixtisas dərəcəsi olan dövlət qulluqçusunun yaş həddinə, yəni 65 yaşa çatmasına görə istefası və ya Azərbaycan Respublikasında müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatdıqda könüllü pensiyaya çıxması nəticəsində verilən birdəfəlik haqlar. 1.17. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatlarına deputatlıq səlahiyyətlərinin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar xərclərin ödənilməsi üçün vəzifə maaşlarına aylıq pul təminatı və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı ilə vəzifəyə təyin olunan Azərbaycan Respublikasının icra hakimiyyəti və digər dövlət orqanlarının (təsisatlarının) rəhbər işçilərinə səlahiyyətlərinin icrası ilə bağlı təmsilçilik xərclərinin ödənilməsi üçün verilən vəzifə maaşlarına aylıq əlavə pul təminatı. 2. Aşağıdakı fiziki şəxslərin hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri şərti maliyyə vahidinin 400 misli miqdarında azaldılır: 2.1. Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanlarının; 2.2. Sovet İttifaqı və Sosialist Əməyi Qəhrəmanlarının; 2.3. Şöhrət ordeninin hər üç dərəcəsi ilə təltif edilmiş şəxslərin; 2.4. I və II qrup müharibə əlillərinin; 2.5. həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin dul arvadlarının (ərlərinin); 2.6. 1941—1945-ci illərdə arxa cəbhədə fədakar əməyinə görə orden və medallar ilə təltif edilmiş şəxslərin; 2.7. qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müharibə veteranı adı almış şəxslərin; 2.8. Çernobıl AES-də qəza, mülki və ya hərbi təyinatlı atom obyektlərində digər radiasiya qəzaları nəticəsində, habelə nüvə qurğularının hər hansı növləri, o cümlədən nüvə silahı və kosmik _______Milli Kitabxana_______ 59 texnika ilə bağlı olan sınaqlar, təlimlər və başqa işlər nəticəsində şüa xəstəliyinə və şüa yükü ilə əlaqədar xəstəliyə tutulmuş və ya bu xəstəlikləri keçirmiş şəxslərin. 3. I və II qrup əlillərin (müharibə əlillərindən başqa) hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri şərti maliyyə vahidinin 100 misli miqdarında azaldılır. 4. Aşağıdakı fiziki şəxslərin hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri şərti maliyyə vahidinin 55 misli miqdarında azaldılır: 4.1. həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin valideynləri, habelə vəzifələrinin icrası zamanı həlak olmuş dövlət qulluqçularının valideynləri və arvadları (ərləri). Bu şəxslərin arvadlarına (ərlərinə) güzəşt o halda verilir ki, onlar təkrar nigaha girmiş olmasınlar; 4.2. 1990-cı il yanvarın 20-də SSRİ qoşunlarının müdaxiləsi nəticəsində, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün müdafiəsi zamanı həlak olmuş şəxslərin valideynləri və arvadları (ərləri). Bu şəxslərin arvadlarına (ərlərinə) güzəşt o halda verilir ki, onlar təkrar nigaha girmiş olmasınlar; 4.3. Əfqanıstana və döyüş əməliyyatları aparılan başqa ölkələrə göndərilmiş hərbi qulluqçular və təlim- yoxlama toplanışlarına çağırılmış hərbi vəzifəlilər; 4.4. daimi qulluq tələb edən uşaqlıqdan və ya I qrup əlilə baxan və onunla birlikdə yaşayan valideynlərdən biri (özlərinin istəyi ilə), arvad (ər), himayəçi və ya qəyyum; 4.5. məcburi köçkünlər və onlara bərabər tutulan şəxslər. Bu güzəşt mənzil qanunvericiliyinə və ya mülki hüquqi əqdlərə əsasən ayrıca mənzil sahəsi əldə etməsi nəticəsində daimi məskunlaşmış şəxslərə şamil edilmir. 5. Qohumluq dərəcəsindən asılı olmayaraq himayəsində azı üç nəfər, o cümlədən gündüz təhsil alan 23 yaşınadək şagirdlər və tələbələr olan ər və ya arvaddan birinin vergi tutulmalı olan aylıq gəliri şərti maliyyə vahidinin 20 misli qədər azaldılır. Bu qayda uşaqların 18 yaşa, tələbələrin və şagirdlərin 23 yaşa çatdığı ilin sonunadək, habelə uşaqların və himayədəkilərin öldüyü hallarda ölüm ilinin sonunadək saxlanılır. _______Milli Kitabxana_______ 60 Fiziki şəxslərin vergi tutulan gəliri uşağın doğulduğu və himayədə olanın himayəyə götürüldüyü aydan başlayaraq azaldılır. Himayədə olanların sayı il ərzində azaldıqda (uşaqların ölümü halları istisna olmaqla) himayədə olanların sayının azaldığı aydan sonrakı aydan başlayaraq onların saxlanması üçün məbləğin çıxılmasına xitam verilir. 6. Aşağıdakılar himayədə olanlara aid edilmirlər: 6.1. təqaüd, pensiya və işsizlik müavinəti alan şəxslər (uşaqlardan başqa); 6.2. dövlət təminatında olan şəxslər (texniki-peşə məktəblərinin şagirdləri, uşaq və körpə evlərində tərbiyə alanlar); 6.3. xüsusi məktəblərin şagirdləri və internat evlərində olan, saxlanmasına görə qəyyumlardan haqq alınmayan uşaqlar, habelə tam dövlət təminatındakı məktəblər yanında internatlarda olan uşaqlar. 7. Fiziki şəxsin Məcəllənin qeyd olunan (102.2-ci, 102.3-cü və 102.4-cü) maddələri üzrə güzəşt hüququ olduqda, ona bu güzəştlərdən biri, məbləğcə ən böyük olanı verilir. 8. Əmək haqqından tutulan vergi hesablanarkən fiziki şəxslərin bu maddədə sadalanan vergi güzəştləri hüququ müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyənləşdirilmiş sənədlərin təqdim edildiyi andan yaranır və yalnız fiziki şəxsin əmək kitabçasının olduğu yerdə həyata keçirilir. Gəlir vergisi ilə bağlı qanunvericilikdə öz əksini tapan məqamlardan biri də ondan ibarətdir ki, fiziki şəxslər bu vergini büdcəyə iki formada:ödəniş mənbəyindən vergiyə cəlb olunmaqla və bəyannamə şəklində ödəyə bilərlər. Son illərdə gəlir vergisi üzrə büdcəyə daxilolmaların strukturuna baxsaq əmək haqqından tutulan vergilərin böyük üstünlük təşkil etdiyinin şahidi olarıq (95%), (Baxmayaraq ki, əhalinin pul gəlirlərinin 55,2% sahibkarlıqdan əldə olunur). Fikrimizcə, bunun səbəbi psixoloji amillə bağlıdır. Digər tərəfdən Vergi Məcəlləsinin 149.2-ci maddəsinə görə rezident fiziki şəxslər hesabat ilindən sonrakı ilin aprel 15-dək, digər şəxslər isə - hesabat ilindən sonrakı ilin aprel ayının 1-dək vergi orqanlarına bəyannamə verməlidirlər. Lakin, 2004-cü ilin aprelin 15-dək (ötən il üzrə) vergi Yüklə 1,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|