DöVLƏt büDCƏSİ
Yüklə 1,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vergi tutulan aylıq gəlirin məbləği Verginin məbləği
- Fiziki şəxslərin gəlir vergisi
_______Milli Kitabxana_______ 52 Cədvəl 2.2 Vergi tutulan aylıq gəlirin məbləği Verginin məbləği 100000 manatadək Vergi tutulmur 100001-1000000 manatadək 100000 manatdan çox olan məbləğin 12% 1000001 – 5000000 manatadək 108 000 manat + 1000000 manatdan çox olan məbləğin 25% 5000000 manatdan çox olduqda 1108000 manat + 5000000 manatdan çox olan məbləğin 35% Gəlir vergisinin dərəcəsinin dəyişməsi nəticəsində bu vergi növü üzrə büdcəyə daxilolmaların səviyyəsində artım müşahidə olunmağa başlandı - 2004-cü ildə daxilolmaların həcmi 2001-ci ilə nisbətən 2,3 dəfə artmışdır. Cədvəl 2.3 2001 2002 2003 2004 Mlrd. AZM Büdcə gəlirlə rin də (%) Mlrd. AZM Büdcə gəlirlə rin də (%) Mlrd. AZM Büdcə gəlirlə rin də (%) Mlrd. AZM Büdcə gəlirlə rin də (%) Fiziki şəxslərin gəlir vergisi 473,7 12,1 548,3 12,1 752,1 12,3 1107,8 14,6 20 fevral 2003-cü il tarixli Prezident Fərmanı ilə qəbul edilmiş “Yoxsulluğun Azaldılması və İqtisadi İnkişaf üzrə Dövlət Proqramın” da ölkədə yoxsulluğun aşağı salınması tədbirlərindən biri kimi gəlir vergisinin dərəcələrinin aşağı salınması göstərilirdi. Bunun davamı olaraq 2003-cü ilin sonunda fiziki şəxslərin gəlir vergisinin vergitutma bazası təkmilləşdirildi. Aylıq gəlirin vergi tutulmayan məbləği 150 000 AZM-ə qaldırıldı, vergitutma şkalasıının sayı 4-dən 3-ə endirildi. Vergi Məcəlləsini Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktlarına uyğunlaşdırmaq məqsədilə vergi güzəştlərinin (və vergilərin) hesablanması şərti maliyyə vahidi əsasən (5500 AZM) aparılmağa başlandı. Verginin _______Milli Kitabxana_______ 53 dərəcələrinin bu hədlər üzrə müəyyənləşdirilməsində əsas məqsəd aztəminatlı ailələrin vergi yükünün aşağı salınması idi. Cədvəl 2.4 Vergi tutulan aylıq gəlirin məbləği Verginin məbləği 150000 manatadək Vergi tutulmur 150001 – 3000000 manatadək 150000 manatdan çox olan məbləğin 14% 3000000 manatdan çox olduqda 399000 manat + 3000000 manatdan çox olan məbləğin 35% Verginin ən yüksək həddinin aşağı salınmamağının əsas səbəbi Azərbaycan Respublikasında neft sektorunda fəaliyyət göstərən xarici şirkətlərdə çalışan işçilərin əmək haqqından tutulan gəlir vergisinin məhz bu şkala üzrə vergiyə cəlb olunmasıdır. Misal üçün, hər hansı bir dövlətin vətəndaşı Azərbaycan Respublikasında işləyir, lakin vergini həm öz dövlətində, həm də Azərbaycan Respublikasında ödəyir. Yəni dərəcənin aşağı salınması nəticəsində nəinki, büdcə vəsait itirir, həm də bu fərq həmin dövlətin büdcəsinə ödənilir, vergi ödəyicisinə isə bu heç bir formada təsir etmir. 2006-cı ildən gəlir vergisinin yeni şkalası qüvvəyə minmişdir. Cədvəl 2.5-də öz əksini tapan yeni şkalaya görə aylıq gəlirin vergi tutulmayan həddi aradan qaldırılıb. Cədvəl 2.5 Vergi tutulan aylıq gəlirin məbləği Verginin məbləği 1000 manatadək 14 faiz 1000 manatdan çox olduqda 140 manat + 1000 manatdan çox olan məbləğin 35 faizi 2006-cı ildən aylıq gəliri 1000 AZN (5 mln. köhnə manat) səviyyəsində olan fiziki şəxslər 14% vergi ödəyirlər. Fiziki şəxslərin gəlir vergisinin yuxarı həddi də dəyişdirilib. Hazırda qüvvədə olan qanunvericiliyə görə 1000 AZN-dən artıq gəlir əldə edən fiziki şəxslər həmin məbləğdən yuxarı hissədən 35% vergi ödəyəcəklər. 2004-cü ildən gəlir vergisinin yuxarı dərəcəsi aylıq gəliri 600 AZN _______Milli Kitabxana_______ 54 (3 mln. köhnə manat) olan fiziki şəxslərə tətbiq edilirdi. Belə ki, nəticədə aylıq gəliri 600 AZN-1000 AZN arasında olan fiziki şəxslərin vergi yükü azalacaq. Gəlir vergisinin vergi tutulmayan aşağı həddinin ləğv edilməsinin aztəminatlı ailələrə təsirinin qarşısının alınması üçünsə aylıq gəliri şərti maliyyə vahidinin 200 misli olan fiziki şəxslərə vergi güzəşti tətbiq edilməsi nəzərdə tutulub. Aylıq gəliri (denominasiyadan sonra isə bu rəqəm) 220 AZN-dən aşağı olan fiziki şəxslər öz gəlirlərini şərti maliyyə vahidinin 30 misli miqdarında (33 AZN) azaltmaq imkanı əldə edirlər [18, səh.2]. Köhnə rəqəmlərlə götürsək 1100000 AZM aylıq gəliri olan şəxslərin 165 000 AZM həddində gəliri vergidən azad edilir. 2006-cı ildə gəlir vergisi ilə bağlı qanunvericilikdə aşağıdakı güzəştlər və azadolmalar nəzərdə tutulmuşdur: 1. Fiziki şəxslərin aşağıdakı gəlirləri gəlir vergisindən azaddır: 1.1. Rotasiya qaydasında xaricə ezamiyyətə göndərilən diplomatik xidmət əməkdaşlarının və diplomatik xidmət orqanlarının inzibati-texniki xidmətini həyata keçirən şəxslərin xarici ölkədə aldığı əmək haqqı, Azərbaycan vətəndaşı olmayan diplomatik və ya konsulluq əməkdaşının rəsmi məşğulluğundan gəlir; 1.2. Azərbaycan Respublikasının rezidenti olmayan şəxsin iş yerindən gəlir — əgər bu gəlir Azərbaycan Respublikasının rezidenti olmayan işəgötürən tərəfindən, yaxud onun adından ödənilirsə və qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi tərəfindən və ya onun adından, yaxud daimi nümayəndəlikdə fəaliyyəti ilə əlaqədar ödənilmirsə; 1.3. təqvim ili ərzində alınan hədiyyə, maddi yardım və miraslar: 1.3.1. hədiyyələrin, təhsil və ya müalicə haqlarını ödəmək üçün maddi yardımın dəyərinin şərti maliyyə vahidinin 1000 mislinədək olan hissəsi, xaricdə müalicə haqlarını ödəmək üçün maddi yardımın dəyərinin şərti maliyyə vahidinin 2000 mislinədək olan hissəsi, mirasların dəyərinin şərti maliyyə vahidinin 20000 mislinədək olan hissəsi; 1.3.2. hədiyyə, maddi yardım və miras vergi ödəyicisinin ailə üzvlərindən alındığı halda onun tam dəyəri; Yüklə 1,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|